روز گذشته ساعت ۱۰ به وقت محلی، نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در منطقهای حساس از دریای عمان با تحرکی غیرمنتظره از سوی ناوشکن آمریکایی «دیدیجی فیتزجرالد» مواجه شد. این شناور پیشرفته که بهعنوان بخشی از ناوگان دریایی ایالات متحده در منطقه فعالیت میکند، در اقدامی تحریکآمیز به آبهای تحت نظارت ایران نزدیک شد. این اقدام میتوانست بهمثابه آزمونی برای سنجش واکنش و آمادگی نیروهای ایرانی تلقی شود.تیم هوادریای منطقه سوم نبوت نیروی دریایی ارتش (نداجا) با هوشیاری و سرعت عمل، یک فروند بالگرد را به سمت ناوشکن آمریکایی اعزام کرد. خلبان ایرانی با خونسردی و اقتدار، هشداری صریح به شناور آمریکایی مخابره کرد و خواست فورا مسیر خود را تغییر داده و از آبهای تحت نظارت ایران فاصله بگیرد اما پاسخ اولیه آمریکاییها، تهدید به هدف قرار دادن بالگرد ایرانی بود؛ واکنشی که نشاندهنده تلاش برای ارعاب و حفظ برتری روانی در این تقابل بود. با این حال، نیروی دریایی ایران نهتنها عقبنشینی نکرد، بلکه با پشتیبانی سامانههای پیشرفته پدافند هوایی وارد عمل شد. پدافند ارتش با ارسال پیامی قاطع به ناوشکن آمریکایی اعلام کرد که بالگرد ایرانی تحت حمایت کامل سامانههای دفاعی قرار دارد و هرگونه اقدام خصمانه با پاسخ کوبنده مواجه خواهد شد.این پیام، همراه با تداوم حضور بالگرد بر فراز شناور آمریکایی، معادلات را تغییر داد. ناوشکن دیدیجی فیتزجرالد در نهایت با تغییر مسیر به سمت جنوب از منطقه خارج شد. این مواجهه که کمتر ازیک ساعت به طول انجامید، نمونهای برجسته از قدرت بازدارندگی ایران در آبهای جنوبی بود. استفاده ازبالگرد بهعنوان ابزاری سریع ومؤثر برای نظارت وهشدار،همراه با پشتیبانی سامانههای پدافندی، نشاندهنده هماهنگی بالای یگانهای مختلف نیروی دریایی و پدافند هوایی ارتش است. این رویداد همچنین پیامی روشن به قدرتهای فرامنطقهای ارسال کرد که ایران در دفاع از مرزهای آبی خود هیچگونه مماشاتی ندارد و آماده پاسخگویی به هرگونه تحرک مشکوک یا تحریکآمیز است.
دیپلماسی نظامی برای امنیت جمعی
همزمان با این تقابل در جنوب، شمال ایران (دریای خزر) شاهد برگزاری رزمایش مرکب امداد و نجات دریایی ۲۰۲۵ (CASAREX۲۰۲۵) بود. این رزمایش که از ۳۰ تیر تا اول مرداد ۱۴۰۴ برگزار شد، با شعار «با هم برای دریای خزری ایمن و امن» به میزبانی ناوگان شمال نیروی دریایی ارتش ایران و در آبهای سرزمینی بندرانزلی اجرا شد. در این مانور، شناورهایی از نیروی دریایی ارتش، نیروی دریایی سپاه پاسداران، فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی و نیروی دریایی فدراسیون روسیه مشارکت داشتند. حضور ناظرانی از کشورهای حاشیه خزر، ازجمله قزاقستان، ترکمنستان و آذربایجان به این رزمایش بعدی منطقهای بخشید. امیر دریادار دوم محسن رزاقی، سخنگوی رزمایش در تشریح اهداف این مانور اعلام کرد که رزمایش با تمرکز بر ارتقای ایمنی و امنیت دریایی، تقویت همکاری میان کشورهای حاشیه خزر و تمرین عملیات مشترک در شرایط اضطراری طراحی شده است. در مرحله نهایی این رزمایش، سناریوهای متنوعی اجرا شد: از عملیات تجسس و نجات افراد گرفتار در دریا گرفته تا اطفای حریق کشتیهای سانحهدیده، عملیات بالگردی، عکسبرداری هوایی و تمرین هماهنگی میان یگانهای مختلف. این رزمایش که برای چندمین سال متوالی برگزار میشود، نشاندهنده عزم ایران برای ایفای نقش محوری در تأمین امنیت این منطقه است. حضور شناورهای نیروی دریایی روسیه و استقبال رسمی از آنها در بندر انزلی، نشانهای از تعمیق روابط نظامی تهران و مسکو بود.
از بازدارندگی تا همکاری
هرچند این دو رویداد در دو منطقه جغرافیایی متفاوت رخ دادند اما از منظر استراتژیک مکمل یکدیگر بودند و تصویری جامع از دکترین دفاعی ایران ارائه کردند. در دریای عمان، نیروی دریایی ایران با قاطعیت و بدون کوچکترین عقبنشینی، حضور غیرقانونی یک قدرت فرامنطقهای را به چالش کشید. این اقدام نشان داد که ایران علاوه بر توان نظامی لازم برای دفاع از مرزهای آبی خود، از ارادهای راسخ برای استفاده از این توان در برابر تهدیدات برخوردار است. در مقابل، رزمایش خزر نمایانگر وجه دیگری از راهبرد ایران یعنی دیپلماسی نظامی و همکاری منطقهای بود. این رزمایش، با مشارکت فعال روسیه و حضور ناظران کشورهای حاشیه خزر، گامی در جهت تقویت پیوندهای منطقهای و کاهش وابستگی به قدرتهای غربی بود. ایران با برگزاری چنین رزمایشهایی، ضمن نمایش توانمندیهای نظامی خود، این پیام روشن را به همسایگان و شرکای منطقهای ارسال میکند که امنیت منطقه باید توسط کشورهای منطقه تأمین شود، نه قدرتهای فرامنطقهای!
دکتر پزشکیان:
ایران آماده هدف قرار دادن عمق اراضی اشغالی است
دکتر مسعود پزشکیان، رئیسجمهور کشورمان در گفتوگویی با شبکه الجزیره بیان کرد: ایران آماده مقابله با هر تحرک نظامی رژیمصهیونیستی است و ادعای نابودی برنامه هستهای ایران توهمی بیش نیست. رئیسجمهور گفت که نیروهای مسلح ایران آماده هدف قرار دادن عمق اراضی اشغالی هستند. دکتر پزشکیان به ضربات مهلک ایران به عمق اراضی اشغالی اشاره و تاکید کرد که تلآویو خساراتش را کتمان میکند. وی گفت: رژیمصهیونیستی مانع از هر روایتی درباره موفقیت حملات موشکی ایران میشود اما درخواست آن برای توقف جنگ گواه حقایق بسیاری است. اسرائیل با ایجاد هرج و مرج و حملات هدفمند، تلاش کرد که نظام جمهوری اسلامی را تضعیف و تجزیه کند اما در این مسیر ناکام ماند. رئیسجمهور تاکید کرد: ایران خواهان جنگ نیست و این نگاه را هم ندارد که آتشبس قطعی است. ایران با تمام توان از خود دفاع خواهد کرد. ایران تسلیم نشده و نخواهد شد. ما به دیپلماسی و گفتوگو توجه داریم.
دکتر پزشکیان درباره حمله اخیر آمریکا به تاسیسات هستهای ایران و گفتههای دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا مبنی بر اینکه این حملات کار برنامه هستهای ایران را یکسره کرده است، آن را توهم دانست و گفت: توان هستهای ما در مغز دانشمندان ما است نه تاسیسات هستهای. ما بر تداوم برنامه هستهای ایران و غنیسازی اورانیوم در چارچوب قوانین بینالمللی تاکید داریم.رئیسجمهور با اشاره به اینکه تهران بهدنبال سلاح هستهای نیست، تاکید کرد: مذاکرات آتی با آمریکا باید براساس سود دو طرف و اصل برد ــ برد باشد.
پزشکیان در ادامه به حمایت گسترده کشورهای منطقه از ایران در جریان جنگ تحمیلی ۱۲ روزه رژیمصهیونیستی علیه ایران اشاره و آن را بیسابقه توصیف کرد.وی از آمادگی ایران برای تدوین مفهوم امنیت جمعی مشترک با همسایگان عرب و دیگر کشورهای منطقه سخن گفت و درباره حمله ایران به پایگاه العدید قطر نیز تاکید کرد: ایران به قطر و مردمش حمله نکرد بلکه به پایگاه آمریکایی حمله کرد که ایران را هدف قرار داده بود. ما موضع و احساس قطریها را درک میکنیم و با امیر قطر در همان روز گفتوگو کردیم.
پزشکیان درباره تلاش رژیمصهیونیستی برای ترور وی در جریان جنگ اخیر نیز گفت که هدف، ترور مقامات ارشد سیاسی پس از ترور فرماندهان نظامی برای ایجاد هرجومرج و براندازی نظام بود.