درخواست کمک برای موازی‌کاری

طرح چاپ لغت‌نامه‌ای درخور برای گردآوری واژگان فارسی که ابتدا از سوی علی‌اکبر دهخدا بنا گذاشته شد، بعدها با افرادی چون دکتر معین و دکتر شهیدی ادامه یافت. امروز موسسه‌ای که نام علامه دهخدا را یدک می‌کشد طی این سال‌ها فقط موفق شده است حرف «الف» لغت‌نامه فارسی را منتشر کند.

در همین حال فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز گردآوری فرهنگ جامع فارسی را از سال‌ها پیش در گروه فرهنگ‌نویسی خود آغاز کرده است که آنها نیز تاکنون موفق به چاپ مجلدی شامل کلمات حرف «الف» شده‌اند. هر دوی این نهادهای فرهنگی نیز در بیان سازوکار کاری خود در گردآوری واژگان مدعی هستند از نوین‌ترین شیوه‌های فرهنگ‌نویسی و زبده‌ترین پژوهشگران بهره گرفته‌اند.

حال این سوال پیش می‌آید که چرا این دو نهاد که هدفشان گردآوری فرهنگی درخور برای واژگان فارسی است، با هم گردآوری یک فرهنگ یا لغت‌نامه را پیش نمی‌برند تا کار از موازی‌کاری خارج شود و سرعت بیشتری پیدا کند؟

این که هر فرد یا نهادی برای اعتلای زبان و ادب فارسی فعالیت کند، اقدام ستوده‌ای است، اما باید در نظر داشت در شرایطی این موازی‌کاری انجام می‌گیرد که هر دو نهاد نامبرده با مشکلات مالی مواجه هستند و ادامه طرح‌های بلندپروازانه آنها ممکن است به قرن بعدی کشیده شود.

در چنین شرایطی روز پنجشنبه بزرگداشت علامه دهخدا در تالار ایرانشهر برگزار شد و در آن علی افخمی، رئیس موسسه لغت‌نامه دهخدا درباره چاپ لغت‌نامه فارسی خطاب به غلامعلی حدادعادل، رئیس فرهنگستان گفت: الان حرف «الف» تمام شده است، اما همه به ما می‌گویند که چرا لاک‌پشتی عمل می‌کنید. استاد حداد عادل می‌داند که برای انتشار یک جلد فرهنگ یک میلیارد هزینه شده است. بنابراین من از ایشان تقاضا می‌کنم با توجه به پشتوانه فرهنگی‌ای که دارند در این زمینه دست ما را بگیرند.

نکته در این است که اگر بنا به پشتوانه و حمایت فرهنگی بود، حتما فرهنگستان باید تاکنون خودش چند مجلد از فرهنگ بزرگ فارسی را منتشر کرده بود. پس به نظر می‌رسد مشکلاتی فراتر از این بر سر راه انتشار لغت‌نامه یا فرهنگ فارسی وجود دارد که به حمایت یک شخص برنمی‌گردد.

یکی از این مشکلات همین موازی‌کاری‌های بیهوده است که باعث شده علاقه‌مندان زبان و ادب فارسی هنوز روی فرهنگ واژگانی را که با حرف «ب» آغاز می‌شود، نبینند .

سجاد روشنی‌ /‌گروه فرهنگ و هنر