درد عشقی کشیده‌ام که مپرس

عشق یعنی توانایی و تمایل به این که اجازه دهید فردی که برایتان عزیز است و شما او را انتخاب کرده اید آزادانه و از روی صمیمیت ، خواسته های شما را برآورده سازد و شما نیز به خواسته های او پاسخ مثبت دهید . این در حقیقت نوعی تعامل روحی ، عاطفی و روانی است .

اما شور عشق همان احساساتی است که اوایل آشنایی با یک نفر ما را مشغول می کند و خواب و خوراک مان را می گیرد و به گفته روانشناسان مبنای درستی برای زندگی مشترک نیست . پس چه کنیم که دچار عشق های آتشین ، کاذب  یا یک طرفه نشویم ؟

بتول جباریان کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی به پرسش های ما در این باره پاسخ می دهد .

- عشق چه نوع احساسی است ؟ آیا میزان بروز آن در انسان های مختلف با جنسیت های متفاوت یکسان است ؟

عشق احساس عمیق و شدید عاطفی ای است که در نهان و آشکار فردی نسبت به فردی دیگر ایجاد می شود و اگر منطقی باشد آنها را مکمل هم می کند . عشق یعنی دوست داشتن و دوست داشته شدن که جزء نیازهای هر فرد است و با توجه به تفاوت های فردی و جنسی ، ابراز آن در انسان ها متفاوت خواهد بود .

-چه تفاوتی میان عشق واقعی و کاذب وجود دارد ؟

از آنجا که انسان موجودی زیستی ، روانی و اجتماعی است افراد می توانند از روی ویژگیهای جسمانی، هیجانی و نحوه تعاملات اجتماعی تحت تاثیر هم قرار بگیرند .

عشق واقعی دلبستگی نسبتا پایداری است . ناغافل سراغ فرد نمی آید و تابع مجموعه ای از اخلاقیات و رفتارهای پسندیده در فرد است . مسائل ظاهری و گذرا در آن نقشی ندارد و دارای سه مولفه صمیمیت ، تعهد و هوس و شهوت ( نیاز جنسی ) است . اما عشق کاذب همان شیفتگی و وابستگی است و در آن فقط خوبی ها در فرد مورد علاقه دیده می شود و بدی ها و ...  به چشم نمی آید.

-آیا عشق های آتشین و رمانتیک در گروه عشق های کاذب دسته بندی می شود ؟

درعشق رومانتیک سه مولفه عشق ، صمیمیت و هوس بین طرفین وجود دارد . اما ازعامل تعهد خبری نیست . درعشق آتشین که نوعی عشق کاذب است  شیفتگی و وابستگی می تواند یک طرفه باشد و تنها مولفه در گیر در آن هوس و شهوت ( نیاز جنسی ) است . این عشق در واقع توجهی است وسوسه آمیز به یک شخص بدون توجه به پیامدها ، خطرهای اجتماعی یا اقتصادی آن .

 -برخی روانشناسان معتقدند عشق نوعی وسواس است .

عشق یک احساس عاطفی و مبادله آن یک نیاز انسانی است و نبود آن نشاط و شادمانی را از فرد دور خواهد کرد . پس اگرعشق ، واقعی و درست باشد ، در تکامل فرد نقش به سزایی ایفا می کند .

اما به عقیده برخی روانشناسان ، عشق های آتشین و نافرجام شباهت زیادی به یک بیماری خاص روانی به نام وسواس اجباری دارد . در این بیماری افکار خاصی به ذهن هجوم می آورد که فرد گریزی از آن ندارد . مثل تماس گرفتن پی در پی با معشوق و فکر کردن مداوم به او که اگر انجام نشود دچار تنش و اضطراب زیادی خواهد شد .

 -عشق های یک طرفه از چه نوعی است ؟

عشق یک طرفه در زمره عشق های مجازی است . یکی از طرفین از مهر و محبت دیگری خبر ندارد یا پذیرای وی نیست . به طور مثال عاشق معشوق خود را مخاطب ذهنی قرار می دهد وبا او مبادله عشق می کند . این نوع عشق محکوم به فناست .

 - اینکه برخی می گویند عشق در یک لحظه و با یک نگاه ایجاد می شود  ، واقعیت دارد ؟ عشق های لحظه ای عاطفی اند یا جنسی ؟

هوس و شهوت ( نیاز جنسی ) در این نوع عشق نقش اصلی را دارد و از صمیمیت و تعهد خبری نیست . این نوع عشق هم کوتاه مدت و بی حاصل خواهد بود .

 - برای داشتن یک ازدواج موفق باید عاشق شد ؟

عشق صمیمیت ، هیجان و تعهد را به همراه می آورد و یک ازدواج با فرجام نیاز به این عوامل دارد .

 - عشق و علاقه قبل از ازدواج بر چه مبنایی باید باشد ؟  

عشق قبل از ازدواج باید از نوع رفاقتی و همدلانه به همراه تعهد و به دور از شهوت و هوس باشد .

 - اگر عشق و احساس قابل اتکا نیست ، پس چه چیزی باید وجود داشته باشد تا عشق افراد پایدار بماند ؟

عشق صمیمیت به وجود می آورد . تعهد و پایبندی می آفریند و بخشی از آن ارضاء نیازهای جنسی است . پس عشق باید وجود داشته باشد تا این سه عامل زندگی را بیمه کند .

 -راه های تداوم عشق کدام است تا با گذر زمان در زندگی مشترک کم رنگ نشود ؟

عشق اگر واقعی و از درون بجوشد ، مستلزم قبول مسئولیت ، احترام به استقلال ، توجه به نیازهای همدیگر ، در کنار هم بودن در خوشی ها و ناکامی ها ، ابراز مستمر محبت و صمیمیت و حمایت بی قید و شرط  از یکدیگر است .

-برخی زوجین نسبت به هم عشق های پدرانه (زوج به زوجه) ، مادرانه (زوجه به زوج ) و کودکانه دارند ؟ پیامدهای منفی این نوع عشق ها چیست ؟

همان گونه که بیان شد عشق بین زوجین باید سه ضلع صمیمیت ، تعهد و ارضای نیازها را داشته باشد و گرفتن یکی از این اضلاع  و یا افراط  و تفریط  در هر کدام از آن ها رابطه را بیمار و محکوم  به فنا خواهد کرد .

-راه های مقابله با عشق های کاذب چیست ؟

ما باید به این مقوله نگاه واقعی داشته باشیم و نمی توانیم از سنی که به بلوغ جسمی و روانی می رسیم دیواری دور جنس مخالف بکشیم و امتناع و اجتناب با آن ها به وجود آوریم . این یک مقوله زیستی است و خواه و ناخواه این گرایش به وجود خواهد آمد . پس وظیفه ما بالا بردن اگاهی هاست .دقت در انتخاب و آموختن مهارت های دستیابی به  عشق واقعی .

فاخره بهبهانی / جام جم