جهش تولید میوه‌های گرمسیری در گلخانه طبیعی ایران

به گزارش خبرنگار جام جم آملاین سیستان و بلوچستان - 

تولید ۳۷۳ هزار تن محصول و تنوع کم‌نظیر باغات، این استان را در مسیر تحولی تازه در کشاورزی قرار داده است. این استان با تولید میوه‌های گرمسیری - بیش از هر نقطه دیگری در کشور- نه تنها جوابگوی تقاضای بازار داخلی است بلکه چشم‌انداز صادرات ایران را به سوی افق تازه‌ای هدایت می‌کند.

«علیرضا دهمرده»، رئیس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان با اشاره به تغییرات اقلیمی، توسعه باغات و استفاده از ظرفیت زمین‌های مستعد جنوب استان در گفت‌وگو با «ایران» اظهار کرد: «این استان با دارا بودن شرایط آب و هوایی تقریباً استوایی، گرم و مرطوب خاستگاه متنوع‌ترین میوه‌های گرمسیری کشور است به طوری که در تولید برخی میوه‌ها در ایران بی رقیب است.»

دهمرده با تأکید بر اینکه سیستان و بلوچستان سالانه ۳۷۳ هزار تن میوه گرمسیری تولید می‌کند، افزود: «در حال حاضر فهرست بلندبالایی از میوه‌های کم‌یاب و خاص از کنار، نارگیل، چیکو، گواوا، پاپایا و آنونا (سیتاپل) تا جمبولان، بیدام، تمبرهندی، فالسا، موز و آناناس در استان کشت می‌‌شود.»

وی با بیان اینکه استان در تولید برخی از این میوه‌ها نه تنها بی‌رقیب است، بلکه تنها تولیدکننده برخی ارقام خاص در ایران به حساب می‌آید، گفت: «اقلیم گرم و مرطوب جنوب استان و شرایط نزدیک به مناطق استوایی امکان پرورش طیف گسترده‌ای از محصولات را فراهم کرده است. بر این اساس حدود ۱۶ هزار و ۹۶۲ هکتار از باغات استان زیر کشت میوه‌های گرمسیری قرار دارد و این محصولات علاوه بر تأمین بازار داخلی، به استان‌های دیگر و حتی بازارهای خارجی نیز ارسال می‌شود.»
 
موز؛ طلای زرد جنوب ایران

رئیس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان افزود: «در میان محصولات متعدد، موز جایگاه ویژه‌ای دارد. این محصول با۳۲ هزار و ۱۳۴ هکتار سطح زیرکشت و تولید سالانه ۳۴۲ هزار تن، مهم‌ترین محصول گرمسیری استان است و عمده باغات آن در زرآباد، دشتیاری، راسک، سرباز، قصرقند، کنارک و چابهار قرار دارد.»

دهمرده خاطرنشان کرد: «اهمیت تولید موز در استان از آن جهت است که ایران سالانه ارز قابل توجهی برای واردات موز هزینه می‌کند. همین موضوع فرصت بی نظیری را برای کشاورزان فراهم کرده تا علاوه بر بهبود معیشت خود با گسترش باغات موز و میوه‌های گرمسیری جلوی خروج میلیون‌ها دلار ارز را بگیرند و همزمان اشتغال پایدار ایجاد کنند.»

وی اعتقاد دارد: «ظرفیت سیستان و بلوچستان برای حرکت به سمت خودکفایی در تولید موز بسیار بزرگ است؛ به‌شرط آنکه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و حمایت‌های دولتی تداوم داشته باشد.»
 
قصرقند؛ قلب تولید انبه کشور

دهمرده همچنین به تولید انبه و جایگاه ویژه این محصول در جنوب کشور اشاره و اظهار کرد: «شهرستان قصرقند با ۲۷۰ هکتار باغ انبه شامل ۲۲۰ هکتار بارور و ۵۰ هکتار غیربارور، بیش از ۲۰ رقم انبه محلی مرغوب تولید می‌کند و نقش مهمی در بازار داخلی و خارجی این محصول دارد.» رئیس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان در این زمینه توضیح داد: «بخش زیادی از انبه قصرقند برای تهیه ترشی به هرمزگان ارسال می‌شود و پس از فرآوری، روانه بازارهای داخلی و حتی صادرات می‌شود.»

دهمرده خاطرنشان کرد: «آمارها نشان می‌دهد که علاوه بر موز و انبه، میوه‌هایی همچون پاپایا، جمبولان، چیکو و نارگیل نیز در سطح قابل توجهی در استان تولید می‌شوند؛ میوه‌هایی که در دیگر نقاط کشور یا تولید نمی‌شوند یا بسیار محدود هستند. با توجه به گرایش جهانی به سمت مصرف میوه‌های خاص و کم‌یاب، این محصولات می‌توانند سهم مهمی از بازارهای صادراتی را به خود اختصاص دهند. از این رو معتقدم سیستان و بلوچستان از نظر تنوع تولید در کشور بی‌نظیر بوده و با حمایت دولت می‌تواند به قطب صادراتی میوه‌های خاص تبدیل شود.»

این مقام مسئول همچنین تولید نهال‌های متنوع برای توسعه باغات را از دیگرظرفیت‌های استان عنوان کرد و گفت: «سالانه بیش از۳۵۰ هزار اصله نهال در استان تولید می‌شود؛ نهال‌هایی که شامل انواع میوه‌های گرمسیری، نیمه‌گرمسیری و سردسیری است. این نهال‌ها در مرکز تحقیقات بلوچستان و ۷ نهالستان خصوصی تولید شده و به‌تدریج در اختیار باغداران قرار می‌گیرد.»
 
سرباز؛ قطب نوظهور پاپایا

پس از ارائه تصویر کلی از استان، اکنون نوبت شهرستان سرباز است؛ منطقه‌ای که در سال‌های اخیر به‌سرعت در حال تبدیل شدن به یکی از قطب‌های اصلی میوه‌های استوایی به‌ویژه پاپایا در ایران است. «احمد زراعتی»، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان سرباز با تأکید بر اینکه در چند سال اخیر توسعه کشت پاپایا به‌صورت جدی در این شهرستان دنبال شده است به «ایران» گفت: «این پیگیری‌ها در ۲ سال گذشته به ثمر نشسته و امروز نتیجه این تلاش‌ها به وضوح قابل مشاهده است.»

زراعتی با تأکید بر اینکه تاکنون ۳۰ هکتار از باغات شهرستان سرباز زیر کشت پاپایا رفته و این روند همچنان در حال گسترش است، افزود: «سرباز به دلیل اقلیم گرم و مرطوب خود یکی از بهترین نقاط ایران برای تولید پاپایا است و ارقام مختلفی از جمله محلی، پاکوتاه و ردلیدی در باغات این شهرستان کاشته شده است.»

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان سرباز هدف از تنوع ارقام را افزایش عملکرد و پاسخگویی بهتر به نیاز بازار عنوان و اظهار کرد: «پیش‌بینی می‌شود که میانگین برداشت پاپایا در هر هکتار حدود ۱۱ تن باشد. بازارپسندی پاپایا بسیار بالاست و این میوه نه تنها در استان مصرف می‌شود، بلکه مشتریانی در استان‌های همجوار و حتی بازارهای صادراتی نیز دارد.»
 
باردهی در تمام سال مزیت طلایی پاپایا

وی در تشریح ویژگی‌های این محصول افزود: «پاپایا یکی از اقتصادی‌ترین محصولات باغی است؛ زیرا در تمام طول سال قابلیت باردهی دارد و کشاورز می‌تواند به‌طور مداوم برداشت انجام دهد.» مدیر جهاد کشاورزی سرباز توضیح داد: «این شهرستان به دلیل آب و هوای ویژه‌ای که دارد، در میان مردم به «هندوستان کوچک ایران» معروف است. دمای هوا در این منطقه به‌ندرت به زیر صفر می‌رسد و همین موضوع باعث می‌شود که پاپایا در شرایط ایده‌آل رشد کند.» زراعتی افزود: «تحقیقات علمی درباره پاپایا در کشور محدود بوده و بیشتر ارقام موجود در سرباز از نوع محلی هستند و کشاورزان براساس تجربه خود آنها را تکثیر کرده‌اند؛ موضوعی که به تنوع بالای میوه و عملکردهای متفاوت منجر شده است.»