انتخابات شوراهای استانی عراق؛ نتایج و پیامدها

اهمیت انتخابات شوراهای استانی در عراق چیست؟

با توجه به جایگاه‌ها در عراق و اهمیت وظایف و صلاحیت‌های تعریف شده در ماده 122 قانون اساسی عراق، جایگاه شوراهای استانی در اداره استان مهم است. در حقیقت این انتخابات می‌تواند در شکل‌گیری نهادهای مدنی و تشکیل نوعی روند خودگردانی در استان‌های مختلف عراق موثر باشد. در واقع شوراهای استانی، اختیارات اداری و مالی گسترده‌ای دارند و یکی از وظایف شوراهای استانی، انتخاب استاندار است.

نقش انتخابات کنونی در توزیع قدرت در بین احزاب و جریان‌های شیعی عراق چیست؟

با توجه به این‌که استان‌های رای‌دهنده استان‌هایی است که دارای مجموعه‌ای بیشتر از شیعیان است (و به فرات میانه معرف است.) به نظر می‌رسد در چنین استان‌هایی شانس شیعیان برای تشکیل شوراهای استانی و حضور فعال در شوراها بیشتر باشد. همچنین اقبالی که شیعیان استان‌های ده‌گانه این کشور برای رای‌گیری نشان داده‌اند نشان می‌دهد که در حقیقت این استان‌ها جایگاه مهمی در تشکیل نهادهای مدنی و همچنین شوراهای محلی خواهند داشت. تاکنون مردم 12 استان عراق با اقبال زیادتری در دور دوم انتخابات شرکت کرده‌اند. هر چه حضور مردم هم بیشتر باشد تشکیل نهادهای مدنی و اجرای قانون اساسی زودتر و بهتر انجام می‌گیرد. تاکنون نیز لیست المواطن وابسته به عمار حکیم شانس بیشتری برای پیروزی در انتخابات دارد و ائتلاف دولت قانون هم تاکنون بیشترین آرا را به دست آورده‌ است. یعنی در میان ائتلاف‌های شیعی، سه جریان عمده وابسته به نوری المالکی، عمار حکیم و مقتدی صدر با هم رقابت می‌کنند.

مناطق سنی‌نشین در این انتخابات چه وضعی دارد؟

با توجه به آن‌که سه استان انبار، موصل و صلاح‌الدین حدود 110 روز است که تظاهراتی بر ضد نوری المالکی برپا کرده‌اند، تنها ائتلاف العراقیه به رهبری ایاد علاوی در این سه استان شانس بیشتری دارد. همچنین با توجه به این‌که استان‌های سنی‌نشین رغبتی برای مشارکت در انتخابات ندارند، لذا به نظر نمی‌رسد سنی‌ها شانسی برای تشکیل شوراها داشته باشند. این امر یکی از اشتباهات اهالی استان‌های سنی‌نشین است. در این میان با توجه به تحریم انتخابات و دخالت مستقیم عربستان و قطر در مسائل داخلی استان‌های سنی‌نشین به نظر می‌رسد آنها دچار اشتباه استراتژیکی شده‌اند. یعنی به نظر می‌رسد مناطق شیعه‌نشین بهتر خواهند توانست شوراهای استانی را تشکیل دهند.

انتخابات کنونی چه نقشی بر توان و قدرت دولت مالکی خواهد داشت؟

با توجه به این‌که شورای‌های استان از امتیازات و اختیارات بالایی برخوردار است و نوعی هم خودگردانی محلی دارد، به این معناست که شوراهای استانی می‌توانند زمینه به قدرت رسیدن و استقرار دولت مالکی را تثبیت کنند. همچنین شورا‌های استانی در زمینه مسائل اجرایی استان نظارت مستقیم و در انتخاب مسئولان محلی دست دارند. این شوراها هم نوعی پارلمان محلی است و می‌تواند تقویت‌کننده دولت مالکی باشد و پیروزی احزاب نزدیک به ائتلاف قانون می‌تواند در آینده به تقویت دولت مالکی کمک کند.

با توجه به برگزاری انتخابات شوراهای استانی وزن‌کشی گروه‌های شیعه چگونه خواهد بود؟

با توجه به نتایج اولیه انتخابات دور اول و براساس حضور مردم در دور کنونی به نظر می‌رسد که ائتلاف المواطن به رهبری آقای عمار حکیم در استان‌های بغداد، بصره، العماره، ناصره و... بیشترین رای را به دست گرفته‌ است و دولت قانون و جریان صدر هم در مناطق و استان‌هایی همانند نجف، دیوانیه، حله و کربلا بیشترین آرا را داشته باشد. یعنی به نظر می‌رسد ائتلاف المواطن عمار حکیم، دولت قانون و جریان صدر بیشترین شانس را برای به دست گرفتن شوراهای استانی در مناطق شیعه‌نشین داشته باشد. در مناطق سنی‌نشین هم ائتلاف العراقیه به رهبری علاوی بیشترین شانس را دارد، اما کاهش رغبت در این مناطق موجب بی‌اقبالی شده است. گذشته از این در مناطق مختلطی همانند بغداد سه جریان عمده عراقی یعنی کرد، سنی و شیعه رای دارند. یعنی در این مناطق شورای استانی می‌تواند ترکیبی از شیعه، سنی و کرد باشد. این ترکیب خیلی در سرنوشت ملی عراق تاثیر نخواهد گذاشت.

انتخابات شوراهای شهر در عراق سومین انتخابات در کشور عراق طی ده سال گذشته و پس از سرنگونی صدام محسوب می‌شود. تاثیر این انتخابات را در امنیت آینده عراق چگونه ارزیابی می‌کنید؟

هر چه مشارکت وسیع‌تر باشد می‌تواند به امنیت عراق کمک کند و این کشور را در مقابله با ناامنی و بی‌ثباتی یاری‌کند. در این راستا با توجه به این‌که بخشی از امنیت استان‌های عراق به عهده شوراهای استانی خواهد بود و این شوراها می‌تواند در برنامه‌ریزی‌های محلی کمکی‌هایی اساسی به دولت مرکزی کند، لذا شوراها در آینده می‌تواند نقش بسیار تاثیر‌گذاری در انتخابات پارلمانی داشته باشد. به‌همین دلیل هر چه این شوراها قدرت بیشتری داشته باشد و مشارکت مردم هم بیشتر باشد در ایجاد امنیت و ثبات عراق و نهادینه کردن نظام پارلمانی این کشور موثرتر خواهد بود.

علی رمضانی / جام‌جم