وداع با طراح استادیوم آزادی

هنوز هم با گذشت حدود 40سال وقتی نگاهی به استادیوم ورزشی آزادی می‌اندازیم، این مجموعه با دریاچه مصنوعی و همه زیرمجموعه‌هایش توجه‌مان را جلب می‌کند.

این ورزشگاه که برای میزبانی بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴ در زمان سلطنت محمدرضا پهلوی ساخته شد، از سوی عبدالعزیز فرمانفرمائیان یکی از معماران برجسته کشورمان طراحی شد.

فرمانفرمائیان یکی از برجسته‌ترین معماران و شهرسازان کشورمان است که بناهای مهمی چون استادیوم آزادی و فرودگاه مهرآباد را در تهران به یادگار گذاشته است.

وی فرزند عبدالحسین میرزا فرمانفرما از متمولین طراز اول ایران و عزت‌الدوله دختر مظفرالدین شاه قاجار بود و از استادان دانشگاه تهران و نیز بنیانگذاران نظام مهندسی جدید در ایران به‌شمار می‌رفت.

به غیر از استادیوم ورزشی آزادی، کاخ مادر سعدآباد، کاخ نیاوران، موزه فرش تهران، طرح ساختمان رآکتور اتمی دانشگاه تهران، ساختمان وزارت کشاورزی، ساختمان وزارت کار، ساختمان معروف پست و تلگراف و تلفن، فرودگاه مهرآباد، طرح اولیه فرودگاه جدید امام خمینی(ره)، تهیه طرح جامع شهر تهران، مجموعه برج‌های ونک‌ پارک پایتخت و دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، به دست این معمار معاصر طراحی شده است.

وی افزون بر طراحی بناهای مهم داخلی در نمایشگاه اکسپوی جهانی سال 1967 با موضوع کلی «انسان و جهان پیرامونش» که در مونترال کانادا برگزار شد، طرح مناسبی را با توجه به تمدن و تاریخ کشور ارائه داد و پاویون ایران را بر اساس نماد‌هایی نشأت گرفته از معماری سنتی ایران با تزئیناتی به رنگ لاجورد از کاشی معرق اصفهان طراحی کرد و کوشید در پس معماری مدرن، چهره‌ای ایرانی به‌کارها بخشد.

عبدالعزیز فرمانفرمائیان که سال 1299 متولد شده بود، تحصیلات خود را در دانشسرای عالی ملی هنرهای زیبای پاریس گذراند و در آوریل دهه ۳۰ فارغ‌التحصیل شد و به‌ایران بازگشت. او ابتدا در گاراژ خانه پدرش کار طراحی را آغاز کرد و سپس در یکی از آتلیه‌های دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به کار و تدریس مشغول شد.

فرمانفرمائیان، سال‌های پایانی عمرش را در اسپانیا گذراند و بالاخره پس از 93 سال زندگی شامگاه دیروز در این کشور درگذشت.

سیما رادمنش ‌‌-‌‌ گروه فرهنگ و هنر