کودکانی که دستانی نوازشگر و صدای آرامشبخشی را جستجو میکنند و نمییابند. چگونه میتوان تصاویر کودکان خردسال را که تنها چند سال از عمرشان گذشته و به طرز ناجوانمردانهای کشته شدهاند مشاهده و تحمل کرد؟ چیزی نمانده که از شدت و زشتی و دردناکی این مناظر رعبآور ما نیز همراه قربانیان احساس قالب تهی کنیم؛ چراکه ما نیز همچون آنان با چشمانی باز جز مرگ و نیستی را نمیبینیم. مرگ مردم و سرزمین سوریه، مرگ تاریخ و گذشته و حال یک کشور و مرگ کودکان که بدترین و شنیعترین نوع جنایت محسوب میشود.
پرسشی که مطرح است این که چه کسی کشتن کودکانمان را مجاز میداند؟ چه کسانی کودکان را مورد هدف قرار میدهند؟
تنها چیزی که روشن است آمار کشتهشدگان است که کم و زیاد میشود. کودکان به آرامی روی خاک افتادهاند و نمیدانند چرا؟ قلبهای کوچکشان از حرکت باز ایستاده و دیگر زندگی در آن تپشی ندارد. پدران و مادران لبخند کودکان از دست رفته خود را به یاد میآورند و اندوهشان را پایانی نیست. در نگاه آنها دنیا ویرانهای بیش نیست.
در این میان البته سیاستمداران، جنگافروزان و رسانهها فقط از این حادثه ابراز تأسف میکنند یا حداکثر این که آن را محکوم میکنند. گروههای تروریستی یکدیگر را به ارتکاب این جنایت متهم میکنند و کشورهای خارجی نیز منتظر تحقیقات بینالمللی میمانند. دولتهای غربی از توجه خودشان به زندگی انسانها و حقوق بشر میگویند و دولتهای عربی عضو اتحادیه عرب نیز به دلیل ناکارآمدی، میان اجساد قربانیان حرکت کرده و فقط به استنشاق گاز سمی اکتفا میکنند.
ما پیش از این نیز پرسشی را طرح کردهایم: کودکان بغداد میپرسند به چه گناهی کشته میشوند؟ در قصیده «فاروق جویده» آمده است: آیا مرزی برای کشتار وجود دارد؟ آیا برای بزرگترها امیدی باقی میماند اگر کودکان کشته شوند؟
از روز چهارشنبه اتهامها، گمانهزنیها و فرافکنیهای فراوانی همچون طوفان باریدن گرفته است و برخی در پی آن هستند تا با آمار قربانیان در بازار سیاست تجارت کنند. آیا تعداد کشتهشدهها به خط قرمزی که ایالات متحده آمریکا از آن سخن میگفت، رسیده است؟ فرانسه و ترکیه فریاد دخالتآمیز سر داده و انگلستان حمایتهای عربستان را پیشکش میکند. شگفت این که در کنار همه اینها اسرائیل آسوده است!
پرسشی که فراوان به ذهن متبادر میشود این است: چه کسی مسئول ارتکاب این جنایت هولناک در سوریه است؟
تونی بن، عضو پیشین پارلمان بریتانیا و فعال برقراری صلح در جهان که مخالف سیاستهای کشورش در اشغال عراق و افغانستان محسوب میشد، گفته است: «اگر کشورهایی که تمامی تلاش خود را مبذول میکنند و تمامی امکاناتشان را به کار میبندند تا در دیگر کشورها جنگافروزی نمایند، همان تلاش را در جهت برقراری صلح و سازش در جهان صرف میکردند، آرامش در تمامی جهان گسترش مییافت.»
نکته بسیار مهم این است که اراده ملتهای عربی با خواست سران عرب در تضاد است و این شکاف با افزایش دخالت خارجی در حال افزایش است. چه کسی از قربانیان سوریه بهره میبرد؟ در سطح جهانی باید گفت این کارخانجات اسلحهسازی و بازرگانان سلاح هستند که ارتباط تنگاتنگی با دنیای سیاست و اقتصاد جهانی دارند و بیشترین استفاده را از این جنایات میبرند. اتفاقا کشورهایی که حرف از دخالت نظامی در تحولات سوریه میزنند جزو کشورهای صادرکننده سلاح به شمار میروند و در این راه علاوه بر سودهای مادی، از مزایای ژئو سیاسی نیز بهرهبرداری میکنند.
تنها راهحل برای جلوگیری از کشتار و جنگ این است که ملتهای غربی از دولتهای خود بخواهند از تولید و صادرات سلاح خودداری کنند. البته این خواسته شاید رویایی دستنیافتنی به نظر برسد، اما تنها راهحل مساعدت انسانی کشورهای غربی خواهد بود.
پرسش دیگری که مطرح است این که چه کسی در داخل سوریه از اوضاع به وجود آمده بهرهبرداری میکند؟ پاسخ این پرسش هنوز روشن نیست، اما آنچه قطعی به نظر میرسد این که ملت سوریه بیشترین آسیب را از بحران به وجود آمده میبینند. اکنون چند میلیون سوری آواره هستند و قربانیان این درگیریها نیز هر روز بیشتر و بیشتر میشود.
منبع: روزنامه القدس العربی
مترجم: محمدجواد گودینی
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد