انتخابات الجزایر، نمایشی برای مشروعیت

نوامبر سال گذشته میلادی نمایندگان هوادار بوتفلیقه در پارلمان الجزایر اصلاحیه‌ای را بر قانون اساسی این کشور عرب شمال آفریقا به تصویب رساندند که براساس آن محدودیت‌های شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری برداشته شد و البته به طور همزمان دریافت‌های آنان از پارلمان را به میزان 300 درصد افزایش داد. این مصوبه به مثابه گام آخر در مسیر ابقای بوتفلیقه در سمتش بود.

با وجود آن‌که 5 نامزد دیگر احراز پست ریاست‌جمهوری در انتخابات پنجشنبه گذشته در فهرست‌ها قرار گرفته بودند اما هیچ‌کس شک نداشت این انتخابات در واقع نمایشی برای مشروعیت بخشیدن به تمدید دوران زمامداری بوتفلیقه است.

هواداران بوتفلیقه تاکید داشتند کشور برای جلوگیری از بروز اختلال در برنامه اصلاحات اقتصادی به بوتفلیقه احتیاج دارد و اصرار داشتند او که براساس نظرسنجی‌های انجام شده از حمایت 85 درصدی مردم برخوردار است به قدری محبوبیت دارد که نباید مردم را از خدمات او محروم کرد.

مخالفان در نقطه مقابل طی روزهای منتهی به برگزاری انتخابات با برگزاری همایش‌هایی نارضایتی خود را از تلاش بوتفلیقه برای ماندن در راس هرم قدرت الجزایر نشان دادند. به اعتقاد آنان دوره دهساله زمامداری بوتفلیقه که با درگیری‌های مداوم نیروهای دولتی و شبه‌نظامیان شورشی با 200 هزار کشته همراه بود به پیش‌زمینه‌ای برای تبدیل بوتفلیقه به زمامدار مادام‌العمر دیگری در شمال آفریقا تبدیل شده است. این عده نگران هستند بوتفلیقه پا جای پای کسانی چون حسنی مبارک، رئیس‌جمهور مصر و معمر قذافی، رهبر لیبی بگذارد که عملا به زمامدارانی مادام‌العمر تبدیل شده‌اند.

سیاست چادر بزرگ

سونیا جعفر، از فعالان ستاد انتخاباتی بوتفلیقه تاکید دارد سیاست‌های سختگیرانه‌ای که طی 10 سال گذشته از سوی او اعمال شده یکی از عوامل اصلی اعاده ثبات به الجزایر بوده است.

سونیا که در یکی از فروشگاه‌های عرضه اجناس لوکس غربی در محله ثروتمندنشین هردا در الجزیره، پایتخت الجزایر کار می‌کند وضعیت کنونی کشورش را با سال‌های جنگ داخلی غیرقابل مقایسه می‌داند و می‌گوید: قضاوت ما نه براساس تبلیغات بلکه واقعیت‌هایی است که می‌بینیم. او می‌افزاید: بدون بوتفلیقه دستاوردهای چند سال اخیر به باد خواهد رفت.

با این حال همه الجزایری‌ها از این دستاوردها برخوردار نشده‌اند و به همین دلیل ترجیح می‌دادند بخت خود را با رئیس‌جمهوری جدید بیازمایند.

کمال ازیبار و دو تن از دوستانش سه هفته منتهی به انتخابات را در چادری که چند ساختمان آن‌طرف‌تر از محل کار سونیا برپا شده بود، سر کردند. آنان از یکی از شهرک‌های اطراف الجزیره به پایتخت آمده بودند تا چادر خود را بهFLN ، حزب هوادار بوتفلیقه اجاره دهند. این چادر به محل تجمع هواداران محلی رئیس‌جمهور ودر واقع به ستاد انتخاباتی کوچکیتبدیل شده بود.

کمال از این که از محل اجاره چادر پول خوبی درآورده، راضی است و می‌گوید به نفع بوتفلیقه رای داده است: نمی‌شود چادر را به FLN اجاره بدهی و ناهار و شام آنها را بخوری اما به بوتفلیقه راهی ندهی. او می‌افزاید: با این حال اگر احزاب دیگر هم چادر من را اجاره کرده بودند به نماینده آنها رای می‌دادم. من سیاسی نیستم و دنبال کسب و کار خودم هستم.

روزهای بحرانی

دو حزب چپگرای اصلی منطقه بربر زبان استان قلیلیه یعنی جبهه نیروهای سوسیالیست (FFS) و اقدام برای فرهنگ و دمکراسی (RCD) خواستار تحریم انتخابات شده بودند.

منصف بلایای، سخنگوی RCD می‌گوید: این انتخابات واقعی نیست. انتخابات واقعی نوامبر گذشته و زمانی که پارلمان قانون اساسی را به نفع بوتفلیقه اصلاح کرد، برگزار شد. او می‌افزاید: این دستاویزی برای دولت است تا سلطه خود را بر همه ارکان کشور گسترش دهد.

صلاح محوبی، اقتصاددان دانشگاه پاریس، پایتخت فرانسه با اشاره به وضعیت بحرانی اقتصاد الجزایر تصریح می‌کند اگرچه نرخ رسمی بیکاری در این کشور 12 درصد است اما نرخ واقعی بیکاری به بیش از 20 درصد بالغ می‌شود. او تاکید دارد هرچند نرخ تورم در الجزایر با اتکا به ابزارهای دولتی پایین نگاهداشته می‌شود لیکن 6 برابر نرخ تورم مراکش در همسایگی این کشور است.

احزاب مخالف تاکید دارند برای عبور از شرایط سخت کشور باید از حاکمیت بوتفلیقه عبور کرد. FFS در همین راستا خواستار بازنگری در قانون اساسی و اعتراض عمومی به نتیجه انتخابات پنجشنبه هفته گذشته شد که از نظر این حزب و سایر احزاب مخالف انتخاباتی ساختگی بوده است. با این حال مردم خسته از سیاست الجزایر واکنشی به این فراخوان‌ها نشان ندادند.

قدرت به هر قیمت

بوتفلیقه در تمامی سال‌های پس از اعلام استقلال الجزایر در سال 1962 میلادی در عرصه سیاست این کشور حضور داشته است. او در اولین دولتی که پس از استقلال الجزایر ایجاد شد در سن 25 سالگی به وزارت امور خارجه رسید.

حضور دیرینه او در دنیای سیاست الجزایر موجب شده روابط نزدیکی با همه نیروهای سیاسی فعال در این کشور داشته باشد. با این حال عزم او برای ماندن در مقام ریاست‌جمهوری موجب شد برخی متحدان سابق در برابر او صف‌آرایی کنند. موسی توات، رهبر حزب محافظه‌کار جبهه ملی الجزایر که در دولت‌های قبلی از بوتفلیقه حمایت کرده بود در انتخابات اخیر به عنوان رقیب او وارد میدان شد چون اعتقاد دارد ماندن بوتفلیقه در مقام ریاست‌جمهوری دیگر به نفع ملت الجزایر نیست.

مردم هم از این بازی خسته شده‌اند. ربیع، مکانیکی که در 15 سالگی درس و مدرسه را رها کرد تا کار کند به‌سان بسیاری دیگر از مردم رویای مهاجرت به اروپا را در سر دارد. او در انتخابات اخیر رای نداد چون احساس می‌کرد رای او تاثیری در انتخاب کسی که راهی کاخ ریاست‌جمهوری می‌شود، ندارد. دغدغه او قیمت سیب‌زمینی است که به 5/1 دلار به ازای هر کیلو رسیده و این محصول را به کالایی گران برای مردم تبدیل کرده است.

روزی که انتخابات در حال برگزاری بود او به مغازه‌اش رفت تا وانت یکی از آشنایان را تعمیر کند. به اعتقاد او بوتفلیقه به هر حال رئیس‌جمهور بود پس دلیلی نداشت وقت خود را برای رفتن به حوزه‌های رای‌گیری هدر دهد.

منبع: CSM