گمشده‌ام را پیدا کن

پدی تان لِک هان متولد سنگاپور است؛ کشوری به وسعت یک شهر که به شهر شیر شهرت دارد. کشوری که قانون و اجرای مقررات در آن به قدری از اهمیت برخوردار است که برخی سنگاپوری‌ها را ربات‌های انسان‌نمای از پیش برنامه‌ریزی‌شده می‌خوانند. اما در کنار این همه نظم و قانون، مشاهده پدر و مادری که هر روز از صبح زود تا پاسی از شب مشغول طبخ و فروش غذا در خیابان‌های پر ازدحام و رنگارنگ این شهر بودند، به پدی جوان آموخته بود که نابرده رنج گنج میسر نمی‌شود. درآمد اندک خانواده باعث شده بود تا پدی هم مجبور شود پا به پای پدر در کوچه و خیابان به حمل و فروش غذا بپردازد. کار سخت باعث شد وی درسی را در کف خیابان‌های سنگاپور بیاموزد که در اتاق‌های مجلل دانشگاه سیدنی غربی فرا نگرفت. آن درس این بود که هرچند حرفه پدر دشوار بود، ولی وی صاحب شغل خودش بود.

اما ماجرای مشهور شدن این جوان سنگاپوری ریشه در یک افسوس بزرگ داشت. همان روزهایی که او همراه پدرش کوچه پس‌کوچه‌های سنگاپور را برای فروختن یک پرس بیشتر از غذایی که مادرش طبخ کرده بود طی می‌کرد، تلفن همراه به ابزاری جدید در مدرسه برای پز دادن تبدیل شده بود. پدی هم با مشقت فراوان درآمد ناچیزش را پس‌انداز کرد و سرانجام یک‌تلفن همراه خرید. اما خوشحالی او از خرید موبایلش چندان پایدار نبود، زیرا هنوز یک ماه از این خرید بزرگ نگذشته بود که ناگهان یک روز پدی متوجه شد گوشی محبوبش دیگر در جیب سنگینی نمی‌کند. این اتفاق، حادثه‌ای تلخ برای پدی جوان بود که تا مدت‌ها خاطره آن کام زندگی‌اش را تلخ کرده بود.

خاطره تلخ گم کردن نخستین خرید زندگی، همراه پدی باقی ماند تا این‌که در دوران دانشجویی و هنگامی که در دانشگاه سیدنی غربی، دروس مدیریتی و راه‌اندازی کسب و کارهای اینترنتی را پاس می‌کرد، این کابوس به یک ایده تبدیل شد. این ایده آن‌قدر واضح و آشکار بود که پدی از این‌که طی این همه مدت آن را ندیده بود، از خودش ناامید شد. در آن روزگار مدتی می‌شد که گوشی‌های تلفن همراه به دوربین عکاسی و فیلمبرداری و قابلیت اتصال به اینترنت مجهز شده بودند. سامانه پیام کوتاه متنی و تصویری هم که مدت‌ها بود در اختیار کاربران قرار داشت. حال اگر پدی می‌توانست نرم‌افزاری تهیه کند که در صورت دریافت یک پیام کوتاه از طریق اس.ام.اس یا اینترنت، دوربین را روشن کرده و شروع به ارسال تصاویر از دور و بر خود کند، می‌توان گوشی تلفن همراه گمشده یا به سرقت رفته را خیلی زود پیدا کرد.

اما این کاری نبود که او به تنهایی از عهده انجام آن برآید. به همین منظور و زمانی که پس از پایان تحصیلاتش به سنگاپور بازگشت در چند استارت آپ محلی شرکت کرد و ایده‌اش را به طور جدی در آنجا مطرح کرد. استارت آپ‌ها در واقع گردهمایی‌های هفتگی یا ماهانه افرادی است که ایده‌هایی برای راه‌اندازی یک کسب و کار دانش بنیان دارند. آنها در این جلسات به ایده‌های هم گوش می‌دهند و از تجربیات یکدیگر درس‌های زیادی می‌آموزند. نمونه این جلسات در ایران نیز برگزار می‌شود که استارت آپ ویکند تهران نام دارد.

بگذارید برگردیم سراغ پدی، پس از شرکت در چند جلسه از این دست و شنیدن نظرات مثبت و راهنمایی‌های دیگران، نسبت به ایده‌اش امیدوار شد و کم‌کم خطوط حاشیه‌ای طرح اولیه را در ذهنش ترسیم کرد. در همان جلسات توانست افراد متخصص و کار بلدی را جذب کند که حاضر بودند در صورت شریک شدن در ایده، بخشی از کار فنی، طراحی یا اجرایی این ایده را بر دوش گیرند. از دوران دانشگاه هم چند دوست قدیمی به این تیم اضافه شدند و پروژه بک‌تو‌یو (BAK2u) که در لغت به معنی «بازگشت به شما» است، رسما متولد شد. آنها شرکت نرم‌افزاری کوچکی همنام طرحشان (بک تو یو) راه انداختند و کسب و کار خود را آغاز کردند. محصول تولیدی بک تو‌یو نرم‌افزاری بود که می‌توانست با استفاده از اینترنت، تصاویر یا ویدئویی از شخصی که تلفن همراه یا لپ‌تاپی را دزدیده بود، ضبط کند و آن را برای صاحبش ارسال کند. همین ایده ساده آن‌قدر در میان کاربران طرفدار پیدا کرد که پدی توانست در میان کارآفرینان برتر جوان آسیای شرقی سال 1390 قرار بگیرد.

اما پدی و دوستان همکارش در بک تو یو با یک مشکل بزرگ روبه‌رو بودند، مشکلی که بیشتر تولیدکنندگان در کشورهای در حال توسعه با آن مواجه هستند. مردم در این کشورها اقبال زیادی به محصولات وطنی ندارند و به قول معروف مرغ همسایه برایشان غاز است. این موضوع داشت کم‌کم به تهدید اقتصادی بزرگی برای شرکت تازه تاسیس پدی تبدیل می‌شد که با خود اندیشید چرا همیشه باید مرغ باشم. بگذار در نقش غاز ظاهر شویم!

و اینچنین بود که بک‌تو‌یو به سراغ بازارهای جهانی و مخصوصا کشورهای همسایه رفت و این تغییر استراتژی جواب خیلی خوبی داد. وقتی وارد بازارهای جهانی شدند، جمعیت بازار هدفشان ناگهان از چند میلیون نفر به چند میلیارد نفر افزایش پیدا کرد و این موضوع آن‌قدر پول به حساب بک‌تو‌یو سرازیر کرد که پدی و دوستانش به فکر طراحی و توسعه یک محصول جدیدتر افتادند.

آنها یک برچسب کوچک طراحی کردند که با چسباندن آن به پشت تلفن همراه می‌شد همیشه آن را ردیابی کرد. این محصول ساده و ارزان که به بازار معرفی شد، خود مشتری‌ها خیلی زود برای آن کاربرد خارق‌العاده‌ای کشف کردند که محصول جدید را به گنج پدی تبدیل کرد. مشتریان این برچسب‌ها را به لباس کودکان خردسال و پدر و مادرهای خیلی پیر خود که دچار فراموشی و زوال عقل شده بودند، می‌چسباندند و به این وسیله همیشه می‌دانستند عزیزانشان کجا هستند.

پدی بخش بزرگی از موفقیت خود را مدیون فضای کسب و کار فوق‌العاده کشور سنگاپور می‌داند. در این کشور ثبت و راه‌اندازی یک شرکت به سادگی ثبت‌نام دامنه و اجاره فضای حافظه برای یک وب سایت است. او معتقد است سهولت کار در دوایر دولتی سنگاپور و تلاش دولت این کشور برای پرهیز از کاغذ‌بازی وکمک به شرکت‌های نوپا، یکی از دلایل اصلی موفقیت او بوده است. همچنین او ایمان دارد که ایده مثل شاهین تیزبالی است که برای چند لحظه روی شانه‌های شما می‌نشیند. اگر به او توجهی نکنید، بال می‌کشد و می‌رود سراغ کسی که لیاقت آن را داشته باشد. باید تلاش کنیم لایق ایده‌های بیشتر و بهتری باشیم.

رامین فتوت