آموختن مهارت‌های زندگی، مهم‌تر از رفتن به کلاس آشپزی است

آسیب‌های اجتماعی در کشور ما موضوعی جدی است که متاسفانه زیاد به آن پرداخته نمی‌شود، بویژه در مورد زنان و کودکان. دلیل آن چیست؟

قبل از هر چیز باید بگویم آسیب‌های اجتماعی موضوعی نیست که بتوان برای آن تفکیک جنسیتی، سنی، طبقه اجتماعی و محل زندگی قائل شد. در واقع آسیب‌های اجتماعی، زن و مرد، کودک، نوجوان، میانسال، شهری و روستایی، باسواد و بی‌سواد و پولدار و فقیر نمی‌شناسد، قطعا شدت و ضعف دارد، اما در نهایت تاثیرات مخرب و آزاردهنده‌ای دارد.

با توجه به تعریفی که از این موضوع داشتید فکر می‌کنید چه چیز در شدت و ضعف آسیب‌های اجتماعی تاثیرگذار است؟

با توجه به نوع آسیب اجتماعی که به فرد وارد می‌شود می‌توان میزان ضربه وارده را مورد بررسی قرار داد، به عنوان مثال فردی که مورد آسیب جسمی قرار می‌گیرد ممکن است به اندازه فردی که در کودکی مورد آزار جنسی قرار گرفته، آسیب نبیند.

درست است که آسیب‌های اجتماعی را نمی‌توان تفکیک جنسیتی کرد، اما موضوع آسیب‌های اجتماعی زنان بیش از مردان حساسیت‌برانگیز است. دلیل این موضوع را باید در چه چیزی جستجو کرد؟

موضوع آسیب‌های اجتماعی که به زنان وارد می‌شود به چند دلیل باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد. یکی از این دلایل حساسیتی است که به جنس زن در این میان وجود دارد. در کنار این موضوع شرایط فرهنگی جامعه را نیز باید در نظر بگیریم، مثلا وقتی دختری دیر به منزل می‌رسد شدت واکنش بیشتر است تا زمانی که یک پسر این کار را انجام دهد. یکی از موضوعاتی که در حوزه آسیب‌های زنان بارز است، پنهان کردن یا پنهان ماندن آسیبی است که وارد شده است، یعنی در حوزه زنان این آسیب هر چقدر در درون خانواده باشد، بیشتر پنهان می‌شود. نمونه بارز این مساله نیز خشونت خانگی است که علیه زنان در خانواده‌ها اتفاق می‌افتد بی‌آن که مورد اعتراض و واکنش قرار گیرد.

خشونت خانگی که مدام می‌شنویم به چه معنی است؟

خشونت خانگی یا خشونت علیه زنان در خانواده، شایع‌ترین شکل خشونت علیه زنان است. خشونت خانگی خشونتی است که توسط افراد یک خانواده که ارتباط نزدیکی با هم دارند و با هم زندگی می‌کنند، صورت می‌گیرد. خشونت علیه زنان هر گونه عمل خشن مبتنی بر جنسیت است که موجب آسیب جسمی، جنسی یا روانی می‌شود که شدت و پیامد آسیب اجتماعی که به زن وارد می‌شود با توجه به نوع آسیب، در آینده خود را نشان می‌دهد.

زنان کشور ما مانند بسیاری از کشورهای دیگر، از این آسیب‌ها در امان نیستند و بیشتر مواقع به دلیل همین پنهانکاری، عوارض سوء بیشتری متوجه فردی که مورد آزار قرار گرفته، وجود دارد.دلیلش چیست؟

مشکل اساسی کشور ما این است که سواد اجتماعی مردم برای زندگی اجتماعی پایین است و فکر می‌کنیم از زمانی که به دنیا آمده‌ایم، همه چیز را بلدیم و این در حالی است که ما برای زندگی کردن نیاز به تناسب برای زندگی اجتماعی داریم و برای این موضوع باید سراغ کسانی برویم که در این حوزه متخصص‌اند و می‌توانند به ما کمک کنند. افراد جامعه ما در گرفتن این نوع آموزش‌ها تنبل هستند چون خود را عقل کل می‌دانند، در حالی که واقعیت این نیست.

فکر نمی‌کنید آموزش‌های مهارت زندگی خیلی پیشتر باید وارد زندگی افراد جامعه می‌شد؟

بررسی مسائل و آسیب‌های اجتماعی می‌تواند به افزایش سواد اجتماعی مردم تاثیرگذار باشد. متاسفانه آموزش مهارت‌های زندگی در بین افراد جامعه فراگیر نشده و در سبد خانوارها چیزی با این موضوع وجود ندارد، افراد جامعه حاضر هستند کلاس آشپزی بروند، اما پرسش اینجاست که آیا فردی حاضر است کلاس مهارت‌های زندگی را به عنوان یک کلاس ضروری در برنامه‌های زندگی خود قرار دهد؟

به نظر می‌رسد در کنار این ‌که ما افراد تنبلی در این زمینه هستیم، نوعی تابو در مورد طرح این مسائل میان افراد جامعه و بویژه خانواده‌ها وجود دارد.

درست است که ما در مورد طرح این موضوع محدودیت داریم، اما مردم در این حوزه باید حساسیت بیشتری از خود نشان دهند، به عنوان مثال در رسانه‌ای مانند روزنامه چند بار اخبار اجتماعی و فرهنگی به عنوان تیتر یک مطرح می‌شود؟ همیشه اولویت با مسائل اقتصادی و سیاسی است و این یعنی درکنار تابو بودن این مساله، نسبت به آن حساس نیستیم البته من به مدیران رسانه ملی توصیه می‌کنم ترس از پرداختن به آسیب‌های اجتماعی را از خود دور کنند، اما در عین حال معتقدم آموزش و پرورش نیز باید از همه ظرفیت‌های خود برای افزایش اطلاعات اجتماعی مردم استفاده کند. از طرفی هنرمندان و نویسندگان هم باید توجه بیشتری به این موضوع داشته باشند و قطعا وقتی با زبان هنر مثلا سینما با محوریت این مسائل فیلمی تولید شود و مردم آن را ببینند و استقبال کنند تاثیرش بسیار بیشتر از صدها کلاس، سخنرانی و... خواهد بود البته به شرطی که فیلمساز بتواند برای نگارش فیلمنامه از یک تیم قوی پژوهشی و مشاوره اجتماعی بهره ببرد.

آزاده بهشتی ‌/‌ جام‌جم