فیلم دینی تعریف ساده‌ای دارد

جشنواره رویش حوزه رقابت بین فیلم‌های کوتاه را با پسوند «دینی» مرزبندی و تعریف کرده است. فیلم کوتاه دینی در نگاه شما چه تعریفی دارد؟

در تحلیل محتوایی فیلم‌های جشنواره سوم و چهارم از نگاه مخاطبان، به این نتیجه رسیدیم که امکان دارد فیلمی که در نگاه کارشناس، هیات انتخاب و داوران ما در رده دهم به پایین است، از نظر مخاطب اول باشد. این به ذائقه مخاطب برمی‌گردد. او فیلمی را دینی می‌داند که بیشتر به مناسک ظاهری و عینی بپردازد، ولی فیلم دینی به نظر من تعریف ساده‌تری دارد.

بد نیست به عنوان دبیر جشنواره بیشتر درباره تعریف خودتان توضیح بدهید.

یکی از کارهای ما این بود که مناقشات موجود بر سر فیلم دینی طی این 30 سال را بدون هیچ تحلیلی در 2 جلد کتاب جمع‌آوری کردیم و در اختیار فیلمسازان قرار دادیم. اگر این کتاب‌ها را ورق بزنید، می‌بینید که تناقضات خیلی شدیدی میان آنها وجود دارد. ما از فیلم دینی تعریف ساده‌ای داریم که در فراخوان جشنواره هم آمده است. فکر می‌کنم نباید این موضوع را پیچیده کرد. ما می‌توانیم به هر فیلمی که یک پیام ارزشی درباره مفاهیم انسانی یا الهی وارد کند، دینی بگوییم. با این تعریف، نگاه ما به موضوع خیلی عام‌تر می‌شود، بنابراین ممکن است فیلم‌های زیادی که در کشورهای دیگر هم ساخته می‌شوند، منطبق با این نگاه باشند و در این دایره جا بگیرند.

با تعریف شما، دایره و گستره فیلم کوتاه دینی وسیع‌تر می‌شود. پس چرا از نظر کمی و کیفی به سطح مطلوبی که باید، نرسیده‌ایم؟

اتفاقا با توجه به محدودیت موضوعی جشنواره اصلا این طور نیست. در دو دوره قبلی جشنواره، فیلم‌هایی که دوم یا سوم شدند در جشنواره‌های درجه یک کشور اول شدند. در ضمن بقیه جشنواره‌ها از حاصل تولیدات فیلم کوتاه در سراسر کشور استفاده می‌کنند؛ ولی هدف ما در رویش این است که حاصل تولیدات را جهت‌دار کنیم و بخشی از این هدف را در حوزه هنری مراکز استان‌ها پیگیری می‌کنیم.

با چه روش و ترتیبی؟

یکی از کارهایمان برگزاری کارگاه برای فیلمسازان برگزیده چند استان است که در طول سال برای آنها استادانی می‌فرستیم. فیلم کوتاه مشکلات زیادی دارد که ما در دبیرخانه جشنواره تلاش می‌کنیم در محدوده‌ای که بضاعتمان می‌رسد به حل آنها کمک کنیم. اگر از مجموع همه کسانی که در این دوره‌ها و کارگاه‌ها شرکت می‌کنند، 2 نفر هم به جایی که شایسته است، برسند، خیلی خوب است. مگر ما در سینمای بلند کشورمان چند فیلمساز مطرح داریم؟ اگر تا 5 سال آینده، 5 فیلمساز جدی هم داشته باشیم، به اهدافمان خیلی نزدیک شده‌ایم. باید از شو و نمایش دوری کرد. جشنواره‌ها معمولا به افتتاحیه و اختتامیه ختم می‌شوند و خودمان برای خودمان دست می‌زنیم.

شما که سال‌هاست در این حوزه فعالیت دارید، فکر می‌کنید چطور باید این مشکلات را حل کرد؟

من کارگردانی خوانده‌ام و سال‌ها با بچه‌های فیلمساز در تماس بوده‌ام. احساس می‌کنم این چیزها آنها را راضی نمی‌کند. باید برای آنها حرف‌های جدی‌تری زد و به گونه ای برنامه‌ریزی کرد که با حذف آدم‌ها، سیاست‌های موجود به کلی از میان نرود؛ چون معمولا می‌بینیم وقتی آدم‌هایی که یک مجموعه را طراحی می‌کنند عوض می‌شوند، آن مجموعه هم از میان می‌رود. این نگاه و رویه باید در دستگاه‌های فرهنگی با هر قیمتی اصلاح شود.

جابر تواضعی