خاموشی خالق کوری

ساراماگو در ایران هم نویسنده محبوبی بود و در تایید محبوبیت او همین بس، که پس از دریافت نوبل از اثر مهمش یعنی «کوری» 3 ترجمه به زبان فارسی از 3 مترجم نامدار در فاصله زمانی کوتاه منتشر شد. مینو مشیری، اسدالله امرایی و مهدی غبرایی 3 مترجمی بودند که این رمان را به فارسی برگرداندند.

 او به واسطه مجموعه آثارش در سال 1998 توانست نوبل ادبیات را به خانه ببرد، خانه‌ای که البته دیگر در کشورش نبود و نامهربانی حاکمان وقت پرتغال او را مجبور به زندگی در کشوری دیگر کرده بود.

در اوایل دهه‌ 90 میلادی پس از آن‌که دولت حاکم پرتغال از حضور رمان «انجیل به روایت عیسی مسیح» او در جایزه‌ ادبی اروپا ممانعت کرد، ساراماگو کشورش را ترک کرد و سال‌های آخر عمرش به همراه همسرش در «لانزاروته» یعنی شرقی‌ترین جزیره از مجموعه جزایر قناری اسپانیا در اقیانوس اطلس زندگی کرد.

او اولین رمان خود را در سال 1947 به‌نام «کشور گناه» منتشر کرد، اما موفق نبودن این کتاب موجب شد، نویسندگی را کنار بگذارد، تا این‌که 35 سال پس از آن، در سال 1982، رمان ‌«بالتازار و بلموندا» را نوشت که ترجمه‌ انگلیسی آن، شهرت فراوانی برایش به‌همراه آورد. این کتاب تاریخی، انحطاط پادشاهی پرتغال در قرن شانزدهم را به تصویر کشیده است.

او در آثارش بیشتر به دولت‌های مستبد، نابرابری‌های اجتماعی و مقدسات مذهبی پرداخته است. «غار»، «سال مرگ ریکاردوریش» و «همه‌ نام‌ها»از دیگر آثار این نویسنده‌ معروف پرتغالی هستند.

ساراماگو در سیاست هم اظهارنظرهای جنجال‌برانگیزی داشت. در دیداری که از رام الله در فلسطین اشغالی داشت، اشغال این کشور از سوی رژیم صهیونیستی را با رفتار سربازان نازی در دوران جنگ جهانی دوم مقایسه کرد و با وجود فشارهای فراوان به او، انتقادش را پس نگرفت. او در آخرین اظهار نظر سیاسی‌اش حمله اسرائیل به کشتی‌های صلح را محکوم کرده بود.

میثم اسماعیلی 
گروه فرهنگ و هنر