باز هم البرادعی

محمد البرادعی در گزارش خود با اشاره به دیدارش با مقام های ایرانی در روزهای 11و 12ژانویه سال جاری میلادی (2 و 3 دی 86) در ارتباط با منشا آلودگی در تجهیزات دانشکده فنی ، ماهیت تجهیزات ، استفاده از آنها و اسامی و نقش های افراد و شخصیت های دیگر ازجمله مرکز تحقیقات فیزیک می گوید: این تجهیزات از سوی رئیس این مرکز که استاد دانشگاه است برای اقدامی علمی و تحقیقاتی فراهم و تهیه شده بود.
نکات قابل توجه در گزارش اخیر عبارتند از:

1- مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی همچنین در ادامه به تهیه یا تلاش برای تهیه دیگر تجهیزات نظیر ماشین های بالانس ، اسپکترومترهای بزرگ ، مگنت ها و تجهیزات فلورین از سوی این مرکز اشاره می کند.

البرادعی در بخش دیگری از گزارش خود اعلام کرده است که ایران در نشست تهران پاسخ هایی برای پرسش ها فراهم آورده و آژانس نیز از ایران درخواست کرده شفاف سازی بیشتری در ارتباط با هدف تجهیزات ، اشخاص و افراد و استفاده از مکان ها هم در گذشته و هم حال ارائه کند که در 6آیتم طرح اقدام قید شده بود.

2- البرادعی در این گزارش فعالیت هسته ای ایران را صلح آمیز اعلام کرد و طبق مدالیتی رفع کلیه ابهام های موجود پرونده هسته ای ایران را تایید کرد.

3- وی در این گزارش ضمن اعلام حل و فصل 6موضوع مطرح میان ایران و آژانس تاکید کرده است که آژانس هیچ گونه ارتباطی بین استفاده از مواد هسته ای در ارتباط با مطالعات ادعایی پیدا نکرده است و هیچ اطلاعات معتبری نیز در این زمینه ندارد.

4- البرادعی بصراحت اعلام کرد آژانس قادر است به راستی آزمایی عدم انحراف مواد هسته ای اظهار شده در ایران ادامه دهد.

5- این گزارش اعلام می کند ایران دسترسی لازم را به مواد و فعالیت های هسته ای فراهم کرده است.

6- البرادعی آورده است که آژانس در چند نامه به ایران خواستار شفافیت بیشتری درباره آلودگی و تلاش های مربوط به تهیه آن شده بود.

براساس گزارش وی ، ایران تجهیزات خلا را به نمایندگی از دانشکده فنی و از سوی رئیس سابق PHRC (مرکز تحقیقات فیزیک تهران) تهیه کرده است که این امر و به سبب ارتباطات تجاری تجربی این شخص بوده است و هدف از این تجهیزات برای استفاده آنها در بخش فیزیک دانشکده برای پوشش اقلامی نظیر آینه های اپتیکی ، لیزرهای اپتیکی ، آینه های لیزری ، لایه های مقاوم برای سلول های خورشیدی و آینه ها برای استفاده در جراحی های پزشکی بوده است.

البرادعی همچنین در گزارش خود آورده است : اطلاعات ارائه شده از سوی ایران درباره موضوع آلودگی هسته ای در دانشکده فنی و همچنین مساله فعالیت های پیشین PHRCبا یافته های آژانس هماهنگ و منطبق است . از این رو آژانس دیگر این مسائل را جزو مسائل باقی مانده در تحقیقات مربوط به فعالیت های هسته ای ایران نمی داند و آنها را پایان یافته می داند.

7- در گزارش آمده است: تهران نیاز به ادامه اعتمادسازی در ارتباط با برنامه های فعلی و ماهیت آن دارد که نشان دهد ماهیت آن صرفا صلح آمیز است ؛ اما آژانس هیچ گونه اطلاعات ملموسی درباره برنامه های هسته ای اعلام نشده از سوی ایران ندارد.

8- گزارش البرادعی در خصوص برخی اتهامات غیر اثبات شده گفته است: بار دیگر تاکید می کنیم که آژانس در موضعی نیست که درباره ماهیت برنامه ها اعلام نظر کند. در گزارش آژانس درباره پروژه نمک سبز که یک مورد ادعایی آژانس های اطلاعاتی غرب است ، ابراز نگرانی شده است.

9- گزارش البرادعی تاکید دارد: آژانس قادر بوده است تا به این نتیجه برسد که پاسخ های ایران هماهنگ با طرح اقدام و هماهنگ با یافته های آژانس در ارتباط با آزمایش های پلونیوم 210و معدن گچین است و این یافته ها را نقض نمی کند.همچنین درباره آلودگی در دانشکده فنی ، آژانس موضع ایران را تایید می کند.

10- البرادعی گفته است : مدیر کل آژانس گزارش های خود را به نحوی شایسته ادامه خواهد داد. این به معنای ارتباط عادی آژانس با ایران در برنامه های هسته ای بوده و هیچ ضرورتی را برای گزارش در مقطع مشخص قید نکرده است.

وجوه مشترک گزارش اخیر با قبلی

در این گزارش همانند گزارش قبلی محمد البرادعی ، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی همکاری گسترده ایران در چارچوب مدالیته با بازرسان آژانس را برای پایان دادن به ابهامات باقی مانده تایید کرده است.

یکی از نکات مشترک این گزارش با گزارش های قبلی اشاره به این موضوع است که ایران به مطالبات شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره توقف فعالیت های هسته ای بی اعتنایی کرده و همچنان به روند فعالیت های مرتبط با غنی سازی و پیشرفت های حاصله و تداوم آن ادامه داده است . در این گزارش همانند گزارش های قبلی آمده است که ایران برخلاف تصمیمات شورای امنیت با ادامه دادن عملیات PFEP (کارخانه نیمه صنعتی غنی سازی سوخت ) و FEP (کارخانه غنی سازی سوخت ) فعالیت های مرتبط با غنی سازی را به حال تعلیق درنیاورده است.

وجه مشترک دیگر این گزارش با قبل این است که بار دیگر مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی از ایران می خواهد به عنوان یک اقدام اعتماد ساز مهم که به وسیله شورای حکام درخواست شده و به تایید شورای امنیت رسیده ، پروتکل الحاقی را در اولین زمان ممکن به اجرا درآورد.

وجوه افتراق گزارش اخیر با قبل

گزارش اخیر در یازده صفحه منتشر شده است که به 3موضوع باقیمانده در برنامه هسته ای ایران شامل منشا آلودگی ، پلونیوم 210 و معدن گچین پرداخته است . در این گزارش درخصوص این موضوعات پاسخ های ایران قانع کننده ارزیابی شده است . مساله منشا آلودگی ، به منبع آلودگی برخی تجهیزات دانشکده فنی برمی گردد. آژانس با اتخاذ از اطلاعات و مدارک ارائه شده از سوی ایران همچنین اظهارات رئیس سابق مرکز تحقیقات فیزیک تهران نتیجه گیری کرده است که با پاسخ های ارائه شده درباره استفاده از این تجهیزات مغایرت ندارد. این در حالی است که گزارش قبلی به اعلام برطرف شدن ابهامات مربوط به سانتریفوژهای P1 و P2 پرداخته شده بود. موضوعات پلونیوم و بازفرآوری و نیز سانتریفیوژهای P1 و P2 ازجمله موضوعاتی بود که از اکتبر سال 2003 به عنوان موضوعات کلیدی مسائل باقی مانده بین ایران و آژانس مطرح بود و غربی ها در 2سال گذشته ، با بزرگ نمایی این دو موضوع ، ایران را به داشتن اهداف غیرصلح جویانه از برنامه هسته ای خود متهم می کردند و این گونه اتهامات موجب شد حل و فصل موضوع هسته ای ایران از چارچوب آژانس خارج شود.

از جمله نکات قابل توجه در گزارش اخیر در قیاس با قبلی ، طرح مساله مطالعات ادعایی مربوط به تبدیل دی اکسید اورانیوم UO2 به تترافلوراید اورانیوم UF4 یا همان طرح نمک سبز، آزمایش مواد منفجره با حساسیت اندک و طراحی محفظه کلاهک موشک است که در مدالیته نمی گنجد و موضوع جدیدی است که در گزارش اخیر به آن اشاره شده و در گزارش های قبلی به آن پرداخته نشده است.

بدین ترتیب در گزارش اخیر اذعان شده است که ایران از دادن پاسخی مناسب به ادعاهایی دایر بر این که تلاش هایی مخفیانه برای دادن بعدی تسلیحاتی به مواد اتمی کرده است ، طفره می رود؛ همچنین در گزارش آژانس اتمی سازمان ملل آمده است که ایران از پرسش های مربوط به آنچه ادعا می شود انجام آزمایش روی مواد منفجره عالی و کار طراحی روی یک کلاهک جنگی است ، پرهیز می کند و این موضوع را مایه نگرانی جدی تلقی کرده است.

در هر صورت با وجود راه های گریزی که البرادعی در گزارش خود باز نگه داشته است آنچه گزارش جدید البرداعی را نسبت به گزارش های قبلی او متمایز می کند پایان پرسش های آژانس از ایران و پاسخ مقامات کشورمان به تمامی ابهامات آژانس است که در عمل پرونده هسته ای کشورمان را از شورای امنیت به آژانس باز گردانده است.

منبع: اداره کل آموزش و پژوهش معاونت سیاسی صداوسیما