رنجی که برنجکاران خوزستانی می‌برند

امسال با توجه به تامین آب موردنیاز کشاورزان خوزستانی، تقریبا در بیشتر شهرهای این استان از جمله اهواز،‌ شوشتر، شوش، دزفول، دشت آزادگان و شادگان، کشاورزان به کشت برنج رو آوردند، به طوری که حدود 120 هزار هکتار زیرکشت برنج رفت و پیش‌بینی می‌شود دست‌کم 400 هزار تن شالی از این سطوح برداشت شود. این در حالی است که برنجکاران از کشت خود چندان راضی نیستند، به طوری که چندی پیش محمد سواری، رئیس انجمن برنجکاران خوزستان نیز در گفت‌وگو با ایسنا از توقف برداشت برنج به دلیل متناسب نبودن بازار خبر داده و گفته بود: اکنون برنج قیمت خوبی در بازار ندارد و کشاورزان از این بابت نگران هستند.

وی با بیان این‌ که قیمت برنج باید با توجه به هزینه‌های تولید تعیین شود که نه‌تنها به این امر توجهی نمی‌شود، بلکه هر سال قیمت خرید غیرکارشناسی مشخص می‌شود، افزود: از سوی دیگر افزایش واردات همزمان با برداشت برنج، بحران جدیدی را در بازار برنج ایجاد کرده است.

یک برنجکار خوزستانی با بیان این‌ که مراکز برنجکوبی هر کیلو شلتوک را با قیمت 700 تومان یا در نهایت 1200 تومان خریداری می‌کنند، به جام‌جم می‌گوید: برای مراکز برنجکوبی نیز خرید شلتوک با قیمت مصوب صرفه‌ای ندارد و به همین دلیل آنها با کمتر از قیمت مصوب شلتوک را خریداری می‌کنند.

وی با بیان این ‌که قیمت مصوب هر کیلو شلتوک امسال 1900 تومان است، در حالی که دولت پیشتر قیمت خرید تضمینی هر کیلو برنج را 1580 تومان تعیین کرده است، می‌افزاید: این در حالی است که هر کیلو برنج کیلویی 4000 تا 4200 تومان در بازار به فروش می‌رسد.

جهاد کشاورزی پیگیری می‌کند

در همین زمینه، مدیر جهادکشاورزی اهواز با بیان این‌ که اکنون قیمت هر کیلو شلتوک به قیمت هزار تا 1200 تومان از برنجکاران خریداری می‌شود که با توجه به بالا بودن قیمت هزینه کشت و تولید، قیمت مناسبی نیست، به جام‌جم می‌گوید: جهاد کشاورزی استان به همراه نظام صنفی در حال پیگیری این موضوع است و تاکنون جلسات متعددی را نیز با مسئولان مربوط بویژه استاندار برگزار کرده است و منتظر رفع این مشکل هستیم.

عبدالرضا نیسی با بیان این ‌که اگر نحوه خرید شلتوک به همین صورت ادامه یابد، ضرر غیرقابل جبرانی به برنجکاران استان وارد می‌شود، می‌افزاید: به دلیل شرایط آب و هوایی نامناسب، امسال بعضی مناطق با کاهش عملکرد در سطح مواجه است که اگر قیمت پایین خرید نیز به آن اضافه شود، کشاورزان بیش از پیش متضرر می‌شوند.

وی درباره قیمت خرید تضمینی برنج می‌گوید: اگر کشاورز بتواند محصولش را با قیمت خرید تضمینی به فروش برساند، چیزی دستش را نمی‌گیرد، چرا که قیمت فروش برنج با قیمت هزینه‌های تولید سربه‌سر می‌شود، در حالی که زحمت ،کار و تلاش کشاورز نیز بدون پاداش باقی می‌ماند.

وی با بیان این ‌که بهترین راه رفع این مشکل، ورود سازمان تعاون روستایی و دیگر تشکل‌های دولتی به ماجرا و خریداری محصول برنجکاران است، تصریح می‌کند: اکنون خریدار شلتوک برنجکاران، فقط کارخانجات شالیکوبی هستند که این کارخانجات نیز همچون دلالانی وارد میدان شده و با توجه به اضطرار کشاورز برای فروش سریع محصولش، به پایین‌ترین قیمت آن را خریداری می‌کنند.

نیسی با بیان این‌ که کشاورز انبار ندارد و با توجه به آغاز فصل بارندگی‌ها و احتمال خرابی محصول، مجبور است آن را به هر قیمتی بفروشد، می‌گوید: این در حالی است که پرداخت همان مبلغ اندک نیز نقدی نیست و به مرور پرداخت می‌شود و از این نظر نیز ضرر دیگری را متوجه کشاورز می‌کند.

مدیر جهادکشاورزی اهواز با اشاره به واردات برنج از سوی دولت، تاکید می‌کند: انتظار از دولت این است که علاوه بر ورود برای خرید برنج و تثبیت قیمت آن، جلوی این واردات را در زمان برداشت برنج استان بگیرد تا کشاورزان بیش از این متضرر نشوند.

سازمان تعاون روستایی، شلتوک را می‌خرد

در همین حال مدیر سازمان تعاون روستایی استان خوزستان با بیان این ‌که خرید دو محصول مهم گندم و برنج به‌عهده سازمان صنعت، معدن و تجارت است به جام‌جم می‌گوید: با این حال سازمان تعاون روستایی به منظور کمک به کشاورزان و از طریق شرکت‌های تعاونی شالیکوبی، در سه شهرستان اهواز، شوش و شوشتر که کارخانه شالیکوبی دارند و بیشترین برنج استان در این شهرستان‌ها تولید می‌شود، به خرید شلتوک اقدام کرده است.

هرمز خواجوی با بیان این ‌که هر کیلو شلتوک به قیمت توافقی هزار تا 1200 تومان از برنجکار خریداری می‌شود، می‌افزاید: تعیین قیمت شلتوک در بازار به عوامل متعددی از جمله قانون عرضه و تقاضا بستگی دارد که اکنون با توجه به فصل برداشت و افزایش عرضه، قیمت کاهش می‌یابد، این در حالی است که شلتوک خریداری شده نیز 20 تا 25 درصد رطوبت دارد، در حالی که حد مجاز رطوبت 14 درصد است و همین مساله نیز بر کاهش قیمت شلتوک تاثیر می‌گذارد.

وی در عین حال معتقد است: قیمت خرید شلتوک اکنون قیمت کمی نیست و حتی بیشتر از قیمت مصوب است، زیرا دولت قیمت خرید هر کیلو برنج سفید را 1575 تومان تعیین کرده است و نه قیمت شلتوک را.

خواجوی با بیان این ‌که خریدار در حالی برای هر کیلو شلتوک 1200 تومان می‌پردازد که 50 درصد این شلتوک در فرآیند تبدیل به برنج سفید به ضایعاتی نظیر پوست تبدیل می‌شود، ضمن این‌ که خود فرآیند تبدیل نیز هزینه‌بر است و تبدیل هر کیلو شلتوک 200 تومان هزینه دربردارد که به این ترتیب می‌توان گفت کشاورز هر کیلو برنج خود را نه به قیمت مصوب که به دو برابر آن یعنی 2500 به فروش می‌رساند.

این کارشناس مسئول سرانجام با ارائه دو پیشنهاد برای رفع این مشکل برنجکاران می‌گوید: اولین پیشنهاد به تعیین‌کنندگان قیمت تضمینی است که باید این قیمت را متناسب با نرخ هزینه‌ها تعیین کنند و دومین پیشنهاد نیز به برنجکاران و سازمان جهاد کشاورزی است که باید نوع برنج تولیدی خود را تغییر داده و سراغ کشت ارقامی بروند که هم‌کیفیت خوبی داشته باشد و هم قیمت بالایی. چه این‌ که هم اینک نیز برنج باغملک براحتی کیلویی 7500 تا 8000 هزار تومان به فروش می‌رسد و کشاورزان این منطقه از این نظر مشکل و دغدغه‌ای ندارند.

خواجوی یادآور می‌شود: هم‌اینک سازمان صنعت، معدن و تجارت نیز آمادگی خرید شلتوک برنجکاران استان را دارد، اما کشاورزان خود تمایلی به فروش آن ندارند.

فاطمه مراد زاده / گروه ایران