رونمایی چندوجهی «کتاب جنگل»

از قرار معلوم در رابطه با قصه کلاسیک رودیارد کیپلینگ ـ که سوژه اصلی انیمیشن کلاسیک کمپانی والت‌دیزنی بود ـ چیزی به نام حق تالیف (کپی رایت) وجود ندارد که سه تهیه‌کننده متفاوت را به فکر تولید فیلم‌های سینمایی براساس این قصه محبوب و پرطرفدار قدیمی انداخته است. در عین حال، تلاش سه‌جانبه صنعت سینما در این رابطه و علاقه سه گروه متفاوت برای تولید یک کتاب جنگل تازه، هم مورد توجه اهل فن قرار گرفته و هم باعث شگفتی و تعجب آنها شده است. سوالی که این روزها تحلیلگران سینمایی مطرح می‌کنند این است که چه عاملی باعث شده ناگهان توجه سه گروه فیلمسازی به این قصه جلب شود و تصمیم بگیرند همزمان با هم کار تولید آن را شروع کنند! طبیعی است به دلیل همزمانی تولید این نسخه‌های مستقل و متفاوت، نمایش عمومی آنها هم تقریبا نزدیک به یکدیگر خواهد بود.

انیمیشن‌های زنده!

اولین کسی که خبر تولید یک کتاب جنگل جدید را اعلام کرد، کمپانی والت‌دیزنی بود. این کمپانی سال‌ها قبل در سال 1967 فیلم انیمیشنی براساس قصه کتاب پرطرفدار کیپلینگ تهیه و تولید کرد. این انیمیشن توسط ولفگانگ ریترمان کارگردانی شد و با هزینه تولید 20 میلیون دلاری خود، موفق به فروش 141 میلیون دلاری در جدول گیشه نمایش سینماهای آمریکای شمالی شد. این رقم فروش در آن زمان، حکم یک رقم فروش بالا را داشت. آن سال‌ها دوران اوج فعالیت‌های انیمیشنی کمپانی والت‌دیزنی بود و این کمپانی ـ که برای سال‌ها لقب تنها شرکت فیلمسازی هالیوودی را گرفته بود که انیمیشن‌هایی جذاب و پربیننده تولید می‌کند ـ کارهای ماندگاری مثل «سیندرلا»، «سفید‌برفی و هفت کوتوله» و «پینوکیو» را تهیه کرده و در معرض دید عموم تماشاگران قرار داده بود. روایت نسخه جدید کمپانی والت‌دیزنی از کتاب جنگل انیمیشنی خود، یک روایت زنده خواهد بود و فیلمی با حضور بازیگران سرشناس جلوی دوربین خواهد رفت. این در حالی است که بخش مهمی از شخصیت‌های قصه «کتاب جنگل» حیوانات هستند و نه آدم‌ها. اقدام مسئولان کمپانی والت‌دیزنی برای تولید فیلمی زنده از یک کار انیمیشنی کلاسیک، دنباله‌ای بر کار چند سال اخیر این کمپانی است که محصولات انیمیشنی قدیمی خود را تبدیل به کارهایی زنده می‌کند. این کمپانی طی چند سال گذشته دو فیلم مطرح انیمیشنی خود «آلیس در سرزمین عجایب» و «سفیدبرفی» را صاحب نسخه‌های تازه زنده کرده است.

استقبال بالای تماشاگران از این فیلم‌ها باعث شد از یک‌سو بحث تولید قسمت دوم آنها مطرح شود و از سوی دیگر، مسئولان کمپانی والت‌دیزنی را به فکر تولید نسخه‌های زنده دیگر انیمیشن‌های سنتی کلاسیک خود بیندازد. آلیس در سرزمین عجایب زنده را تیم برتون در سال 2010 کارگردانی کرد. این فیلم در کمال حیرت‌ تحلیلگران اقتصادی سینما در آمریکای شمالی فروشی 334 میلیون دلاری را تجربه کرد. «سفیدبرفی و شکارچی» (2012) هم توسط روبرت سندرز کارگردانی شد و گرچه موفقیت کلان فیلم برتون را تکرار نکرد (این فیلم در جدول گیشه نمایش سینماهای آمریکا و کانادا موفق به فروشی 155 میلیون دلاری شد) ولی موفق به جلب رضایت تهیه‌کنندگانش شد. موفقیت مالی و انتقادی این دو فیلم، مسئولان کمپانی والت‌دیزنی را به این نتیجه‌گیری رساند که باید کار تولید نسخه‌های زنده محصولات انیمیشنی قدیمی خود را ادامه دهد. قرار است پس از کتاب جنگل، انیمیشن‌های دیگری مثل سیندرلا هم در دستور تولید قرار گرفته و صاحب نسخه‌های زنده تازه شود.

در مرحله تولید

جاستین مارکز برای کار نگارش فیلمنامه نسخه زنده «کتاب جنگل» انتخاب شده است. او در مصاحبه‌ای اعلام کرد کار نگارش فیلمنامه را آغاز کرده و منبع اصلی او دو فیلم کمپانی والت‌دیزنی و کتاب خود کیپلینگ است، اما او توضیح بیشتری در رابطه با کار خود نداده و اکنون معلوم نیست فیلمنامه او اقتباسی وفادارانه از انیمیشن کلاسیک کتاب جنگل خواهد بود یا قصه کتاب کیپلینگ. از قرار معلوم تهیه‌کنندگان فیلم هم فعلا قصد ندارند اطلاعات تازه‌ای را در رابطه با این طرح در اختیار رسانه‌های گروهی بگذارند. نکته قابل ذکر درباره جاستین مارکز این است که وی در کارنامه سینمایی خود تعداد زیادی فیلمنامه ندارد و فعالیت هنری خود را تازه چند سال است که شروع کرده است. اقدام تهیه‌کنندگان فیلم برای سپردن کار نوشتن فیلمنامه به او با سروصدا و بحث زیادی همراه بوده است. کمپانی برادران وارنر دومین تهیه‌کننده‌ای است که قصد تولید یک کتاب جنگل تازه را دارد. این کمپانی هم فیلم خود را به صورت زنده تولید خواهد کرد. استیو کلاوز، فیلمنامه‌ این نسخه را براساس قصه کتاب رودیارد کیپلینگ می‌نویسد و خودش هم آن را کارگردانی خواهد کرد. هر دو کمپانی والت‌دیزنی و برادران وارنر این روزها در حال انتخاب بازیگران اصلی فیلم‌های خود هستند و به دلیل حساس بودن موضوع ساخت آنها قرار است هر دو فیلم در سکوت کامل خبری جلوی دوربین برود و تا زمان اکران عمومی‌ کسی اطلاعی از وضع تولید و حال و هوای آنها نخواهد داشت. این در حالی است که هیچ یک از این دو کمپانی، زمان شروع کار فیلمبرداری آنها را هم اعلام نکرده‌اند. این مسائل باعث توجه بیشتر رسانه‌های گروهی به این دو فیلم شده است. از داخل کمپانی والت‌دیزنی شنیده می‌شود نام کارگردان فیلم آنها تا چند هفته دیگر اعلام خواهد شد.

رقیب خارجی

در حالی که در داخل آمریکا دو کمپانی بزرگ و رقیب فیلمسازی در تدارک ساخت نسخه‌های زنده کتاب جنگل هستند، از ایرلند هم خبر می‌رسد که تولید یک کتاب جنگل در آنجا شروع شده است. کتاب جنگل صنعت سینمای ایرلند برخلاف دو فیلم هالیوودی رقیب یک محصول انیمیشنی خواهد بود. این انیمیشن را شرکت فیلمسازی دی کیو اینترتینمنت تهیه می‌کند و کار ساخت آن از مدتی قبل شروع شده است. فیلمنامه اقتباسی فیلم را بیلی فردلیک نوشته و تیم دو نفره یان فالکنستین و کوین جانسون کارگردانان آن هستند. تهیه‌کنندگان این نسخه انیمیشنی، سال 2014 را به عنوان زمان اکران عمومی آن تعیین‌کرده‌اند، با توجه به این تاریخ است که اهل فن می‌پرسند آیا دو نسخه زنده کتاب جنگل هم برای نمایش عمومی در همین ایام آماده خواهد شد یا خیر. بسیاری از منتقدان و تحلیلگران سینمایی می‌گویند بعید می‌دانند این دو نسخه تلاش کند برای نمایش عمومی در این زمان آماده شود. آنها دلایل خاص خود را برای این موضوع دارند.

بیل درگارابدیان، تحلیلگر سرشناس اقتصادی سینما در این رابطه می‌گوید: «احتمال خیلی کمی وجود دارد که مسئولان دو کمپانی برادران وارنر و والت‌دیزنی زمان نمایش عمومی فیلم‌های خود را با این انیمیشن ایرلندی تطبیق دهند. از یک‌سو فیلم‌های آنها نسخه‌هایی زنده از قصه کتاب کیپلینگ است و از سوی دیگر، فاصله محیطی زیادی بین کشورهای تهیه‌کننده آنها وجود دارد. انیمیشن سینمای ایرلند را باید بیشتر یک محصول داخلی بدانیم که امکان اکران وسیع بین‌المللی بالایی نخواهد داشت، اما در رابطه با دو نسخه زنده برادران وارنر و والت‌دیزنی، تصورم بر این است که این دو فیلم در فاصله زمانی کوتاهی از یکدیگر به نمایش عمومی درخواهد آمد تا ظرفیت احتمالی فروش خود را در جدول گیشه نمایش سینماها از دست ندهد. استراتژی آنها در این رابطه شبیه استراتژی دو فیلم «سقوط کاخ سفید» و «اولیمپوس سقوط کرده است» خواهد بود.»

اشاره درگارابدیان به دو فیلم اکشن و ماجراجویانه‌ای است که مضمونی مشابه داشت و با یک فاصله زمانی دو ماهه از یکدیگر روی پرده سینماها رفت. قصه هر دو فیلم درباره حمله گروهی از نظامیان مسلح به داخل کاخ سفید و گروگان ‌گرفتن رئیس‌جمهور وقت آمریکا بود. این فیلم‌ها توسط آنتون فوکوآ و رولند آیریچ کارگردانی شد و هیچ‌یک نتوانستند به فروشی یکصد میلیون دلاری در جدول گیشه نمایش‌ سینماهای آمریکای شمالی دست پیدا کنند.

موگلی و دوستانش

کتاب پرخواننده رودیارد کیپلینگ در سال 1894 منتشر شد و در فاصله مدت زمان کوتاهی توانست میلیون‌ها کتابخوان را در سراسر جهان مجذوب خود کند. شخصیت اصلی قصه این فانتزی ماجراجویانه پسربچه‌ای به نام موگلی بود. موگلی یک بچه شیطان بود که والدین خود را در اثر حادثه‌ای از دست داده و توسط حیوانات جنگل بزرگ شده بود. این پسربچه با رمز و رموز زندگی در جنگل آشنا شده و با بسیاری از حیوانات جنگل دوست می‌شود. او همراه با دوستان حیوان خود در داخل جنگل با یکسری ماجراجویی‌ هیجان‌انگیز و بانمک روبه‌رو می‌شود. کتاب کیپلینگ شامل یکسری داستان مستقل می‌شود که در هریک از آنها، شخصیت موگلی درگیر ماجراجویی‌های متفاوتی می‌شود و نوع تازه‌ای از زندگی را تجربه می‌کند. داستان‌های کیپلینگ اولین‌بار در فاصله سال‌های 1893 تا 1894 در چند مجله منتشر شد و بعدا به صورت یک کتاب کامل درآمد. کیپلینگ نویسنده کتاب جنگل در کشور هند به دنیا‌ آمد و تا شش سالگی در همین محل زندگی کرد. او پس از ده سال زندگی در لندن، دوباره به هند برگشت و تا 36 سال بعد در آنجا زندگی و کار کرد. او داستان کتاب جنگل خود را زمانی نوشت که در ورمونت زندگی می‌کرد. اسنادی وجود دارد که حکایت از آن می‌کند وی این قصه‌ها را برای دخترش ژوزفین نوشت. ژوزفین در شش سالگی در سال 1899 درگذشت. سال 2010 نسخه دستی و خطی کمیابی از کتاب در انگلستان پیدا شد که حاوی یادداشتی از نویسنده خطاب به دخترش بود. گفته می‌شود کیپلینگ قصه‌های این کتاب را تحت تاثیر زندگی در هند نوشته است و به همین دلیل، حال و هوایی کاملا شرقی دارد.

نسخه‌های سینمایی متفاوت

با آن که انیمیشن سال 1967 کمپانی والت‌دیزنی معروف‌ترین فیلمی است که براساس قصه کتاب کیپلینگ نوشته شده، اما قدیمی‌ترین آنها نیست. زولتان کوردا، فیلمساز مجارستانی‌تبار سینما در سال 1942 اولین نسخه سینمایی کتاب جنگل را ساخت و ایفای نقش اصلی آن را به سایو سپرد. در طول دهه‌های گذشته قصه کتاب کیپلینگ بارها و بارها توسط دو صنعت سینما و تلویزیون، تبدیل به مجموعه‌ها و فیلم‌های زنده و انیمیشنی شده است. خود کمپانی والت‌دیزنی در یک اقدام ناموفق، در سال 1994 نسخه زنده‌ای از این قصه را تهیه کرد. استفن سامرز، کارگردان فیلم بود و جیسن اسکات لی در آن در نقش موگلی ظاهر شد. این فیلم با هزینه تولید 22 میلیون دلاری خود، فقط 44 میلیون دلار در سینماهای آمریکای شمالی فروش کرد. تهیه‌کنندگان فیلم انتظار آن را داشتند که تماشاگران بیشتر و بالاتری از این اکشن فانتزی ماجراجویانه استقبال کنند. کمپانی والت‌دیزنی در سال 2003 قسمت دوم انیمیشن کتاب جنگل را هم تولید کرد. کارگردانی این فیلم را استیو تربنرت به عهده داشت و بر عکس نسخه اصلی، هیچ موفقیت مالی و انتقادی به دست نیاورد. نسخه انیمیشنی کتاب جنگل صنعت سینمای ایرلند به صورت سه‌بعدی تهیه می‌شود و مشخص نیست دو نسخه جدید و زنده آن هم سه‌بعدی خواهد بود یا خیر.

منبع: ورایتی