دریافت سپرده‌های مدت‌دار بدون مجوز بانک مرکزی؛ ممنوع

رقابت سالم بانک‌ها در جذب منابع

در بخشنامه دیگر بانک مرکزی که صرفا برای تمامی مدیران عامل بانک‌های غیردولتی و موسسه اعتباری توسعه صادر شده، آمده است: چنانچه پیش‌بینی نرخ سود علی‌الحساب (پس از کسر حق‌الوکاله و حاشیه ریسک) فراتر از نرخ‌های مندرج در جدول بند 4 - 7 (مربوط به ابلاغیه 24 شهریور)‌ باشد، هیات مدیره بانک می‌تواند موضوع را با ذکر دلایل و مستندات لازم همراه با گزارش کارشناسی به بانک مرکزی ارائه و درخواست بررسی و تایید آن را نماید. همان‌طور که ملاحظه می‌شود بخشنامه مزبور به هیچ‌وجه محدودکننده بانک‌ها و موسسات اعتباری در پرداخت سود بالاتر نمی‌باشد.

در ادامه این بخشنامه آمده است: در واقع روح حاکم بر بخشنامه که براساس مقررات جاری به خصوص مقررات بانکداری بدون ربا تدوین گردیده، بر رقابت سالم بین بانک‌ها در جذب منابع و مدیریت صحیح آن دلالت دارد. انتظار می‌رود بانک‌های خصوصی و موسسات اعتباری با توجه به حجم آنها در مقایسه با بانک‌های دولتی و همچنین نداشتن مشکلات و معضلات بانک‌های دولتی از قبیل حجم بالای مطالبات معوق، تسهیلات تکلیفی، ترکیب پرسنل و... منابع و مصارف خود را به صورت کاراتر مدیریت نمایند و از قدرت رقابت بالاتری برخوردار باشند.

بانک مرکزی در پایان تاکید کرده است: اجرای بخشنامه‌های بانک مرکزی برای تمامی بانک‌ها و موسسات اعتباری الزامی بوده و انجام مکاتبات، تاخیر در اجرای بخشنامه‌ها را توجیه نمی‌کند.

در متن کامل بخشنامه بانک مرکزی درخصوص سود سپرده در 24 شهریورماه آمده است: بند دوم ماده 17 بسته سیاستی نظارتی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برای سال 1387 مقرر می‌دارد پرداخت سود علی‌الحساب صرفا در مواردی که بانک نسبت به محاسبه سود قابل وصول و پیش‌بینی عملیات و اقدامات اعتباری و سرمایه‌گذاری خود اقدام و میزان سودی که با حداکثر اطمینان محاسبه و به بانک مرکزی ارائه و تایید آن بانک را اخذ کند، مجاز است.

در اجرای بند فوق و با توجه به ارزیابی عمومی از شرایط اقتصادی کشور و وضعیت ترازنامه‌های بانک‌ها و موسسات اعتباری و به منظور کاهش ارجاعات موردی، بانک مرکزی، مقررات و طیف معینی از نرخ سود علی‌الحساب سپرده‌های سرمایه‌گذاری قابل اعلام به عموم را به شبکه بانکی کشور (اعم از بانک‌های دولتی، غیردولتی و موسسات مالی و اعتباری) با هدف ایجاد و گسترش شرایط رقابتی، ابلاغ کرد که بخش‌هایی از این ابلاغیه به شرح زیر است:

شبکه بانکی کشور ملزم هستند با توجه به انواع عملیات اعتباری خود سود قابل تحصیل بانک یا موسسه اعتباری را براساس بررسی‌های کارشناسی و ترازنامه‌ای ناشی از گردش کل عملیات (با لحاظ وضعیت منابع و مصارف مورد انتظار) محاسبه و پیش‌بینی نمایند. نرخ سود علی‌الحساب انواع سپرده‌های بانک‌ها و موسسات اعتباری بر مبنای برآورد فوق و مستخرج از برآوردهای سودآوری بانک یا موسسه اعتباری و طبق مقررات و ضوابط این دستورالعمل باید تعیین شود.

گزارش برآورد سودآوری بانک‌ها و موسسات باید براساس اصول و ضوابط و استانداردهای مالی و حسابداری و منطبق بر اطلاعات کامل و دقیق موسسه و مستند به عملکرد گذشته و پیش‌بینی ‌آینده و ارقام مستخرجه از دفتر کل بانک یا موسسه با ثبت صحیح ذخایر مطالبات مشکوک‌الوصول، معوق و سررسید گذشته، براساس مقررات باشد.

در مورد سود علی‌الحساب سپرده‌های ویژه، هر بانک یا موسسه باید مشخصات سپرده ویژه موردنظر و ویژگی‌های خاص آن سپرده و پیش‌بینی سودآوری طرح یا فعالیتی که در نظر دارد از محل آن سپرده‌گیری انجام شود، با اسناد و مدارک و مستندات مربوط همراه با مصوبه هیات مدیره بانک یا موسسه به مدیریت کل نظارت بر بانک‌ها و موسسات اعتباری بانک مرکزی ارائه کند تا پس از بررسی‌های لازم در بانک مرکزی به صورت موردی برای سپرده ویژه مورد نظر مجوز لازم صادر ‌گردد؛ مجوز مربوط به سپرده ویژه، علاوه بر تعیین نرخ سود علی‌الحساب، شامل شرایط و ویژگی‌های آن سپرده‌گذاری نیز خواهد بود.

پس از اتمام سال مالی و تصویب صورت‌های مالی حسابرسی شده در مجمع عمومی، در صورت فزونی نرخ سود قطعی بر نرخ سود علی‌الحساب، مابه‌التفاوت نرخ سود علی‌الحساب و نرخ سود قطعی باید در حداقل زمان ممکن به مشتریان  اعلام و پرداخت شود.

مفاد این بخشنامه جهت سپرده‌هایی که از تاریخ اول آبان ماه 1387 (1/8/1387) دریافت می‌شود، لازم‌الاجرا بوده و بانک‌ها و موسسات اعتباری و موسساتی که مجوز تبدیل و تطبیق از بانک مرکزی اخذ نموده‌اند موظفند تمامی اقدامات و همچنین نصب پلاکاردها و تبلیغات خود را بر آن اساس تنظیم کنند.