جدایی هرات از خاک ایران
روز دوازدهم اسفندماه 1232 خورشیدی، روزی تلخ در تاریخ ایران است. در این روز با فشار دولت انگلستان دولت ایران جدایی هرات و به تبع افغانستان از خاک ایران را پذیرفت. هرات از دوران باستان جزیی از خراسان بود. در دوره اسلامی خراسان بزرگ 4 بخش یا 4 ربع داشت و نیشابور و هرات و بلخ و مرو مرکز هر یک از این بخش‌ها بودند. با روی کار آمدن دولت قاجار و ضعفی که ایران در نتیجه جنگ‌های ایران و روس بدان گرفتار شد، به تدریج بخش‌های وسیعی از خراسان از جمله مرو و سمرقند و بخارا بوسیله روسیه تزاری از خاک ایران جدا شد.
در این زمان هرات و افغانستان بدین علت اهمیت داشت که حد فاصل منطقه نفوذ روسیه تزاری و مستعمرات انگلستان در هند قرار گرفته بود. روس‌ها در صورت استیلا بر افغانستان، یک قدم به هند نزدیک‌تر می‌شدند و انگلیسی‌ها این امر را خطری جدی برای خود می‌دانستند.
در این بین، دولت مرکزی ایران اشراف چندانی بر افغانستان نداشت و نمی‌توانست از حمله‌های گاه و بی‌گاه برخی قبایل افغانستان به کاروان‌های بازرگانی هند جلوگیری کند. در نتیجه اسباب بهانه‌جویی و مداخله انگلیسی‌ها از هر جهت فراهم بود. در زمان محمد شاه قاجار قشون ایران به فتح هرات کوشید اما ناکام ماند. در دوران ناصرالدین‌شاه نیز این کار تکرار شد، اما انگلیسی‌ها با تسخیر بنادر و جزایر جنوب ایران، حکومت مرکزی را تحت فشار قرار دادند و آخرالامر قاجارها ناگزیر شدند به جدایی هرات از خاک ایران رضایت دهند و استقلال افغانستان را به رسمیت بشناسند. این کار مطابق عهدنامه‌ای که در پاریس به امضا رسید و به قرارداد پاریس معروف شد، به انجام رسید.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
جنبش مردمی سوریه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
زمان دیپلماسی برای حمایت از مقاومت
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
نقش ویژه اهالی اندیشه، رسانه و هنر در مقابله با تهدیدات نرم
گفت و گو
