جام جم آنلاین گزارش میدهد
واسطهها و قاچاقچیان مواد مخدر روز به روز پولدارتر میشوند، لیکن عایدات کشاورزان از این صنعت پولساز چیزی جز فقر و بدهی نیست. او به زودی چیزی را از دست خواهد داد که به مراتب مهمتر و باارزشتر از پول است.
مشکلات سیدشاه زمانی شروع شد که او از یک قاچاقچی مبلغ دو هزار دلار قرض گرفت و در مقابل متعهد شد بدهی خود را با دادن 24 کیلوگرم تریاک در فصل برداشت محصول بپردازد. اواخر بهار گذشته و اندکی پیش از برداشت محصول بود که یکی از تیمهای امحا مزارع خشخاش دولت مرکزی سر و کلهاش در منطقهای که مزرعه سیدشاه در آن قرار دارد، پیدا شده و زمین کوچک 5/2 هکتاری او را به آتش کشید، بیآنکه غرامتی از این بابت به او پرداخت شود.
سیدشاه که قادر به پرداخت بدهی خود نبود همراه خانوادهاش به جلالآباد، مرکز ولایت ننگرها گریخت، اما آن قاچاقچی موفق به یافتن محل اختفای او وخانوادهاش شد و 20 تریاک را طلب کرد. سیدشاه خواستار حکمیت شورای قبایلی و فرصت گرفتن از طلبکارش شد.
در حالی که سیدشاه چشم به مساعدت ریشسفیدهای شورا دوخته بود، آنان برخلاف تصور او حکم به پرداخت بدهی سیدشاه و جبران دیرکرد پرداخت با تحویل خالده به آن قاچاقچی محلی به عنوان همسرش دادند.
اکنون خانواده سیدشاه منتظر هستند تا داماد 45 سالهاشان برای بردن عروس 10 سالهاش مراجعه کند. خالده آرزو داشت روزی معلم شود، اما باید با این رویای شیرین وداع کند. با وجود خردسالیاش میگوید: این سرنوشت من است. میافزاید: چارهای جز قبول این سرنوشت ندارم.
افغانای این عروسهای خردسال را که توسط پدرهایی که قادر به پرداخت بدهیهای خود نیستند به عقد طلبکاران سن و سال دار میآیند عروس قسطی مینامند. این شیوه در واقع برگرفته از رسم پشتونها برای پرداخت مبلغی به پدرعروس به عنوان پیربها است. این روزها مبلغ شیربها بین 3 هزار دلار در مناطق فقیرنشین چون ننگارهار تا 8 هزار دلار در ولایت هلمند که به یمن کشت گسترده خشخاش وضعیت اقتصادی بهتری دارد در نوسان است.
برای کشاورزان مواجه با بحران اقتصادی، دریافت وام میتواند رهگشای بسیاری از مشکلات باشد اما این پول به قیمتی بسیار سنگین به دست میآید. از نگاه پشتونها عقد اجباری دختر خانواده در برابر پاک شدن بدهی پدر ننگی برای خانواده و کل فامیل است.
حامد کرزای، رئیسجمهور افغانستان اخیرا در اظهاراتی از افغانها خواسته بود دختران خود را به دلیل بدهی به اجبار به عقد مردان مسن درنیاورند اما آنچه او فراموش کرد، بگوید این که در غیاب این راهحل کشاورزان بدهکار چطور باید بدهی خود را به قاچاقچیهای معمولا خشن بپردازند. هیچکس به درستی نمیداند چه تعداد ازدواجهای اجباری در افغانستان، جایی که 93 درصد هروئین و تریاک جهان را تامین میکند به وقوع میپیوندد اما کشتکاران افغان میگویند با فقیرتر شدن آنان به علت اجرای برنامه امحاء مزارع خشخاش آمار این گونه ازدواج رو به افزایش گذاشته است.
بازمحمد 35 ساله کشاورزی با محاسن سفید از ولایت ننگرهار میگوید: امسال برای ما بدترین سال بعد از سال 2000 میلادی است. او که هنوز با خاطره تلخ فروش دختر 13 ساله خود در سال 2000 کنار نیامده است، میافزاید: امسال حتی دختران بیشتری از سر فقر به فروش خواهند رسید. کشاورزان از قساوت قاچاقچیان در بازپسگیری طلبهایشان میگویند. آنان از بستن دست و پای افراد بدهکار عاجز از پرداخت، قراردادن آنها در اتاقهای بدون پنجره، روشن کردن آتش در اتاق و مرگ تدریجی فرد بدهکار توسط قاچاقچیها خبر میدهند.
اگر چه نهادهای اعمال قانون در افغانستان پیشبینی کردهاند رکود برداشت خشخاش از مزراع افغانستان در بهر سالجاری شکسته شود هنوز هم اکثر کشاورزان برای تامین معاش خود با مشکلات جدی مواجه هستند.
براساس آمارهای ارائه شده توسط اداره مبارزه با جرایم و قاچاق مواد مخدر سازمان ملل متحد(UNODC) نزدیک به نیم میلیون خانواده افغان از محل کشت خشخاش امور خود را میگذرانند.
مجموع عواید این گروه در سال گذشته در حدود یک میلیارد دلار یا 2 هزار دلار به ازای هر خانواده بود. با در نظر گرفتن 6عضو برای هر خانواده درآمد سرانه سالانه کشاورزان نزدیک به 300دلار است. این در حالی است که منافع اصلی عاید قاچاقچیها، همدستان آنها در طالبان و عناصر فاسد دولتی میشود که به فعالیت قاچاقچیها کمک میکنند. ماشین روغنکاری شده تولید و قاچاق مواد مخدر افغانستان هر ساله 4 میلیارد دلار معادل 65 درصد کل تولید خالص داخلی افغانستان درآمدزایی دارد که بخش اعظم آن به جیب واسطهها، قاچاقچیها و دولتیهای فاسد سرازیر میشود.
تلاش برای جایگزین سایر محصولات به جای خشخاش بیثمر بوده است. عواید کشت گندم در هر هکتار از 2500 دلار فراتر نمیرود.
در حالی کشتکاران یا کاشت خشخاش تا 10 برابر این مبلغ سود کسب میکنند. علاوه بر این خشخاش به مراتب بیش گندم و سایر غلات در برابر آفت و خشکسالی مقاوم است و به همین دلیل کشاورزان به طور طبیعی به آن گرایش دارند.
از آنجا که در افغانستان هیچ امکاناتی برای اعطای وام به کشاورزان وجود ندارد آنان برای تامین نیازهای مالی خود ناچار به قرض گرفتن از قاچاقچیها هستند. قاچاقچیها تنها در برابر دریافت میزان مشخصی تریاک حاضر به پرداخت پول به کشاورزان میشوند. آنان قیمت پیش خرید را تا 400 درصد زیر قیمت روز بازار معین میکنند تا سود کافی را برده باشند. این بدان معناست که چرخه تولید مواد مخدر و ازدواجهای اجباری در غیاب تمهیدات دولتی ادامه خواهد یافت و برنامه امحای مزارع خشخاش تنها فقیرتر شدن زارعان و افزایش روند فروش دختران افغان را رقم خواهد زد. واقعیتی که به ظاهر دولت افغانستان و سازمان ملل متحد رغبتی به دیدن آن ندارند.
منبع: تایم
جام جم آنلاین گزارش میدهد
جام جم آنلاین گزارش میدهد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد؛
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک فعال سیاسی:
یک نماینده مجلس:
در گفتوگوی «جامجم» با استاد حوزه و مبلغ بینالملل بررسی شد
گفتوگو با موسی اکبری،درخصوص تشکیل کمپین«سرزمین من»وساخت و مرمت۵۰خانه در منطقه زنده جان