زخم‌های پوستی را جدی بگیرید

به طور کلی زخم‌ها به 2 نوع تقسیم می‌شوند؛ زخم باز و زخم بسته. زخم باز، به جراحتی در پوست گویند که موجب خونریزی خارجی قابل رویت گردد. زخم بسته نیز به جراحتی گفته می‌شود که زیرجلدی بوده و پوست پاره نشده و خونی هم خارج نمی‌شود.زخم‌های باز انواع مختلفی دارند و می‌توانند با هرگونه میکروارگانیسمی آلوده شوند.

میکروب‌ها ممکن است از طریق جسم خارجی آسیب‌رساننده، هوا، تنفس یا اجسام فرورفته در زخم منتقل شوند. در این مرحله میکروب‌ها می‌توانند به سرعت به لایه‌های عمقی‌تر پوست گسترش یافته و وارد گره‌های لنفاوی شوند و از این مسیر تا سراسر بدن گسترش پیدا کنند. معمولا خونریزی از زخم می‌‌تواند کمی از آلودگی زخم را خارج کرده و به واسطه انتقال گلبول‌های سفید به سطح زخم با میکروب‌های باقیمانده به مقابله بپردازد. اگر کثیفی و بافت مرده در زخم باقی بماند می‌تواند باعث گسترش عفونت در سرتاسر بدن شود. در چنین مواردی خط بروز کزاز نیز زیاد می‌شود. هر زخمی که در عرض 48 ساعت رو به بهبودی نرود در معرض خطر بیشتری برای عفونی شدن است.

در چنین مواقعی زخم عفونی شده دارای علائم و نشانه‌هایی چون تورم و قرمزی اطراف زخم، احساس گرمی، درد ضربان‌دار، ترشح چرک و تورم غدد لنفاوی (گردن، زیر بغل یا کشاله ران)‌ است. در این مرحله دیدن یک یا چند خط قرمز که از زخم به طرف قلب می‌رود، علامت خیلی خطرناکی است و نشان می‌دهد که عفونت در حال گسترش است و می‌‌تواند باعث مرگ شود. اگر تب، لرز، تعریق، تشنگی و ... رخ دهد، عفونت به گردش خون راه پیدا کرده که به آن مسمومیت خون گویند. در این هنگام مصدوم باید بلافاصله به بیمارستان مراجعه کند.

1 ـ در خونریزی زخم از چند گاز استریل یا یک دستمال تمیز یا اگر هیچ کدام در دسترس نبود از دستتان برای وارد کردن فشار بر روی زخم استفاده کنید و عضو آسیب‌دیده را حداقل به میزان 20 سانتیمتر همزمان با اعمال فشار، بالا نگه دارید.

2 ـ اگر خونریزی مهار نشد هرگز پوشش روی زخم را برندارید. برای بندآوردن خونریزی گاز یا دستمال بیشتری روی پوشش قبلی زخم قرار دهید.

3 ـ لبه‌های زخم را به هم نزدیک کرده و با استفاده از محلول‌های شستشو، زخم را ضدعفونی و آن را پانسمان و بانداژ کنید.

4 ـ در صورتی که زخم عمیق، خونریزی شدید و دو لبه زخم به هم نمی‌رسد در کوتاه‌ترین زمان ممکن برای انجام بخیه به بیمارستان مراجعه کنید. بخیه زدن به جوش‌خوردن سریع زخم کمک کرده و احتمال عفونت و جای زخم وسیع را کم می‌کند.

از سه محلول زیر، اغلب برای ضدعفونی کردن محل زخم استفاده می‌شود.

بتادین (پوویدون آیوداین)‌: این محلول به عنوان یک میکروب‌کش شناخته شده و تقریبا روی تمام انواع باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها اثر دارد و موجب از بین رفتن آنها می‌شود. نکته بسیار مهم آن که این محلول تا زمانی که روی پوست خشک نشود هیچ اثری ندارد. این محلول به دلیل دارا بودن ید ممکن است موجب حساسیت پوست در برخی افراد شود. از طرف دیگر این محلول همان‌قدر که می‌تواند میکروب‌ها را نابود سازد، سلول‌های بدن را هم از بین می‌برد. بنابراین در مصرف آن زیاده‌روی نکنید.

ساولن (ستریمیدث)‌: این محلول به عنوان یک باکتری‌کش شناخته شده و به صورت غلیظ شده به فروش می‌رسد. از این محلول معمولا برای ضدعفونی ابزار پزشکی استفاده می‌شود.برخی متخصصان به کار بردن ساولن را به عنوان یک محلول ضدعفونی‌کننده زخم مجاز نمی‌دانند.

الکل: یک محلول متوقف‌کننده رشد سلول‌ها محسوب می‌شود. اثر الکل متیلیک 70 درصد از اثر بتادین بر پوست کمتر است. الکل به دلیل ملکول‌های کوچک به راحتی از پوست و مخاطات جذب بدن شده و ممکن است مسمومیت ناشی از الکل روی دهد.

نکته: بهترین روش برای تمیز کردن زخم، شستشوی آن با آب و صابون و در صورت لزوم ضدعفونی با محلول بتادین است.

فاخره بهبهانی
‌ جام‌جم