ادای دین هنر هفتم به تئاتر

با پیروزی انقلاب اسلا‌می سال57، جریان حضور تئاتری‌ها در سینما جریانی شتابان‌تر یافت و اگرچه بر ارتقای هنر هفتم در کشور افزود، اما از سوی دیگر باعث لاغرتر شدن بدنه هنرهای نمایشی شد.

تئاتری‌ها به خانه برمی‌گردند

قدیمی‌ها گفته‌اند هر رفتی را آمدنی نیز هست. این تعبیری است که در چند سال گذشته در عرصه تئاتر ایران نیز به وضوح دیده می‌شود. بسیاری از هنرمندان حوزه نمایش که سال‌ها از صحنه دور بوده‌اند، چندی است که دوباره میل بازگشت به خانه خود را پیدا کرده‌اند.

آخرین بازگشت را داریوش فرهنگ با نمایش گالیله رقم زده و با خود امین تارخ را هم به عنوان بازیگر به صحنه بازگردانده است. او که 30 سال از تئاتر دور بوده، وضعیت نامناسب اداری و مدیریتی و ضعف مالی عرصه هنرهای نمایشی کشور را دلیل ترک صحنه این هنر برای 3 دهه عنوان کرده است. بی‌شک در این مواردی که فرهنگ برشمرده، گشایشی حاصل شده که او را راضی به بازگشت نموده است.

ایرج راد هم که 16 سال است بیشتر در صفحه تلویزیون و بر پرده سینما دیده شده است، دیگر بازگشته تئاتر به شمار می‌آید. اگر نمایش وعده داده شده، حسن فتحی هم سرانجام سال آینده به روی صحنه بیاید، او را باید یکی دیگر از کارگردانان تئاتر محسوب کرد که به اصل خود بازمی‌گردد. به این فهرست باید اصغر فرهادی را هم افزود که با تئاتر شروع کرد و در سینما به چهره‌ای بزرگ در عرصه نویسندگی و کارگردانی تبدیل شد.

چهره‌های سینمایی روی صحنه

اگرچه همه کارشناسان از بازگشت نویسندگان و کارگردانان تئاتری که چند سالی را در سینما و تلویزیون سر کرده‌اند به عرصه هنرهای نمایشی استقبال می‌کنند، اما بیشتر آنان درباره استفاده نادرست از چهره‌ها و ستاره‌های بازیگری سینما بر روی صحنه هشدار می‌دهند.

جریان حضور بازیگران شناخته شده سینما بر روی صحنه تئاتر از چند سال پیش و با نمایش‌های «فنز» و «رومئو و ژولیت» شروع شد. در اولی، پرویز پرستویی و ترانه علیدوستی بازی کردند که در آن میان باید پرستویی را یک بازیگر قدیمی تئاتر دانست که با شهرت سینمایی‌اش دوباره به خاستگاه اصلی‌اش بازگشت. ترانه علیدوستی هم در ادامه، با بازی در چند نمایش دیگر نشان داد که تئاتر را خانه دوم خود می‌داند و بخوبی چارچوب آن را شناخته است.

در مقابل، حضور محمدرضا فروتن و میترا حجار در نمایش رومئو و ژولیت یک شکست کامل بود که نشان داد باید هشدار نویسندگان و کارشناسان تئاتری را در استفاده نابجا از چهره‌های سینمایی جدی گرفت.

با تجربه ها و بی تجربه ها

شهاب حسینی هم یکی دیگر از بازیگران معروف سینما بود که با نمایش کرگدن، دوباره به صحنه تئاتر بازگشت. او چون در سینما و تلویزیون چهره شده بود، کمتر کسی می‌دانست که در دهه 70 و با بازی در چند نمایش راه خود را آغاز کرد و تجربه اندوخته بود و همین پیشینه بازی روی صحنه بود که حضوری قابل قبول را برای او در نمایش کرگدن رقم زد. این مساله در مورد فریبرز عرب‌نیا هم که در همین جشنواره امسال در نمایش بهرام چوبینه بازی کرده صادق است.

اما باران کوثری و حامد بهداد را باید 2 چهره دیگر سینما دانست که بدون تجربه قبلی، به سوی صحنه تئاتر کشانده شده‌اند. بهداد تاکنون تنها در نمایش سگ سکوت بازی کرده و در عوض باران کوثری علاوه بر این نمایش، حضور در چند اثر دیگر را هم تجربه کرده است.

بده بستان صحنه تئاتر و پرده سینما و البته صفحه تلویزیون در همه جای دنیا امری بدیهی و طبیعی است. بارها خوانده‌ایم که بازیگران بزرگ هالیوود با افتخار دوباره به صحنه‌های نمایش برادوی بازگشته‌اند و به قول خودشان نفسی تازه کرده‌اند. این اتفاق در عالم هنر ایران هم اتفاقی پسندیده است، البته به شرطی که تنها به هدف جذب تماشاگر و گیشه پر و پیمان‌تر نباشد.

تئاتر، پدر هنری سینماست و هر چندگاه لازم است که هنرمندان هنر هفتم با بازگشت به آن، ادای دینی کرده باشند.