منصور برزگر : کشتی که هل دادن نیست

حجت اله اکبرآبادی /گروه ورزش

از بازیهای المپیک 1992 بارسلونا به این سو همیشه این موضوع مطرح بود کهioc  نظر چندان مثبتی روی ادامه حضور کشتی در بازیهای المپیک ندارد و این رشته باید با انجام تغییرات لازم در قوانین و مقررات خود ، بر زیبایی ها و جذابیت های این رشته برای علاقمندان و بویژه تماشاگران تلویویزنی آن بیفزاید . هر چند در دوره ریاست میلان ارسگان ، حاشیه امنیتی در این ارتباط وجود داشت ، اما از سال 2002 که رافی مارتینتی به دلیل کسالت و سن بالای ارسگان ، جانشین وی در راس تشکیلات فدراسیون جهانی شد ، آب خوش از گلوی جماعت گوش شکسته کشتی ایران و دنیا پایین نرفت تا پس از 11 سال ریاست پر مساله و انجام تغییرات مختلف و البته من درآوردی ، کمیته بین المللی المپیک اعلام کند که حذف کشتی از بازیهای المپیک رای اولیه را آورده است و این رشته چند ماهی فرصت دارد تا با ادله لازم مستندات خود را برای دوام و بقای کشتی در این بازیها ، به اجلاس سال آینده کمیته بین المللی المپیک به منظور تصمیم گیری نهایی ارایه دهد .
کم شدن اوزان کشتی و راه اندازی کشتی بانوان نیز نتوانست در طی این سالها ، نظر مسوولان ارشد ورزش دنیا را تامین کند تا کشتی امروز ، تصمیمی خطرناک را متوجه خود ببیند . تصمیمی که اگر رای قطعی بگیرد ، کشتی دنیا را تحت تاثیر امواج منفی خود قرار خواهد داد تا بویژه کشوری چون ایران از این بابت کلی متضرر شود .
منصور برزگر قهرمان اسبق جهان و دارنده مدال نقره المپیک 1976 مونترال ، با اینکه دلی پر درد از بابت این تصمیم مقام های  IOC دارد ، اما ته دلش خوشبین است که با استدلالی قوی و اتحاد هر 183 کشور عضو فدراسیون جهانی ، می توان مسوولان کمیته بین المللی  المپیک را مجاب نمود که کشتی بعنوان یکی از پنج رشته اصلی المپیک باستان ، با توجه به قدمت ، سابقه و هویت بخش اش به بازیهای المپیک باید همچنان عضوی از خانواده بزرگ المپین ها باشد .
با این پیشکسوت ارزنده کشتی ایران که چندی پیش یکی از گزینه های اصلی هدایت تیم ملی کشتی آزاد ترکیه بود و با خواست عمومی جامعه ورزش ریال به این خواست ترکها  پاسخ منفی گفت ، گفتگویی انجام داده ایم که این هم صحبتی را در زیر می خوانید .

** بعنوان کسی که طی این همه سال با کشتی ایران و جهان دمخور بوده اید ، فکر می کردید ، روزی کشتی به حذف از المپیک تهدید جدی شود ؟
صادقانه باید بگویم طی سال های اخیر کشتی بعنوان رشته ای که در 183 کشور جهان مخاطب دارد و در این بین چند کشور مثل روسیه ، ایران ، امریکا ، ژاپن و ترکیه را مدعی و مدافع جایگاه خویش می بیند ، نتوانست انتظار را براورده کرده و نظرها را به سوی خود جلب کند . منظورم از نظر تعداد تماشاگر و تغییرات ایجاد شده در سطح قوانین این رشته است که به عوض گرمابخشی به مبارزه ها ، یک نوع سردی و بی تفاوتی را در بین جامعه کشتی ایجاد کرد . شما در نظر بگیرید که با روند ایجاد شده ، حتی تعداد تماشاگران کشتی در ایران نیز تحلیل رفته اند و حتم بدانید اگر بنا باشد این روند تداوم یابد ، ایرانیان بیشتری میل و رغبتی از خود برای دیدن مسابقه های کشتی از خود نشان نخواهند داد .
** شما طی این سالها همواره منتقد تغییرات ایجاد شده در مقررات و قوانین کشتی بوده اید . تغییراتی که بیش از آنکه به ضرورت باشد ، احساسی و من در آوردی بوده تا کشتی با خالی شدن از فن و بند ، از اصل خویش دور و دورتر شود . این ضعف مدیریتی را چقدر در به خطر افتادن موقعیت کشتی در دنیا دخیل می دانید ؟

قطعا همینطوره که می گویید و یقینا بیش از هر اقدام جبرانی در این مورد خاص باید ببینیم نظر شفاف مسوولان IOC چیست تا بر مبنای ضعف ها و ایرادهای طرح شده برای رفع آن و عوض نمودن نظر مسوولان امر تدابیر لازم و متقن را اندیشید . بدیهی است همین که هیات رییسه فیلا در نشست اخیر خود در تایلند به این نتیجه رسیده که رافی مارتینتی را برکنار کرده و به جای او فرد دیگری را جایگزین کند ، نشانه خوبی است که می تواند منشاء تغییرات مثبتی شود . بدون شک اگر مساله خاصی در این زمینه نبود رافی مارتینتی که سالها برای رسیدن به ریاست فدراسیون جهانی تلاش کرده و به انواع لابی ها و رایزنی ها تن داده بود ، براحتی نمی پذیرفت که از راس فیلا کنار بکشد .
** حالا فکر می کنید کمیته بین المللی المپیک در رای خود برای حذف کشتی تجدید نظر کند ؟
البته باید توجه داشت که این حکم هنوز قطعی نیست و این فرصت برای صاحبان کشتی هست که از جایگاه جهانی و تاریخی آن دفاع کنند . بی شک کشورهایی چون امریکا ، روسیه ، ژاپن ، ترکیه و جمهوریهای استقلال یافته در این زمینه بیکار نخواهند نشست و با توجه به دایره نفوذشان در مرکز تصمیم گیری ورزش دنیا ، شرایطی را دنبال خواهند کرد تا کشتی به حیات خود در عرصه بازیهای المپیک ادامه دهد . متاسفانه هر چند ما در این زمینه دارای نماینده ای در تشکیلات جهانی ورزش و کمیته بین المللی المپیک نیستیم که از جایگاه کشتی دفاع کنند ، اما نباید برای لحظه ای نیز در اعتراض به IOC غافل شویم . شنیده ام که مسوولان کمیته ملی المپیک یونان بعنوان مهد و خاستگاه المپیک باستان به این تصمیم هیات اجرایی کمیته بین المللی المپیک به شدت اعتراض کرده و گفته اند مبنای این تصمیم اصولی ، کارشناسی شده و بر اساس منطقی روشن و قابل دفاع نیست . آنان به مسوولان IOC متذکر شده اند که چطور ممکن است کشتی بعنوان یکی از پنج رشته اصلی این بازیها که از المپیک باستان ( 1896 ) تاکنون جزیی از شناسنامه بازیها شده و سرود آن بخشی از سرود رسمی بازیهای المپیک است ، از گردونه رقابت ها حذف شود .
بنابراین این اعتراض ها قطعا مورد توجه قرار خواهد گرفت و نمی توان به سادگی از کنار آنها گذشت .
** اما همین تغییرات انجام شده در سطح قوانین کشتی را نیز نمی توان در تصمیم اولیه مقام های  IOC بی تاثیر دانست .

البته من خوب به یاد دارم که از المپیک 1992 بارسلونا این بحث مطرح بود که ممکن است کشتی جایگاه خود را در عرصه این بازیها از دست بدهد . در همان زمان نیز مطرح بود که در پایان بازیهای المپیک 2012 لندن ، کشتی دیگر در این بازیها حضور نخواهد داشت. آن زمان گفته می شد که مسوولان    IOC  از فیلا خواسته اند تا ضمن عوض کردن قوانین مبارزه ها ، اوزان آن را نیز پایین آورد . همین هم شد و در چند وزن کشتی خانم ها به مسابقه های این رشته اضافه شد . به عبارت دیگر 4 وزن را کم کردند تا کشتی بانوان رسما راه اندازی شود . بنابراین از سال 2002 تا امروز مدام شاهد تغییرات قوانین کشتی بوده ایم تا نفس مبارزه های این رشته زیر سئوال برود .
اما همانطور که گفتم نباید ناامید بود ، چرا که امریکایی ها  با توجه به قدرت نفوذشان به این تصمیم IOC اعتراض کرده اند . ژاپن هم که در المپیک لندن چند طلا در کشتی مردان و بانوان گرفت ، سخت به این تصمیم معترض است و ایظا روس ها که با توجه به کشورهای اقماری شان ، می توانند لابی قوی و بزرگی را در جهت برگرداندن نظر مسوولان کمیته بین المللی المپیک شکل دهند . ترکیه و آذربایجان نیز نظر ویژه خاص خود را دارند . متاسفانه طی این سالها ورزش ایران در معادلات و تصمیم گیریهای ورزش دنیا نتوانسته است به علت نداشتن نماینده ای ، از مواضع ورزشی خود دفاع کند . اینجاست که حسرت می خوریم چرا نتوانستیم جایگاه مهندس هاشمی طبا را در کمیته بین المللی المپیک حفظ کنیم . شاید اگر امروز نماینده ای داشتیم ، نمی خواستیم حرف و اعتراض خود را از زبان دیگران زده و مطرح کنیم . به هر حال اطمینان دارم امروز مدافعان خوبی برای کشتی وجود دارند که می توانند با بهره گیری از نظرات کارشناسان و پیشکسوتان مطرح کشتی جهان ، راهکار تازه ای برای برون رفت از وضعیت حاضر ارایه دهند . معتقدم وقتی 183 کشور جهان عضو فدراسیون جهانی کشتی هستند ، این رشته صاحب ریشه ای عمیق است که نمی توان به سادگی از کنار آن گذشت . حتی هندی ها نیز طی این سالها سرمایه گذاری زیادی در رشته کشتی انجام داده اند و توانستند دو مدال کشتی را در المپیک لندن به خود اختصاص دهند . به هر حال در کنار این همه حامی ، هستند کشورهایی که اقبالی به کشتی ندارند و خیلی دوست دارند کشتی از المپیک حذف شود . امروز تمام کشورهای عربی خلیج فارس طرفدار حذف کشتی هستند تا بدین گونه به موقعیت ورزش ایران در منطقه ضربه بزنند . به هر حال در مجموع اگر فیلا وکیل مدافع خوبی در این زمینه باشد ، می توان به نتیجه لازم دست یافت .
** جدا از همه این موارد ، تغییرات متوالی انجام شده نیز مزید بر علت شده ، تا کسی مثل سابق برای دیدن مبارزات کشتی در هول و ولع نباشد .
جانا سخن از دل ما می گویی ، متاسفانه کشتی در حال حاضر اسیر هل دادن شده است ، جالب آنکه در این شرایط سهل و آسان برای امتیاز گرفتن نیز دو کشتی گیر دو دقیقه تمام همدیگر را نگاه می کنند تا کشتی به توست ( در آوردن گوی از کیسه ) کشیده شود. باز تاسف تر اینکه کشتی گیر صاحب قرعه نیز از گرفتن زیر حریف امتناع ورزیده و از آن گریزان است تا این نمایش خنده دار و تاسف برانگیز ، کشتی را به محاق ببرد .
** جالب این است در زمانی که شما کشتی می گرفتید ( دهه هفتاد میلادی ) اگر کشتی گیری توسط حریف به بیرون از تشک هل داده می شد ، به کشتی گیر مجری اخطار می دادند .
همینطوره ، در آن زمان کشتی گیر باید در شرایط حمله به پای حریفش می رسید ، چه در غر این صورت اگر داوران حس می کردند او حریف را هل داده است با یک اخطار ، وی را جریمه می کردند . متاسفانه با قوانین من درآوردی فعلی ، به هل دادن نیز امتیاز می دهند تا کشتی از فنون ناب خالی شود . به شخصه طی این سالها در کشتی فرنگی نیز ندیدم که کشتی گیری روی حریفش فنون بندازی چون سالتو ، فن کمر و پیچ پیچک را اجرا کند . خب در چنین شرایطی که سرنوشت مبارزه های کشتی فرنگینیز تنها در خاک تعیین می شود ، چگونه می توان توقع داشت که کشتی برای بینندگانش جذاب و دیدنی باشد . به واقع این که نشد کشتی ...
** یعنی این جذاب نبودن تنها دلیل حذف احتمالی کشتی خواهد بود ؟
البته شنیده ام که گفته اند کشتی پول ساز نیست و تماشاگران آن نیز چندان نیستند . معتقدم این مساله نمی تواند دلیل وارد و قابل دفاعی باشد ، چون الان هم خیلی ورزش ها هستند که نه پول سازند و نه تماشاگر زیادی دارند ، اما در بازیهای المپیک حاضرند . این است که تاکید دارم باید ببینیم مسوولان کمیته بین المللی المپیک چه انتظاری از کشتی دارند تا بر مبنای آن برای برون رفت از وضعیت حاضر با تدبیر نسخه پیچید .  خود من در سفری که به فنلاند دیدم روسای فدراسیون های کشتی فنلاند و چک را حامی سرسخت کشتی دیدم . ضمن آنکه باید بگویم کشتی در بین کشورهای اروپایی ورزشی شناخته شده است و باید به نظر می رسد که به سادگی بتوانند ان را از صحنه بازیهای المپیک حذف کنند . به هر حال باید قبول کنیم که قوانین فعلی تماشاگر پسند نیست و کشتی گیر جماعت گلادیاتور نیست که بتواند در عرض یک روز شش کشتی نزدیک و پر فشار بگیرد .
**با توجه به نارضایتی های موجود از مدیریت رافی مارتینتی در طول 12 سال صدراتش در کشتی جهان ، فکر می کنید برکناری وی بتواند گشایشی در اصل موضوع بوجود آورد ؟
اصلا من فکر می کنم که بیشتر به خاط مدیریت ضعیف و پر حاشیه او بود که کشتی به چنین وضعیتی رسید . ببینید مارتینتی کسی نبود که براحتی فضا را برای حضور دیگران خالی کند و اگر پذیرفته که بدون سر و صدا کنار بکشد ، این مساله بخاطر اشتباهات مدیریتی وی بوده است . از سوی دیگر آدم هایی که طی این سالها در کنار مارتینتی در هیات رییسه فیلا قرار گرفتند ، مدیران قوی یی نبودند و تنها به منصب خویش و انجام سفرها و ریخت و پاش هایشان توجه داشتند تا شرایط و موقعیت کشتی . خدا رحمت کند میلان ارسگان را ، در زمان ریاستش در فیلا آدم محکم و شخصیت بالایی داشت و اصلا در حاشیه نبود ، در حالی که رافی مارتینتی مدام در حاشیه بود و یک ساعت نیز نمی توانستید او را پیدا کنید که مشروبات الکلی مصرف نکرده باشد و کاملا هوشیار باشد . شنیده ام که ژاگ روگ رییس کمیته بین المللی المپیک نیز به این ولنگاریهای رییس فدراسیون جهانی کشتی معترض بوده است . 
** به نظر می رسد که در کنار تمام رایزنی ها ، کشورهای کشتی خیزی چون روسیه ، ایران ، امریکا ، ژاپن ، ترکیه و... می توانند با تشکیل کارگروهی قوی ، طرح های خود را برای احیای کشتی روی هم بریزند و با دستی پر آماده تقدیم دفاعیه خویش به اجلاس IOCشوند.

نه فقط این کشورها ، بلکه هر 183 کشور عضو فدراسیون جهانی باید در این زمینه نشست فوری داشته باشند و با ادله لازم آماده دفاع از موجودیت کشتی شوند . همانطور که یونانی ها متقن اعلام کرده اند که کشتی بعنوان یکی از 5 رشته اصلی بازیهای المپیک نباید از این بازیها حذف شود .
** متاسفانه این وسط ، ما در هیات رییسه فیلا نیز صاحب نماینده ای نیستیم و قطعا این مساله برای ما بعنوان یکی از کشورهای صاحب کشتی خوب نیست .
نمی دانم چه تفکری در ورزش ماست که به حضور نمایندگان خود در مجامع اسیایی و جهانی ورزش بی توجه هستیم . نه تنها از آنان حمایتی نمی شود ، بلکه در صدد پایان دادن به حضور آنان از داخل بر می آییم تا دود این مسئله تنها به چشم ورزش و از جمله کشتی برود . محمد رضا یزدانی خرم در زمانی که رییس فدراسیون کشتی بود ، از معرفی دکتر محمد توکل به هیات رییسه فیلا خودداری کرد تا این وسط کشتی ما متضرر شود .

** با تمام این تفاسیر می کنید کشتی از بازیهای المپیک حذف شود ؟

قائل به چنین مساله ای نیستم و قطعا کشتی در عرصه بازیهای المپیک حفظ می شود . البته این وسط ممکن است فرنگی و ازاد یکی شان در بازیها ماندگار شود ، یا با ادغام هر دو رشته ، مسابقه ها را در اوزان محدودتری برگزار کنند . به هر حال من که به آینده خوشبین هستم ، مگر آنکه جامعه کشتی در این زمینه ضعیف عمل کند که آن دیگر بحث دیگری است .تاکید می کنم با استدلال قوی و انجام برخی تغییرات اصولی می توان کشتی را از برزخ موجود نجات داد و قطعا مسوولان IOC مقابل حرف حساب ، مقاومت نخواهند کرد . به هر حال این طبیعی است که کشورهایی چون امریکا ، روسیه ، ترکیه ، ایران ، گرجستان ، اوکراین ، ازبکستان ، آذربایجان و ... مدافع و طرفدار کشتی باشند و در طرف مقابل کشورهایی چون بورکینافاسو و گینه طرفدار این باشند که رشته های جدیدی جایگزین کشتی شود . به هر حال ته دلم قرص است که شمار طرفداران این رشته خیلی بیشتر از مخالفانش است .
** بطور طبیعی اگر به دلایلی این رایزنی ها نتیجه ندهد ، بیش از همه کشورها ، ورزش ایران از تصمیم حذف کشتی متضرر خواهد شد . در این صورت دورنمای ورزش ایران را چگونه می بینید ؟
اگر نگویم تیره و تار ، شرایط را خوب نمی بینم . در نظر بگیرید که هنر ورزش ایران در طی این همه سال در کشتی خلاصه شده و البته وزنه برداری که خوشبختانه در سال های اخیر رشته های چون تکواندو ، کاراته و ووشو خوب در زمینه مدال آوری درخشیده اند . بگذریم از اینکه در المپیک لندن احسان حدادی نیز در پرتاب دیسک دوومیدانی درخشید تا اسباب غرور ملی ما ایرانیان شود . البته در کنار ایران، آذربایجان نیز با توجه به سرمایه گذاری کلان سال های اخیرش ضرر خواهد کرد .
** و طبیعتا معتقدید که قوانین فعلی کشتی باید تغییر یافته و کشتی ها با قرعه مشخص نشود .
یقینا باید این قانون بی خود و مضر در کشتی حذف شود و همچون گذشته مسابقه ها در دو وقت سه دقیقه ای برگزار شود . به گونه ای که اگر کشتی گیری در سه دقیقه اول 4 امتیاز می گیرد ، این امتیازش در سه دقیقه دوم نیز محسوب شده و با جمع امتیاز دو سه دقیقه ، کشتی گیر پیروز مشخص شود .
متاسفانه در حال حاضر کشتی ها به عدالت نزدیک نیست . برای مثال در نظر بگیرید که یک کشتی گیر در یک وقت دو دقیقه ای با اجرای فنون 8 امتیاز می گیرد ، اما در دو تایم بعدی با هل دادن حریف پایش از تشک خارج می شود و حریفش بدون اجرای فن برنده می شود . بی شک چنین قانونی خنده دار است و همین شده که کشتی گیران را ناخواسته ترغیب کرده ایم که به دنبال اجرای فن نباشند ، حتی اگر به لحاظ فنی نسبت به حریف مقابلشان 60 به 40 باشند .
در کنار این مساله باید کشتی ها نیز به منظور روشن شدن قهرمانان هر وزن در دو روز برگزار شود ، چرا که معتقدم کشتی گیران توان پنج ، شش دوره مبارزه پشت سرهم و بدون استراحت را ندارند . همین اصرارهای بیهوده بر مقررات من درآوردی بوده که کشتی را به وضعیت امروز رسانده است . با این شرایط مطمئن باشید اگر قوانین کشتی عوض نشود ، حذف این رشته در المپیک حتمی خواهد بود .