اعتراض فوتبال/ محمد حمیدی

محمد حمیدی

"اعتراض" عنوان فیلمی ایرانی ا‌ست به نویسندگی و کارگردانی مسعود کیمیایی. در این فیلم محمدرضا فروتن، داریوش ارجمند، زنده‌یاد مهدی فتحی، میترا حجار و ... نقش‌آفرین هستند. "اعتراض" همچنین عنوان اصلی این روزهای فوتبال حرفه‌ای ماست. "اعتراض" عنوان این نوشته نیز هست.
جنبه نداریم؛ نه جنبه برد و نه جنبه باخت را. ظرفیت نداریم؛ نه ظرفیت برد و نه ظرفیت باخت را. انگیزه هم نداریم. اعصاب هم. روحیه ورزشی هم. فوتبال هم. نه حرفه‌ای‌اش را، نه آماتورش را. دست آخر این که اخلاق هم نداریم. نه اخلاق ورزشی نه غیرورزشی. ما فقط معترض داریم و اعتراض.
آن یکی می‌برد و قهرمان می‌شود و زمین و زمان را به هم می‌ریزد. این یکی هم می‌بازد و کاسه و کوزه را می‌شکند. این است حال و احوال فوتبال ما. فوتبال امروز و هر روز ما. فوتبال حرفه‌ای ما که در آن هیچ‌کس راضی نیست و از برنده‌اش گرفته تا بازنده‌اش همه معترضند. لیگ برتر دوازدهم با جشن قهرمانی آبی‌های تهران پایان یافت. با این حال امیر قلعه‌نویی از حضور در جشن شادی و قهرمانی تیم و شاگردانش خودداری کرد و در جمع آبی‌ها در ورزشگاه آزادی آفتابی نشد. او بعدها در توجیه این کارش عنوان کرد: به برخی رفتارها "اعتراض" داشتم.
پرسپولیس در تهران و برابر چشمان هوادارانش جام قهرمانی جام حذفی را نه به مهدی مهدوی‌کیا که به زردپوشان اصفهانی واگذار کرد. کیا با چشمان اشکبار و در تنهایی هشتاد و چند هزار نفری ورزشگاه آزادی در سکوتی که نشان از "اعتراض" داشت، برای همیشه صحنه فوتبال را ترک کرد. علی کریمی هم نه باخت را تاب آورد نه رفتن همبازی دیرین را و در نشانه "اعتراض" گفت، با کیا رهسپار دنیای بازنشسته‌ها می‌شود.
جواد نکونام در نخستین فصل حضورش در استقلال توانست قهرمانی لیگ را تجربه کند و جام قهرمانی را بالای سر ببرد. او در قهرمانی آبی‌ها نقش پررنگی داشت؛ نقشی پررنگ‌تر از برخی آبی‌تر‌ها ولی چند روزی از این رخداد بااهمیت ورزشی نگذشته بود که در نشانه "اعتراض" به برخی چیزها ساز جدایی و آواز "رفتم که رفتم" سر داد.
حال و روز تیم ملی فوتبال و مربی حرفه‌ای اش هم چندان بهتر، عادی‌تر و حرفه‌ای تر نیست که نیست. کارلوس کی‌روش پرتغالی در این دو سال و سه ماهی که هدایت تیم ملی را در دست داشته، گفت‌وگوی "اعتراضی" کم نداشته و به زمین و زمان هم کم "اعتراض" نکرده است. کی‌روش با اعتراض به ایران آمد و جای هیچ‌گونه تردیدی وجود ندارد که روزی، روزگاری نه چندان دیر و دور با اعتراض سرزمین ما را ترک خواهد کرد. آخرین مورد اعتراض او به خبرنگاران بود و پرسش‌های تکراری‌شان درباره بازگشت برخی بازیکنان معترض به تیم ملی. او پیش از آن هم به نیامدن پیراهن‌های "اسلیم‌فیت" برای بازی با قطر اعتراض کرده بود.
کم نبودند و نیستند مربیان و بازیکنان خارجی که از چند روز تا چند ماه و به ندرت چند سال در فوتبال ایران بودند و در نهایت هم با "اعتراض" عرصه را ترک کرده‌اند. برخی از آنها پای فدراسیون جهانی فوتبال را به میان کشیده‌اند تا به "اعتراض‌"شان رسیدگی کنند.
داوران هم در صحنه و عرصه اعتراض حاضر و ناظرند. آنها به دستمزدهای ناچیزشان، قانون‌شکنی بازیکنان و مربیان و رفتارهای نادرست‌شان اعتراض دارند. داوران به تماشاگرانی که در طول بازی به سوت‌ زدن‌ها و نزدن‌های داوران اعتراض دارند، هم اعتراض دارند.
کمیته انضباطی و در پی آن کمیته استیناف فدراسیون فوتبال هم چندی پیش طومار بلندی را از متخلفان و مجرمان انضباطی را انتشار دادند که در پی آن صدای "اعتراض" بسیاری را درآورد. می‌گویند آنها دست به تبانی زده‌اند و مجرمند. البته که کمیته انضباطی همیشه از "اعتراض" پر است.
در این فوتبال اعتراضی هواداران هم که اعتراض ندارند. آنها هم همیشه به همه چیز اعتراض دارند. از برد تیم‌شان گرفته با باخت تیم‌شان. از بازی بد تیم‌شان تا بازی بد حریفانشان. تو گویی آنها از خانه‌هایشان با کوله‌باری از اعتراض راهی ورزشگاه‌ها می‌شوند و دست‌آخر هم با همه اعتراضی که در طول بازی به تیم‌شان، حریفان، داوران و ... عرضه داشته‌اند، باز هم با اعتراض – البته دو چندان – به خانه‌های خود باز‌ می‌گردند.
مدیران باشگاه‌ها را از فهرست بلندبالای معترضان جا نیندازیم. آنها هم معترضند. به زمین و زمان. به پولی که در اختیارشان نیست و انتظارهای بجا و نابجایی که از تیم‌شان هست. به مربیان و بازیکنانی که به گفته‌شان پول حرفه‌ای می‌گیرند و آماتور هستند. آنها گهگاه به هواداران و روزنامه‌نگاران منتقد تیم‌شان نیز اعتراض دارند. داورانی که اشتباه دارند و ندارند در کنار فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ و کمیته داوران دیگر اهداف اعتراضی مدیران فوتبالی باشگاه‌های ما را تشکیل می‌دهند. بازیکنان محبوب و بزرگ هم به تازگی به فهرست اعتراضی‌های مدیران باشگاه‌های ما پیوسته‌اند؛ بازیکنان معترضی که خداحافظی می‌کنند ولی دل از فوتبال نمی‌کنند.
رئیس فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ و صد البته اتحادیه باشگاه‌های فوتبال هم به چیزهایی معترض هستند. هر یک به نوع و نحوه‌ای.
فوتبال ما هم از اعتراض بی‌بهره نیست. اعتراض به نام ساختگی و ضد ایرانی لیگ امارات. به داورانی که در بازی با تیم‌های عربی سوت‌های جانبدارانه می‌زنند. به گذشته‌های دور و نزدیک. به حال و آینده‌ای که هنوز نیامده است.
خبرنگاران و روز‌نامه‌نگاران و‌ دبیران و سردبیران رسانه‌ها هم به این همه اعتراض، اعتراض دارند. گاهی هم به خودشان و ...
کاش یکی باشد که بگوید چرا فوتبال حرفه‌ای ما این اندازه "اعتراض‌خیز" است و فوتبال هیچ ‌کجای دنیا این‌گونه نیست. لیگ حرفه‌ای فوتبال که خود روزگاری از اعتراض به حرفه‌ای نبودن ساختار و سازوکارش پدید آمد، حال کلی معترض دارد که همگی به حرفه‌ای بودن و نبودنش "اعتراض" دارند.
این روزها همه "اعتراض" دارند، شما چطور ؟