گره کور بنزین یورو4

به گزارش جام‌جم، سازمان حفاظت محیط‌زیست بعد از چند بار تمدید مهلت، قاطعانه می‌گوید ساختار فنی و موتور تمامی خودروهای تولیدی کشور، از آخر خرداد باید مطابق با مصرف بنزین یورو 4 تغییر یابند. این سازمان تاکید می‌کند این مهلت تمدید نمی‌شود و این آخرین فرصت است و در غیر‌این صورت این خودروها شماره‌گذاری نخواهند شد.

با این حال بررسی‌ها نشان می‌دهد تحقق هدف سازمان حفاظت محیط‌زیست برای استفاده خودرو‌های کشور از این بنزین با کیفیت در گرو وجود آمادگی‌ها در دیگر حلقه‌های اجرای این تصمیم است. به عبارت دیگر، اگر دیگر حلقه‌ها برای این موضوع آماده نباشند، این مردم هستند که از راه‌های مختلف از این تصمیم ضرر می‌کنند و سرگردان می‌شوند.

براین اساس دو حلقه مهم، خودروسازان و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران هستند که اولی باید قطعات و فناوری لازم برای ایجاد تغییر فنی و همچنین تهیه قطعه‌‌های وارداتی برای تغییردهی محصول متناسب با استفاده از بنزین یورو 4 را فراهم کند و دومی نیز باید به قدر کافی بنزین یورو 4 تولید و توزیع مداوم و پایدار آن در تمام نقاط کشور را تضمین کند. حال پرسش این است که از نظر منطقی و عملیاتی و با توجه به شرایط تحریم و مسائل مرتبط با آن یک چنین هدف‌گذاری در زمانی 12 روزه امکان‌پذیر است؟ آیا در صورت اجرای ناقص و جزیره‌ای این موضوع، مردم به عنوان خریداران و پیش‌خریداران این خودروها دچار بلاتکلیفی نمی‌شوند؟ مثلا اگر خودروسازان خودروی یورو4 تحویل مردم بدهند و آن‌گاه بنزین آن موجود یا به قدر کافی در دسترس نباشد، خودروها با مصرف بنزین عادی ضرر نمی‌بینند؟ این‌گونه ضررها را چه کسی تقبل خواهدکرد؟ آیا تصمیم سازمان حفاظت محیط‌ زیست یکجانبه وجزیره‌ای نیست؟

گفت‌وگو با دو حلقه تکمیلی اجرای تصمیم بنزین یورو4 نشان می‌دهد که به دلایل ناشی از تحریم، مشکلات ارزی و وارداتی و همچنین مشکلات لجستیکی بخش تولید، دو حلقه یادشده دست‌کم تا پایان خرداد، امکان فراهم کردن مقدمه‌های ضروری برای تحقق هدف سازمان حفاظت محیط‌زیست را ندارند و بنابر این اصرار زیاد این سازمان بر اجرای این قانون مفید و لازم‌الاجرا تا حدی جنبه بخشی‌نگری پیدا می‌کند که سرانجام، باعث ایجاد ضرر و زیان مردم به عنوان خریداران و مصرف‌کنندگان خودرو خواهد شد.

در حقیقت هر چند به نظر می‌رسد اصرار سازمان محیط‌زیست در اجرای مصوبه هیات وزیران به منظور الزام خودروسازان به استاندارد‌های یورو 4 کاملا لازم و قانونی است و صیانت از جان مردم در برابر امراض و بیماری‌های مختلف قلبی، تنفسی، سرطان‌‌ها و.... را در پی دارد ولی در عین حال حقیقت و واقعیت موجود آن است که در مقطع کنونی به دلیل کم‌کاری‌ها یا نا هماهنگی‌های بخشی، زمان و شرایط برای اجرای این مصوبه وجود ندارد.

خودروسازان: اقتصادی نیست

هرچند عملکرد خودروسازان در بحث کیفیت و قیمت خودرو به هیچ عنوان قابل دفاع نیست و آنان بسیاری تصمیم‌های اصلاحی در ارتقای کیفیت محصول‌هایشان را از جنبه کیفی و ایمنی به بهانه‌‌های مختلف منتفی کرده یا به تاخیر انداخته‌اند اما ظاهرا در این مورد ویژه دلیلی قابل اعتنا دارند.

احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان ایران به جام‌جم گفت: مجهزسازی خودروها به استاندارد یورو 4 نیاز به ارزبری 80 درصدی دارد و این کار برای هر خودروی سواری 700 هزار تومان و برای کامیون‌ها تا 25 میلیون تومان هزینه اضافی در بر دارد. وی معتقد است در شرایطی که سوخت یورو 4 در کشور توزیع نشده است و در اختیار مردم نیست، تحمیل چنین هزینه‌ای به مردم اصلا کار معقولی نیست.

بااین حال وی از جنبه فنی دیگری نیز به موضوع نگاه کرده و می‌گوید: صرف‌نظر از این موضوع، اگر خودروی دارای استاندارد یورو 4، از بنزین یورو 4 استفاده نکند، پس از پیمایش 15 تا 20 هزار کیلومتر دچار نقص کاتالیست کنوکتور (قطعه‌ای در داخل اگزوز خودرو) می‌شود و عملا آلایندگی معادل موتورهای یورو 2 ایجاد می‌کند.

وی تصریح کرد: بعد از مدتی این میزان آلایندگی از این حد هم می‌گذرد و به سطح موتورهای یورو 1 می‌رسد. در حقیقت تا زمانی که سوخت یورو 4 در کشور توزیع نشود، ساخت خودروهای مجهز به استاندارد یورو 4 هیچ بهره‌ای جز هدر دادن پول مردم ندارد، بنابراین معتقدیم همان‌طورکه هیات وزیران تصویب کرده بود، ابتدا باید توزیع بنزین یورو 4 در کشور صورت گیرد و سپس خودروها را مجهز به این استاندارد کنیم.

وزارت نفت: به یکباره نمی‌توانیم

تلاش یک هفته‌ای خبرنگار جام‌جم برای انجام گفت‌وگویی درباره میزان آمادگی وزارت نفت به منظور توزیع پایدار بنزین یورو4 تا پایان خرداد به نتیجه روشنی نرسید و بوضوح مشخص بودکه مدیران نفتی تمایلی به ارائه توضیحاتی دقیق در این زمینه ندارند.

با این حال آنان بدون اشاره به میزان آمادگی خود در این خصوص، با اجرای طرح عمومی شدن مصرف بنزین یورو4 برای تمامی خودروها به دلایل هزینه‌ای و غیرهزینه‌ای مخالفت می‌کنندکه طبیعتا به معنای آمادگی نداشتن در این خصوص خواهد بود.

علیرضا ضیغمی، معاون وزیر و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در این باره به خبرنگار ما گفت: تولید هر لیتر بنزین یورو 4 در پالایشگاه‌ها حدود 1200 تا 1300 تومان و بنزین یورو 5 حدود 1500 تومان هزینه دربر دارد. وی بدون پاسخگویی به پرسش‌های دیگر در این خصوص افزود: باید به هزینه‌‌های بیشتر تولید این نوع سوخت در پالایشگاه‌ها توجه شود.

جلیل سالاری، معاون شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌‌های نفتی ایران نیز به جام‌جم گفت: ایجاد چنین حرکتی باید در قالب برنامه‌ای مدون و منطقی صورت گیرد مثل استفاده از گاز طبیعی و سی.ان.جی که ابتدا با الزام خودرو‌های عمومی و تاکسی‌ها به استفاده از این‌گونه سوخت آغاز شد و با حمایت ما و اجرای فرهنگ‌سازی گسترش پیدا کرد. در این مورد هم بهتر بود ، عنوان می‌شد کلاس خاصی از خودرو‌ها، مثلا ابتدا تاکسی‌ها در کلانشهر‌ها ملزم به استفاده از این سوخت و خودروسازان نیز ملزم به تولید این بخش از محصولاتشان با این استاندارد هستند و در ادامه، این کار به دیگر خودروها و شهرها بسط و گسترش پیدا می‌کرد.

سالاری تصریح کرد: اما این‌که به یکباره به طور عمومی اعلام شود همه خودروها در این زمان اندک باید به استاندارد یورو 4 مجهز شوند و سوخت یورو 4 بگیرند، به نظرم به مفهوم این است که چنین طرحی در عمل قابل اجرا نباشد.

وی اظهار کرد: الان مگر چند درصد خودروهای ما مصرف‌کننده بنزین یورو 4 هستند که ما بیشتر یا همه جایگاه‌ها را دارای این نوع سوخت کنیم؟ بیشتر جایگاه‌‌های بنزین متعلق به بخش خصوصی هستند و کارشان باید وجاهت اقتصادی داشته باشد. در شرایطی که قبلا خیلی از جایگاه‌ها به دلیل کمبود مشتری متقاضی بنزین سوپر ، از توزیع این نوع بنزین امتناع کردند نباید این قضیه را با توزیع بنزین یورو 4 و یورو 5 تکرار کنیم.

معاون شرکت ملی پالایش و پخش سرانجام به این جمع‌بندی می‌رسد که اگر برنامه‌ای ارائه و قرار شود مثلا در کلاس خاصی از خودرو و در کلانشهرها این بنزین توزیع شود ما آمادگی داریم که حتی تا پایان خرداد، کار را آغاز کنیم، ولی اگر این‌طور نشود چنین کاری تا فرصت اعلام شده (پایان خرداد) امکان‌پذیر نیست.

ارجحیت منافع ملی

با وجود تمام این اظهارات، مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست مرتبا در اظهارات خود بر مخالفتشان با تمدید دوباره مهلت استفاده از بنزین یورو4 تاکید می‌کنند. اما آنان پاسخ نمی‌دهند که اگر مقصود آنان محقق شود و آن گاه مردم به هر دلیل از محل اجرای ناقص این تصمیم به مشکل بربخورند، آیا این سازمان پاسخگوی ضرر و زیان مردمی می‌شود که مثلا با طی ده‌ها خوان و احیانا پذیرش سخت شرایط دریافت وام، پس از مدت‌ها انتظار، صاحب خودرویی می‌شوند که فاقد پلاک و غیرقابل استفاده است؟ آیا آنها ردیف بودجه‌ای برای جبران ضرر و زیان وارده به موتور و کاتالیست کانوکتور خودروهای دارای استاندارد یورو 4 که به دلیل نبودبنزین یورو4 مجبور به استفاده از بنزین نامرغوب می‌شوند، در اختیار دارند ؟

با چنین پرسش‌هایی در غیاب محمدجواد محمدزاده رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، امیر وحدتی مدیرکل هوای این سازمان به جام‌جم گفت: اصل قضیه این است که آلودگی هوا مقوله‌ای بسیار جدی است که امنیت جانی مردم را به‌خصوص در روزهای بحرانی به مخاطره انداخته است. بنابر این تغییر در وضع موجود، الزامی غیرقابل چشم‌پوشی است.

وی اظهار کرد: از سال 84 تا کنون زمان کمی برای دستگاه‌های ذی‌ربط نبوده تا خود را مهیای اجرای چنین شرایطی کنند. ما به‌عینه می‌بینیم که وزارت نفت از دو سال پیش اقدام‌‌های خوبی را به منظورتامین سوخت یورو4 انجام داده و منتظریم تا بزودی ثمره نهایی آن را در کنار اقدام‌‌های خودروسازان ببینیم.

وحدتی در پاسخ به این پرسش، در شرایطی که مقدمات ضروری اجرای این مصوبه آماده نیست چه نهادی پاسخگوی زیان مردمی می‌شود که امکان استفاده از خودروی خریداری شده خود را ندارند یا با از بین رفتن قطعات موتور خودروی خود به دلیل نبود سوخت متناسب مواجه هستند، اظهار کرد: وقتی خودروساز خودروی دارای استاندارد یورو 4 تحویل دهد، کسی باید خسارت بدهد که نتوانسته شرایط استفاده از آن را فراهم کند. وی متقابلا این پرسش را مطرح کرد که چه کسی باید خسارت جانی و مالی مردم را بابت آلودگی هوا بپردازد. این مقام مسئول در پایان نتیجه‌گیری کرد: منافع ملی خیلی مهم‌تر از ضرر و زیان خودروساز و تعدادی از خریداران خودروست.

استاندارد: خودروهای یورو4 فعلا بنزین سوپر بزنند!

معاون نظارت بر اجرای استانداردهای سازمان ملی استاندارد ایران گفت: تا زمان توزیع کامل بنزین یورو 4 خودروهای دارای استاندارد یورو 4، می‌توانند از بنزین سوپر استفاده کنند تا آسیبی به خودروی آنها وارد نشود.

بهادرکاظمی در گفت‌و‌گو با ایرنا ضمن اشاره به اتمام مهلت خودروسازان برای تجهیز محصولات خود به استاندارد یورو 4 در پایان خرداد ماه جاری بیان کرد: از ابتدای تیرماه اجازه شماره‌گذاری به خودروهایی که با استاندارد یورو 4 تولید نمی‌شود، داده نخواهد شد.وی تاکید کرد، سازمان استاندارد معتقد است این استاندارد باید اجرا شود. بستر اجرای آن نیز فراهم شده و وزارت نفت تا پایان تابستان امسال این سوخت را به طور کامل در هشت کلانشهر کشور توزیع می‌کند.کاظمی یادآور شد در دیگر استان‌ها نیز بتدریج عرضه این سوخت انجام خواهد شد و اکنون خودروهایی که دارای استاندارد یورو 4 هستند می‌توانند از بنزین سوپر استفاده کنند تا آسیبی به خودروی آنها وارد نشود.