شناخت لحظه و وظیفه در زمان فتنه

اما حضور مردم چه اهمیتی و چه نتایجی دارد که رهبر انقلاب به مناسبت‌های مختلف آنقدر بر اهمیت آن تاکید دارند و بر لزوم تداوم آن به عنوان کلیدی‌ترین عنصر ماندگاری نظام جمهوری اسلامی متذکر می‌شوند؟

واقعیت این است که در جمهوری اسلامی ایران، نقش مردم، نقش برجسته و ویژه‌ای است. به استناد حوادث دوران انقلاب، دوران استقرار نظام، دوران دفاع مقدس و همه سال‌های پس از دفاع مقدس، مردم ایران نقش تعیین‌کننده‌ای در ایجاد و حفظ نظام جمهوری اسلامی ایفا کرده‌اند.

این مساله به قدری مسلم است که بنیانگذار فقید انقلاب امام خمینی(ره) نیز ضمن باور آن، جمله زیبایی داشتند که مضمونش این بود: «هر جا مشکل داشتید مردم را به صحنه بیاورید، مشکل حل می‌شود.» این جمله هم بیان‌کننده عمق اعتقاد امام امت(ره) به نقش و جایگاه مردم است و هم یک شاه‌کلید برای حل مشکلات حال و آینده کشور.

البته این فقط باور رهبر فقید ایران و رهبر معظم انقلاب نیست، بلکه شالوده دین اسلام است. اسلام روی ناس تاکید فراوان دارد تا آنجا که حتی در مورد خانه کعبه که برای خدا ساخته شده است می‌فرماید: ان اول بیت وضع للناس للذی بمکه مبارکا و هدی للعالمین: «نخستین خانه‌ای که برای مردم بنا شده همان است که در مکه است. خانه‌ای که جهانیان را سبب برکت و هدایت است.( »آل عمران 96) می‌بینیم که کعبه نیز به فرموده خداوند یگانه، خانه‌ای است که برای مردم ساخته شده، پس می‌توان گفت مردم در طرح‌ها و برنامه‌های اسلامی زمینه و نقش اساسی دارند.

مردم ایران به رهبری امام خمینی(ره)‌ با دست خالی در مقابل رژیم شاهنشاهی ایستادند و بنای نظامی را پایه‌گذاری کردند که کمترین شباهتی با هیچ انقلابی در تاریخ نداشت. مهم‌ترین ویژگی این انقلاب مردمی بودن آن است. نقش اساسی برهم چیدن نظام شاهنشاهی را مردم کشورمان به عهده داشتند. همگان هم بر این نکته اذعان دارند که انقلاب ما به‌راستی انقلابی مردمی و فراگیر بود. امام‌خمینی‌(ره) نیز اوایل پیروزی انقلاب بیش از هر چیزی بر آرای عمومی و خواست آنان تاکید داشتند: «ماهیت حکومت جمهوری اسلامی این است که با شرایطی که اسلام برای حکومت‌ها قرار داده است، با اتکا به آرای عمومی ملت، حکومت تشکیل شده و مجری احکام اسلام باشد»، «ما تابع آرای ملت هستیم. ملت ما هرطوری رای داد ما هم از آن تبعیت می‌کنیم. ما حق نداریم، خدای تبارک و تعالی به ما حق نداده است، پیغمبر اسلام به ما حق نداده است که ما به ملتمان یک چیزی را تحمیل بکنیم.»

اما همین مردم که همواره مورد تکریم امام خمینی(ره)‌ قرار داشته‌اند، جزو سرمایه‌های انقلاب برای رهبر کبیر انقلاب محسوب می‌شوند و در مقاطع متعددی نظیر 8‌‌‌‌سال دفاع مقدس، چه نیک اثبات کردند که شایسته تعاریف پدر امت هستند. همراهی مردم با نظام اسلامی به قدری ارزشمند است که تمام ناظران سیاسی از آن به عنوان یک ثروت باارزش یاد می‌کنند؛ چون با وجود چنین سرمایه‌ای است که هیچ‌ کس نمی‌تواند به این نظام کوچک‌ترین خدشه‌ای وارد کند.

با این حال نکته‌ای که نباید از آن غافل ماند فراموش‌نکردن حضور دائمی در صحنه است. قطعا برای امت بعد از انقلاب اسلامی نیز آفت‌هایی وجود دارد و دشمنان همچنان در کمین هستند تا مقاصد شوم خود را در ایران به اجرا درآورند. پس باید ببینیم در این جامعه و نظام تازه و این امت جدید آفت کجاست و خطر از کدام مرز و جهتی به درون این امت می‌آید. در هر زمانی و در هر جامعه‌ای و با هر شرایطی کماکان دوست، دشمن، خائن و خادم وجود دارد. برای همین ما باید به یک جهان‌شناسی تازه اشراف داشته باشیم و کمر همت ببندیم تا بتوانیم به انقلاب و سازندگی خود در این جامعه تداوم بخشیم. لزوم این ما نیز وقوف به چند نکته است که مهم‌ترین آن دشمن‌شناسی است. دشمنان ایران در خلال این 30‌‌‌سال بخوبی دریافته‌اند که تا وقتی مردم با نظام اسلامی همراه هستند، هیچ‌ کس نمی‌تواند به این نظام کوچک‌ترین خدشه‌ای وارد کند. به همین علت از طرق دیگری اهداف خود را برای ضربه زدن به نظام جمهوری اسلامی ایران پیگیری می‌کنند.

بررسی انقلاب‌های توحیدی نشان می‌دهد رهبران این انقلاب‌ها برای ایجاد انقلاب در جامعه ابتدا چهره دشمنان را شناسایی و سپس مبارزات علنی خود را شروع کردند.

از دیدگاه حضرت علی(ع) 2 نوع دشمن در جامعه وجود دارد. یکی دشمن آشکار و دیگری دشمن پنهان. از منظر امام علی(ع) کم‌خطرترین دشمن، دشمنی است که دشمنی خود را آشکار کرده است. حضرت می‌فرمایند: «اوهن الاعداء کیدا من اظهر عداوته.»

آن حضرت همچنین اظهار می‌کنند: خطرناک‌ترین دشمن، دشمنی است که دشمنی‌اش را پنهان می‌کند و این دشمنی همانا نفاق است. امام(ع) در این زمینه می‌فرمایند: «شر الاعداء ابعدهم غورا و اخفاهم مکیده: بدترین دشمنان کسانی‌اند که حیله خود را بیشتر پنهان می‌دارند.» بنابراین متوجه می‌شویم سخت‌ترین ضربه به جامعه اسلامی از ناحیه همین نوع دشمنان بوده است.

از سوی دیگر، دشمنان اسلام تا فرصت لازم را به دست آورند به بهانه‌های مختلف علیه حکومت اسلامی قیام می‌کنند. در واقع، یکی از ویژگی‌های دشمنان اسلام فرصت‌طلبی آنهاست. برای همین حضرت علی(ع) تاکید دارد که باید پیوسته در برابر دشمن هوشیار بود و هرگز دشمن را کوچک نشمرد. همچنین فرموده‌اند: «از دشمن در امان نباش، هرچند از شما سپاسگزاری می‌کند.»

از نظر امیرالمومنین باید پیوسته دشمن را زیر نظر داشت. اگر لحظه‌ای از دشمن غفلت کنیم، آسیب‌های فراوانی از ناحیه دشمن وارد می‌شود.

حال این فرمایش را هم می‌توان برای جامعه امروز خود نیز به عنوان نسخه‌ای شفابخش تجویز کرد.

پیش از هر چیز، مهم‌ترین گام، گرفتن بهانه از دست دشمن است. دشمنان علی(ع) برای منفور جلوه دادن چهره و حکومت علی(ع) پیراهن عثمان را علم و ایشان را قاتل عثمان خطاب کردند. از همین منظر آن حضرت در خطبه‌های مختلف به تحلیل این ماجرا می‌پردازد و از این طریق بهانه را از دست دشمن می‌گیرد، زیرا می‌دانست اگر این بهانه در جامعه دامنگیر شود، موفقیت بزرگی برای دشمن محسوب می‌شود. در همین خصوص نکته دیگری هم که می‌توان به آن اشاره کرد، تشخیص درست و زمان دقیق واکنش نشان دادن به تحرکات دشمن از سوی مردم است. هیچ چیز به اندازه تشدید اختلافات داخلی نمی‌تواند به دشمن خدمت کند. در واقع از دیگر چالش‌هایی که انقلاب را تهدید می‌کند اختلافات درونی است که امکانات و هزینه‌های این کشور را بیهوده هدر می‌دهد، لذا باید متوجه باشیم کی و چه زمانی این خطر، ما و انقلابمان را تهدید می‌کند. گسترش و دامن زدن به اختلاف سلایق و تبدیل کردن آن به مخمصه‌های فرسایشی مدتی است با شتاب در حال رخ دادن است. تقسیم کردن گروه‌های سیاسی به مخالفان و موافقان نظام از سوی برخی گروه‌های سیاسی که حتی رهبر انقلاب آنان را خارج از نظام نخوانده و فقط خواستار خودداری نخبگان سیاسی از اعلام مواضع دوپهلو شده‌اند، از یک سو و بستن اتهام به یکدیگر از سوی دیگر، باعث شده بسیاری از مسوولان و حتی مردم در دام مطلوب دشمن بیفتند و از نیازهای واقعی جامعه فاصله بگیرند که این خود باعث گسترش سوء‌ظن و بدبینی مسوولان نسبت به هم و نیز مردم جامعه نسبت به حکومت خواهد شد. از این رو ‌باید هوشیاری مردم و حضور آنها در صحنه که بر مدار عقل و تدبیر بچرخد، راه شکست و ناکامی این خواست دشمن را سد کند.

در همین خصوص رهبر انقلاب اسلامی، شناخت لحظه و نیاز و اقدام متناسب با آن را یک خصوصیت و ویژگی بسیار مهم برشمرده‌اند و در همان دیداری که با مسوولان تبلیغات اسلامی و روسای ستادهای دهه فجر داشتند، خاطرنشان کردند‌: «برخی اهالی کوفه که با عنوان توابین چند ماه بعد از حادثه عاشورا قیام کردند و به شهادت رسیدند، به امام حسین(ع) ایمان داشتند و ان‌شاءالله در نزد خداوند هم ماجور هستند اما آن وظیفه‌ای را که باید عمل می‌کردند، انجام ندادند، زیرا لحظه و عاشورا را نشناختند.»

نظام جمهوری اسلامی، ارزشمندترین ثمره انقلاب اسلامی ایران و بزرگ‌ترین یادگار امام راحل(ره) و نتیجه زحمات و تلاش‌های خستگی‌ناپذیر مبارزان و مجاهدان و ماحصل شهادت شهیدان و ایثارگران کشور است. این نظام بسادگی به دست نیامده است که بتوان نسبت به سرنوشت آن بی‌تفاوت بود. پس دعا کنید ما نیز لحظه‌شناس باشیم و آن وقتی که لازم است، در صحنه حضور یابیم، چون میراث‌دار انقلابی ارزشمند هستیم که با نام خدا و خون هزاران شهید گره خورده و مقدس شده است.

مریم جمشیدی