درگذشت سلطان صلاح الدین ایوبی

صلاح الدین پسر یک فرمانده کرد بود که به خدمت نورالدین حاکم شهر موصل درآمد.نورالدین توجه اش به مصر جلب شده بود ، بنابراین سپاهی را به فرماندهی شیرکوه ، عموی صلاح الدین که جنگجویی سلحشور بود به مصر اعزام کرد.

شیرکوه پس از چند سال جنگ با مدعیان خلافت در مصر و نیز سپاهیان صلیبی سرانجام مصر را در سال 1169 میلادی تصرف کرد و به عنوان وزیر اعظم قدرت را در دست گرفت.دو ماه بعد در روز 23 مارس سال 1169 میلادی شیرکوه درگذشت و صلاح الدین جانشین وی شد.از این زمان ستاره اقبال صلاح الدین درخشیدن گرفت.

صلاح الدین به زودی قدرت خود را در مصر برقرار کرده و از فرمان نورالدین که خواستار بازگشت وی بود ، سرپیچی کرد.نورالدین تصمیم گرفت به جنگ سردار سابق خود برود ، اما بیمار شد و در روز 15 مه سال 1174 میلادی در شهر دمشق درگذشت.

صلاح الدین پس از مرگ نورالدین با سپاهی به سوی سوریه حرکت و این سرزمین را تصرف نمود.به این ترتیب ، سلطان صلاح الدین ایوبی در روز 25 نوامبر سال 1174 میلادی دمشق مرکز سوریه را تصرف کرد و دو سرزمین بزرگ اسلامی را تحت فرمان خود درآورد.

فرمانروایی صلاح الدین بر مصر ، سوریه و بین النهرین موجب شد تا صلیبیون که از 75 سال قبل از این تاریخ بیت المقدس و فلسطین را اشغال کرده بودند به محاصره درآیند.

در روز 3 ژوییه سال 1187 میلادی سلطان صلاح الدین ایوبی ، سلطان مصر و سوریه ، لشکر صلیبیون فلسطین را در دامنه تپه های حثین در نزدیکی دریاچه طبریه درهم شکست و به نزدیک به یک قرن تسلط آنها در سرزمین فلسطین پایان داد.

در این جنگ فرماندهان صلیبی از جمله گی دولوزینیان پادشاه بیت المقدس ، کنت ریمون حاکم طرابلس ، ژراردو ریدو فورد استاد اعظم فرقه مخوف تامپل و لشکر صلیبیون فلسطین به سختی از سلطان صلاح الدین ایوبی شکست خوردند.

سلطان صلاح الدین علی رغم فجایعی که صلیبیون در دوران حکمرانی خود در فلسطین مرتکب شده بود ، نسبت به اسیران رافت اسلامی به خرج داد و آنها را مجازات نکرد.او تنها دستور قتل 300 نفر از راهبان سرباز فرقه مخوف تامپل و فرقه هوسپیتالیه را صادر کرد.

پس از این جنگ ،دولت شهرهای فرانک های صلیبی فلسطین تمام سوارنظام خود را از دست دادند و فئودال نشین هایی که از روی الگوی اروپایی نزدیک به یک قرن پیش از این تاریخ هنگام نخستین جنگ های صلیبی در فلسطین تاسیس شده بودند در معرض فروپاشی قرار گرفتند.

سلطان صلاح الدین پس از این پیروزی در روز 20 سپتامبر سال 1187 میلادی شهر بیت المقدس را محاصره کرد. شهر بیت‌المقدس به زودی تسلیم شده و سلطان صلاح‌الدین فاتحانه وارد بیت‌المقدس قبله اول مسلمین جهان می‌شود که کمتر از یک قرن قبل توسط صلیبیون اشغال شده بود.

سلطان فاتح بار دیگر در مقابل صلیبیون مغلوب رافت اسلامی خود را نشان داد و دست به کشتار آنها نزد.براساس رسم آن زمان ، سلطان صلاح الدین ساکنین ثروتمند را در قبال دریافت فدیه قابل ملاحظه ای آزاد کرد.

او فرقه های تامپل و هوسپیتالیه را مجبور کرد تا از کیسه خود فدیه لازم برای آزادی 7000 نفر از ساکنان فقیر را پرداخت کنند.

بازپس گیری بیت‌المقدس در زمانی کمتر از یک قرن از هنگام اشغال آن توسط صلیبیون مانند یک بمب جهان غرب را به لرزه در‌آورد.

فیلیپ اگوست پادشاه فرانسه ، ریچارد اول پادشاه انگلستان و فردریک باربوروسا امپراتور آلمان در راس لشکر انبوهی به سوی بیت‌المقدس حرکت کردند تا جنگ سوم صلیبی را به راه اندازند اما ، آنها در این راه موفق نشدند.

فردریک باربوروسا امپراتور آلمان که ستون لشکر صلیبیون را تشکیل می‌داد ، در منطقه آناتولی گرفتار سیلاب مهیبی شد و سیلاب او و بخش اعظم لشکریانش را نابود کرد.

فیلیپ اگوست پادشاه فرانسه در میانه راه مطلع شد که فرانسه مورد هجوم قبایل وحشی قرار گرفته و ناگزیر  به سرعت به فرانسه بازگشت.

ریچارد اول که بعدها لقب شیردل را یافت تا شهر آکرا پیش رفت و این شهر را تصرف کرد. اما این پیروزی در سایه اقدام بی‌رحمانه وی در قتل عام 2700 اسیر رنگ باخت.

براساس برخی روایات تاریخی معتبر ریچارد در جنگ اسیر سلطان صلاح‌الدین می‌ِشود و پس از این که صلاح‌الدین از مقام وی به عنوان پادشاه انگلستان مطلع می‌گردد رعایت مقام وی را کرده و محترمانه او را آزاد می‌کند.
این اقدام صلاح‌الدین موجب شد تا شهرت جوانمردی وی حتی در دنیای غرب منعکس شود.

سلطان صلاح‌الدین با این حال به مسیحیان اجازه داد تا آزادانه برای زیارت مقبره حضرت عیسی (ع) به بیت‌المقدس سفر کنند.

به این ترتیب ، در روز 4 مارس سال 1193 میلادی سلطان صلاح الدین ایوبی ، سلطان مصر و سوریه درگذشت. او همواره دردوران سلطنت وجنگ هایش از خود رافت اسلامی و جوانمردی نشان داده بود ، به طوری که پس از مرگش شرق وغرب در مورد خصایل نیک سلطان صلاح الدین ایوبی متفق القول بوده و در تاریخ جهان نام او به نیکی جاودان شده است.

بهرام افتخاری