یک رصدخانه و چند نکته

محمدشریف ملک‌زاده، از زمانی‌که ریاست سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری را در اختیار گرفته دستور‌های ضرب‌الاجلی را از جمله راه‌اندازی خانه باستان‌شناسان، میز خدمت و راه‌اندازی رصدخانه پایش و نظارت بر آثار فرهنگی و تاریخی را با تعیین مهلت‌های چند ماه به مدیران و معاونین خود صادر کرده است که به‌نظر می‌رسد در مدت اندک باقی مانده از طول عمر دولت دهم قصد دارد تا کارنامه‌ای مثبت حداقل روی کاغذ از خودش برجای بگذارد.

کد خبر: ۵۳۵۰۸۳

دستور اخیر او مبنی بر راه‌اندازی یک رصدخانه برای حفظ میراث فرهنگی در حالی است که سال‌هاست آثار باستانی و محوطه‌های تاریخی مورد بی‌توجهی قرار گرفته‌اند و هر بار در خبرها شنیده می‌شود که یک محوطه تاریخی یا یک اثر باستانی در معرض تخریب قرار دارد و همه اینها نشان می‌دهد که در این سال‌ها برنامه دقیقی برای حفظ آثار ملی و فرهنگی در کشور وجود نداشته است.

ساخت و ساز در حریم تپه سیلک ، تخریب محوطه 10هزار ساله اردکان و تل برمی رامهرمز و... نمونه‌هایی از همین اخبار ناخوشایند است.

حالا قرار است با تصمیم رییس سازمان میراث فرهنگی توجه بیشتری به حفظ و حراست از این آثار و بناهای تاریخی صورت گیرد و یکی از ابزارهای این کار نیز راه‌اندازی رصدخانه پایش و نظارت بر آثار فرهنگی، تاریخی و موزه‌های کشور است که بنا به دستور رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری این رصدخانه باید در شش ماه آینده راه‌اندازی شود تا مدیران تنها سازمان متولی میراث فرهنگی بتوانند برنامه‌ریزی دقیقی ارائه کنند تا کمکی باشد برای حراست و حفاظت از آثار و ابنیه تاریخی؛ در این‌که این اقدام فی‌النفسه مثبت است شکی نیست، اما بسیار جای سوال دارد که چرا در تصمیم‌گیری مسوولان در توجه نشان دادن بر لزوم حفظ آثار فرهنگی و تاریخی این همه باید تاخیر رخ دهد و راه‌اندازی چنین رصدخانه‌ای در حالی‌که حدود شش ماهی به پایان دولت دهم باقی مانده، آیا می‌تواند برنامه‌ای بلندمدت و اثرگذار باشد؟ همچنین باید پرسید که آیا صرف راه‌اندازی رصدخانه پایش و نظارت بر آثار فرهنگی، تاریخی و موزه‌های کشور برای حفظ آن کافی است.

فراموش نکنیم روزانه بسیاری از نهاد‌های مردمی بدون هیچ چشمداشتی شرایط آثار را رصد می‌کنند و گزارش تخریب را به گوش مسوولان می‌رسانند، اما برنامه‌ریزی جدی از سوی مسوولان برای حفظ آثار صورت نمی‌گیرد!

آیا وجود چنین رصدخانه‌ای در شرایطی که سال‌هاست باستان‌شناسان بر انتصاب مدیران غیرمتخصص در سازمان میراث فرهنگی انتقاد داشته و معتقدند که طی سال‌های گذشته به دلیل تصمیم‌گیری‌های غیرکارشناسی آثار تاریخی و فرهنگی کشور آسیب‌های بسیاری دیده است، راه به جایی خواهد برد؟ نکته آخر این‌که آیا تا زمانی‌که دغدغه اصلی کشور حفظ آثار ملی و فرهنگی نباشد و ندانیم که بالاخره می‌خواهیم با تاریخ و تمدنمان چه کار کنیم، آیا می‌توان امیدوار بود با توجه به عمر کوتاه مدیریت در حوزه میراث فرهنگی، مسوولان بعدی هدفی را که رصدخانه پایش و نظارت بر آثار فرهنگی و تاریخی به خاطرش راه‌اندازی می‌شود، جدی بگیرند.