همه مضرات قلیان

مصرف‌کنندگان قلیان به این دلیل در بین انواع دخانیات موجود در بازار به قلیان روی آورده‌اند که آن را کم‌خطرترین نوع مواد دخانی می‌دانند، غافل از این‌که آنچه کشیدن قلیان با مصرف‌کنندگان آن می‌کند به مراتب ناگوارتر از سیگار است.

چه آنهایی که به ادعای خودشان تفننی قلیان می‌کشند، چه آنهایی که قلیان‌کش حرفه‌ای هستند باید بدانند که مصرف قلیان بتدریج آنها را در معرض انواع بیماری‌ها قرار می‌دهد که بسیاری از آنها ممکن است زمانی آثار خود را بروز دهند که دیگر کار از کار گذشته و درمان قطعی برای آنها وجود ندارد. چروکیدگی پوست، پیری زودرس، تیرگی زیر چشم و لب‌ها، زردی و فساد دندان‌ها از مهم‌ترین نشانه‌های ظاهری افرادی است که قلیان‌کشیدن جزو برنامه‌های روزمره زندگی شان شده است.

خانم‌هایی که سیگار و قلیان می‌کشند باید با چهره زیبا و پوست شفاف و جوان خداحافظی کنند، چرا که نیکوتین سیگار یا قلیان در خانم‌ها جذب بیشتری دارد.

مصرف‌کنندگان قلیان و اطرافیان آنها که در معرض دود تحمیلی آن قرار دارند مانند مصرف‌کنندگان سیگار مبتلا به انواع سرطان‌ها، بیماری‌های قلبی، عروقی و تنفسی خواهند شد.

تحقیقات نشان می‌دهد 12 درصد بیماری‌های قلبی و عروقی، 66 درصد برونشیت و سرطان ریه و 38 درصد بیماری‌های حاد تنفسی در جهان به مصرف دخانیات اختصاص دارد.

همچنین مصرف قلیان شما را چهار تا ده برابر بیشتر از افراد دیگر در معرض سرطان دهان، حنجره و مری قرار می‌دهد. زنانی که در طول دوران بارداری خود، مصرف‌کننده قلیان بوده یا در معرض دود قلیان اطرافیان قرار گرفته‌اند، وزن نوزادشان هنگام تولد کمتر از حد طبیعی بوده و خطر ابتلا به بیماری‌های ریوی در این نوزادان بیشتر است.

برخلاف تصور بعضی افراد، دود حاصل از قلیان به هیچ وجه کم‌خطر نیست، بلکه حاوی مواد سرطان‌زا و سمی بی‌شماری است که موجب بروز سرطان‌های ریه، لب و حفره دهانی، بیماری‌های قلبی و عروقی و دیگر بیماری‌ها و سرطان‌ها می‌شود. همچنین استفاده مشترک از قسمت‌های دهانی قلیان، عاملی انتقال بیماری‌های واگیرداری همچون سل و هپاتیت است.

بوی بد دهان، دندان‌ زرد، از دست دادن دندان و بیماری‌ لثه از عوارض ناشی از مصرف قلیان است.

تنباکو و توتون مورد استفاده در قلیان معمولا از بی‌کیفیت‌ترین و نامرغوب‌ترین انواع موجود و خطرناک‌ترین آنهاست، ضمن این‌که اسانس‌های مواد معطر استفاده شده در تنباکوهای معطر یا میوه‌ای حاوی هزاران ماده سمی و کشنده است.

هر وعده قلیان برابر یک پاکت سیگار

مانند بسیاری از کشورهای همسایه، قلیان یکی از وسایل تفریحی رایج در ایران است که گرچه بارها از سوی مسئولان وزارت بهداشت و نیروی انتظامی مصرف آن در اماکن عمومی و بخصوص سفره‌خانه‌های سنتی منع شده،‌ اما انگار براحتی نمی‌‌شود شر آن را از چنین مکان‌هایی کم کرد.

در این شرایط، پزشکان متخصص هشدار می‌دهند مصرف‌‌کنندگان قلیان، در هر بار مصرف دود بسیار زیادتری را در مقایسه با کشیدن یک نخ سیگار وارد ریه‌های خود می‌کنند، چون تنباکوی مصرفی در قلیان 400 نوع ماده سمی و سرطان‌زا دارد، تنباکوهای میوه‌ای علاوه بر این 400 نوع سم، مضرتر هستند.

افراد سیگاری که به طور متداول ‌هشت تا ‌12 نخ سیگار در روز مصرف می‌کنند، به طور متوسط با ‌40 تا ‌75 پُک که به مدت پنج تا هفت دقیقه طول می‌کشند حدود ‌5 تا 6 لیتر دود استنشاق می‌کنند و این در حالی ‌است که مصرف‌‌کننده قلیان در هر وعده مصرف که به طور متداول ‌20 تا ‌30 دقیقه طول می‌‌کشد، حدود ‌50 تا ‌200 پک می‌‌زند که هر پک به طور متوسط حاوی ‌یک لیتر دود است.

رشد قارچ و میکروب در ریه شما

اگر هنوز هم به هیچ قیمتی حاضر به کنار گذاشتن قلیان نیستید پس خودتان را برای پذیرایی از مهمان‌های ناخوانده آماده کنید، چون ریه‌های شما محل مناسبی برای رشد انواع میکروب و قارچ خواهد بود.

به گفته پزشکان به دلیل مرطوب بودن راه‌های هوایی و مجرای خروج دود، قلیان می‌‌تواند عامل مهمی در رشد میکروب و قارچ باشد.

تحقیقات نشان می‌دهد که کشت مواد داخل لوله قلیان حاوی صدها نوع قارچ و میکروب بوده و براحتی با دود، وارد دستگاه تنفس شده و ایجاد عفونت‌های مزمن می‌کند.

ابتدا شخص متوجه بیماری خود نمی‌‌شود، ولی سال‌های بعد به دلیل نفوذ این قارچ و میکروب در لایه‌های مختلف ریه، بیماری‌هایی مثل برونشیت،‌ آمفیزم ریه و سرانجام آسم ایجاد می‌شود، این در حالی است که شخص هنگامی به بیماری خود پی می‌‌برد که متاسفانه چاره‌ای جز تحمل بیماری تا آخر عمر نخواهد داشت.

زخم‌هایی که دیر خوب می‌شود

آنهایی که اهل کشیدن سیگار و قلیان هستند باید بدانند حالا دیگر نه فقط مستعد ایجاد زخم‌های گوارشی، تشدید برگشت اسید معده به مری و ایجاد سرطان‌های دستگاه گوارش هستند، بلکه اگر همین حالا هم به زخم‌های سیستم گوارشی مبتلا بوده و مراحل درمان را می‌گذرانند، مصرف قلیان بهبود زخمشان را به تاخیر می‌اندازد و پاسخ به درمان را کند می‌کند.

به همین دلیل است پزشکان متخصص به بیمارانی که از سوءهاضمه رنج می‌برند، توصیه می‌کنند برای افزایش تاثیر درمان و کاهش عود بیماری، به طور جدی مصرف سیگار و قلیان را کنار بگذارنند.

مصرف سیگار و قلیان موجب اختلال در جذب کلسیم و ساخت استخوان، یائسگی زودرس، کاهش‌وزن و تخریب هورمون‌های جنسی می‌شود که همه اینها سرانجام به تسریع روند ابتلا به پوکی استخوان کمک می‌کند.

باورهای غلط درباره قلیان

باور غلط: از آنجا که تنباکوی قلیان از راه آب فیلتر می‌شود، بنابراین تمام مواد مضر آن تصفیه می‌شود.

واقعیت: کشیدن تنباکو به وسیله آب، مواد سرطان‌زای آن را تصفیه نمی‌کند، این دود می‌تواند به‌اندازه دود سیگار اثر مخرب روی ریه و قلب داشته باشد.

باور غلط: استنشاق دود قلیان ریه‌ها را نمی‌سوزاند به همین دلیل مضر نیست.

واقعیت: دود قلیان وقتی استنشاق می‌شود، ریه‌ها را نمی‌سوزاند، زیرا از طریق آبی که در پایین آن قرار دارد خنک می‌شود با این‌که دود خنک می‌شود، اما هنوز هم حاوی مواد سرطان‌زایی است که برای بدن مضر است.

باور غلط: کشیدن قلیان سالم‌تر از کشیدن سیگار است.

واقعیت: دود قلیان به‌اندازه دود سیگار مضر است، قلیان به روشی متفاوت دود تولید می‌‌کند به این ترتیب که دود سیگار از سوختن تنباکو ایجاد می‌شود، در حالی که دود قلیان به‌وسیله گرم‌شدن تنباکویی که در کاسه‌ای بالای آن قرار دارد از راه زغال تولید می‌شود، بنابراین دود حاصل از آن هم به‌اندازه دود سیگار سرطان‌زاست.

باور غلط: کشیدن قلیان به‌اندازه کشیدن سیگار اعتیادآور نیست، زیرا نیکوتین ندارد.

واقعیت: تنباکوی قلیان هم مثل تنباکوهای معمولی حاوی نیکوتین است، به‌طوری که در یک مصرف 60 دقیقه‌ای قلیان، فرد مصرف‌کننده در معرض حجم دودی صد تا 200 مرتبه بیشتر از یک نخ سیگار قرار می‌گیرد.

باور غلط: تنباکوی گیاهی قلیان سالم‌تر از تنباکوی معمولی است.

واقعیت: قلیان هم مانند کشیدن سیگار گیاهی یا طبیعی، فرد را در معرض مواد سرطان‌زا قرار می‌دهد.

باور غلط: اگر دود قلیان وارد ریه نشود و فقط از راه دهان خارج شود، آسیبی به ریه‌ها وارد نمی‌‌شود.

واقعیت: این تصور کاملا غلط است، چون دود از طریق مخاط دهان و حنجره جذب بدن شده و آثار سوء خود را می‌‌گذارد. حتی در هوایی که دود قلیان آزاد می‌‌شود، افرادی که قلیان نمی‌کشند و در معرض دود قرار گرفته‌اند در طولانی‌ مدت دچار عوارض آن خواهند شد.

پوران محمدی ‌-‌‌ گروه جامعه