«در کنار هم» را با هم ببینیم

یکی از کلیشه های مضمونی در بیشتر سریال های تلویزیونی ما، روابط خانوادگی بویژه مسائلی نظیر خواستگاری و ازدواج و مخالفت مادرشوهر با عروس و... است

کد خبر: ۲۰۳۶۸

که حضوری کسالت آور را تداعی می کند. در چند سال اخیر، خوشبختانه از ازدحام این روند کاسته شده است و مجموعه هایی نظیر «دوران سرکشی »، «خاک سرخ» و... ، مصادیقی از این دست هستند که با مضامین جدید و در عین حال جدی ، مسیر جدیدی را گشوده اند؛ هرچند آن روال سابق همچنان وجود دارد و در سریال هایی با ژانرهای متفاوت رخ می نمایاند. سریال «در کنار هم» مجموعه جدید تلویزیونی است که در همین مسیر جدید حرکت می کند. مضمون این سریال ، به حضور تعدادی افراد با اهداف مختلف و روشهای مغایر و حتی متضاد برمی گردد که بنابر پاره ای مصالح ، مجبورند کنار یکدیگر زندگی مسالمت آمیزی را پیش بگیرند. چنین ماجرایی در برخی از آثار سینمایی و تلویزیونی دیگر نیز استفاده می شود که شاید مهمترین و موفق ترین آنها فیلم سینمایی «اجاره نشین ها» ساخته داریوش مهرجویی باشد. این مضمون ابزار مناسبی در اختیار سازندگان سریال قرار داده است تا از یک طرف ساختمان کمدی اش را روی تضادهای ناشی از موقعیت های مغایر آدمهای قصه بنا کنند و به عبارت دیگر، یک کمدی موقعیت بسازند و از طرف دیگر، با بیانی نمادین ، وضعیت اجتماعی روزگار معاصر را نیز به باد انتقاد بگیرند. تضاد نشات گرفته از موقعیت های حرفه ای شخصیت های مجموعه بیشترین عامل طنز اثر را فراهم می آورد. شغلهایی مانند تزریقات درمانی ، وکالت ، بنگاه داری ، انتشاراتی و مهندسی ساختمان که هیچ تناسبی با هم ندارند و حتی برخی از آنها موجب اخلال در کار دیگری می شود، در این سریال به موازات هم مطرح شده اند و بستر مناسبی برای طنز موقعیت مهیا کرده اند. حضور منشی و آبدارچی که مجبور هستند برای هر 4حرفه کار کنند، عامل طنز را مضاعف کرده است ؛ اما این مصالح طنز در بستری اجتماعی فراهم شده است و نوعی بازتاب از درهم ریختگی روابط و مناسبت ها در جامعه ما به حساب می آید. هر یک از شخصیت های داستانی در کنار هم ، موقعیت ویژه ای را به خود اختصاص داده است که او را از دیگران متمایز می کند و حتی سازندگان سریال با در نظر گرفتن تکیه کلام برای هر یک از آنها (تو خوبی برای رکن آبادی یا نظر شما همین است برای امجد) بر این موفقیت ویژه و اختصاصی تاکید کرده اند؛ اما روی هم رفته شخصیت های قصه سریال به 2دسته کلی تقسیم می شوند: گروهی که نه براساس شایستگی های ذاتی و یا حرفه ای شان بلکه از روی موقعیت های خاص به مقام کنونی دست یافته اند. مثلا رکن آبادی که به دلیل ارث پدری صاحب دفتر شده است و بی هیچ اطلاعی از حرفه وکالت ، دفتر وکالت باز کرده است . یا تزریقاتچی که به علت طلبش از رکن آبادی یک اتاق را اشغال کرده و خود را به عنوان پزشک تجربی معرفی کرده است و یا مرد مسنی که بدون هیچ آگاهی از مسائل فرهنگی ، به تاسیس دفتر نشر کتاب اقدام کرده است و از این رهگذر، قصد تجارت دارد تا اقدام فرهنگی . این 3نفر، مثلثی را تشکیل می دهند که از درون آن ، نقد نابسامانی های اجتماعی از قبیل کمرنگ بودن تخصص در کشور، رابطه سالاری به جای ضابطه سالاری ، منطقی تصمیم نگرفتن در جامعه و ... رخ می نمایاند. دسته دوم شخصیت ها، آدمهایی هستند که با وجود صداقت و یا تخصص در کارهایشان ، به علت فقدان رانت های اجتماعی ، تحت استثمار 3دسته اول واقع شده اند. فارغ التحصیل حقوق (امیرحسین صدیق)، مهندس ساختمان (برزو ارجمند) و منشی و آبدارچی از این قسم هستند که مجبورند حرفه و یا تخصص خود را تحت الشعاع خواسته های مدیران قرار دهند، در غیر این صورت از امتیازهایی محروم می شوند، خانم ویراستار نیز مصداق جریانی است که تابع هیچ قانونی نیست و امیال خود را در حوزه هایی که ربطی به او ندارد سرایت می دهد. مجموعه این شخصیت ها، شبکه ای را تشکیل می دهد که اشل کوچکی از برخی مناسبات جاری در جامعه ماست و در واقع ، نوعی طنز اجتماعی و حتی گاه سیاسی را ارائه می دهد که هدفش ، نقد کارکردهای نامناسب اجتماعی است که به دلیل مرزبندی مناسب نداشتن میان عرف و قانون ، تعهد و تخصص ، سنت و تجدد، صداقت و سیاست ، شایستگی و رابطه مندی و مشخص نبودن جایگاه واقعی هر یک از موارد گفته شده در بافت اجتماعی ، بشدت حضوری آفت زا را در تار و پود جامعه متجلی کرده است و همین استفاده ابزاری از شعارهای رنگ و لعابدار را تا میزان بالایی افزایش داده است . در کنار هم با وجود پاره ای ضعفها در شکل اجرا، سریالی متمایز از بسیاری مجموعه های تلویزیونی است که کوشیده است با لحن طنزآمیز، جدی ترین معضلات اجتماعی را در قالب داستانی ساده مطرح کند و با توجه به سابقه اندک کارگردان آن فتحعلی اویسی در برنامه های تلویزیونی ، مجموعه ای قابل تامل به حساب می آید.