رابطه دولت مصر با احزاب سلفی

سلفی‌ها در اسکندریه، دومین شهر بزرگ مصر حال و روز خوشی ندارند. دولت از زمان خلع مرسی دست به تعقیب و بازداشت اخوانی‌ها به جرم طرفداری از تروریسم می‌زند و خواهان خروج کامل و بی‌قید و شرط آنها از سیاست است.

با این حال گروه‌های اسلامگرای دیگر از جمله گروه‌های سلفی که خود را مومن و متعهد به پیروی از شیوه زندگی پیامبر اسلام(ص) می‌دانند، آزادانه در حال پرسه زدن در شهر هستند. اسکندریه مکان مناسبی برای حضور گروه‌های مذهبی است.

حزب نور که بزرگ‌ترین گروه سلفی مصر به شمار می‌رود از کودتای نظامی علیه محمد مرسی پشتیبانی کرد.

این حزب جنبشی مذهبی بود که در دانشگاه اسکندریه از سوی دانشجویان تاسیس شد سپس گسترش یافت.

زمانی که اخوان‌المسلمین مشغول فعالیت سیاسی بود و از آن استقبال می‌کردند، حزب نور از سیاست کناره گرفته بود و به رویه خود تا زمان انقلاب مصر ادامه داد. حزب نور، عربستان سعودی را به‌عنوان منبع الهام خود می‌نگرد.

مقامات حزب نور می‌گویند، روابط خوبی با دولت تحت حمایت نظامیان دارند و تاکنون هیچ کدام از اعضای این حزب به جرم اسلامگرا بودن بازداشت نشده‌اند. بسام الزرقا معاون حزب می‌گوید: نبرد امروز بیشتر جنگ منافع است تا ایدئولوژی.

دولت خواهان آن است که حزب نور در غیاب اخوان‌المسلمین نقش یک حزب اسلامگرای نزدیک به دولت را در مصر برعهده بگیرد؛ وظیفه‌ای که یقینا دردسر کمتری برای دولت و نظامیان خواهد داشت.

گروه‌های تبلیغاتی حزب نور هم بویژه زمانی که با روزنامه نگاران غربی حرف می‌زنند، بسیار خوش سر و زبان هستند و از صحبت بر سر موضوعات جنجالی نظیر تصویب قوانین شریعت یا از آن مهم‌تر مجازات سنگسار زناکار پرهیز می‌کنند، اما در درون سلفی‌ها،‌ مساله تصمیم رهبران حزب نور برای وارد شدن در سیاست سپس اتحاد با دولت نظامی ـ که هواداران اسلامگرا را بازداشت می‌کند ـ کمی بحث‌برانگیز است.

به همین دلیل برخی اعضای حزب اذعان می‌کنند حمایت و پشتیبانی مردم را از دست داده‌اند. برای بسیاری از مردم روشن نیست که سلفی‌ها واقعا به چه چیز امید دارند و در پی دستیابی به کدام هدف هستند.

حزب نور اعلام کرده است، برنامه‌ای برای معرفی کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری ـ که انتظار می‌رود اوایل سال آینده برگزار شود ـ ندارد. عده‌ای پشتیبانی حزب نور از دولت را به روابط گرم با عربستان سعودی که حامی کودتای مصر بود، مرتبط می‌دانند.

ریاض سال‌هاست از اقدامات و فعالیت‌های اخوان‌المسلمین بیزار و متنفر است. بعضی دیگر نیز می‌گویند حزب نور بر این باور است که می‌تواند با گنجاندن قوانین اسلام در قانون اساسی جدید، هوادارانش را از بازداشت و پیگرد در امان نگه دارد. این طرز تلقی البته کمی ساده‌لوحانه است.

بیهوده نیست که سلفی‌های اسکندریه بیم دارند اگر پلیس به بازداشت اخوانی‌ها ادامه دهد، ممکن است دیگر گروه‌های اسلامی نیز از این آسیب‌ها در امان نباشند.

با این حال برخی می‌گویند دولت از داشتن چند مخالف در اطراف حکومت بهره می‌برد. ژنرال‌های ارتش از این طریق می‌توانند هراس از تهدیدات گروه‌های افراطی را بین جامعه زنده نگه دارند.

اسکندریه که زمانی بندری بزرگ و پررونق به حساب می‌آمد، نگران تنگ نظری گروه‌های افراطی بخصوص در ارتباط با حقوق شهروندی است.

گرچه گروه‌های طرفدار حقوق بشر از نیروهای امنیتی به دلیل سرکوب اعضای اخوان‌المسلمین انتقاد می‌کنند، اما این اعتراضات چندان هم جدی نیست و آنها تمایلی به بلند کردن صدایشان ندارند.

از همین رو دیدیم عده کمی در اسکندریه به احکام زندان 14 نفر از دخترانی اعتراض کردند که به‌رغم سن کم احکام سنگینی برای آنها بریده شد و در نهایت نیز تبرئه شدند.

این دختران به خلع مرسی از قدرت اعتراض داشتند. یکی از فعالان حقوق بشر در مصر می‌گوید: ما از آن می‌ترسیم که روزی ما را هم دستگیر کنند.

منبع:اکونومیست 
مترجم: ایرج جودت