طراحی سیاه علیه کاراکاس

این اعتراف علنی که به نوعی نقض آشکار پروتکل‌های پنهانکاری اطلاعاتی نیز هست نه‌تنها خشم کاراکاس را برانگیخته، بلکه زنگ خطری برای تمام آمریکای لاتین به صدا درآورده است. ترامپ، با لحنی که بیشتر به تهدیدهای انتخاباتی شبیه است تا سیاست خارجی مسئولانه، این مداخله را به بهانه مبارزه با مواد مخدر توجیه کرده، اما شواهد و اظهارات مقامات ونزوئلایی و حتی متحدان سابق واشنگتن، تصویری از یک طرح کلاسیک تغییر رژیم را ترسیم می‌کنند که به دنبال تصرف منابع، سرنگونی دولت منتخب و تحمیل یک رژیم وابسته به آمریکا به زور توپ و موشک است. این داستان، ریشه در سابقه طولانی امپریالیسم ایالات متحده در این منطقه دارد. از کودتای ۱۹۷۳ علیه سالوادور آلنده در شیلی تا حمله به پاناما در ۱۹۸۹، سیا همیشه ابزار واشنگتن برای برخورد با دولت‌های مستقل بوده است. ونزوئلا، با ذخایر عظیم نفت (بزرگ‌ترین در جهان) و منابع گاز، طلا و آب شیرین، هدف ایده‌آلی برای این الگوست. ترامپ، که از ابتدای دومین دوره ریاست‌جمهوری‌اش (ژانویه ۲۰۲۵) ونزوئلا را تهدید امنیت ملی خوانده، حالا با مجوز علنی به سیا، این کشور را به آزمایشگاهی برای پروژه‌های رژیم چنج تبدیل کرده است. در همین زمینه قاچاق مواد مخدر بهانه‌ای برای اقدامات متعدد علیه ونزوئلا شده است.
   
از تحریم‌ها تا اقدام سیا
ماجرا ازآنجا آغاز شد که ترامپ در پاسخ به گزارش نیویورک تایمز، مجوز عملیات یک‌جانبه سیا در ونزوئلا را تأیید کرد. او با اشاره به زندانیان ونزوئلایی که به مرزهای آمریکا فرستاده شده‌اند و سیل مواد مخدر از طریق دریا، دو دلیل اصلی را برشمرد: مهاجرت و قاچاق. اما این روایت، بیش از آن‌که واقعی باشد، ابزاری تبلیغاتی است. گزارش‌های سازمان ملل و عفو بین‌الملل نشان می‌دهد که بیش از ۹۰ درصد مواد مخدر آمریکای لاتین از مسیرهایی غیر از آنچه مربوط به کاراکاس است عبور می‌کند؛ ونزوئلا خود قربانی تحریم‌های آمریکاست که اقتصادش را فلج و مهاجرت را تشدید کرده است.از چند هفته قبل، ایالات متحده حضور نظامی خود را در کارائیب به سطح بی‌سابقه‌ای رسانده و هشت ناوشکن موشکی، یک زیردریایی هسته‌ای، ۱۰ فروند جت F-۳۵ در پورتوریکو و بیش از ۱۰ هزار سرباز و نیروی ویژه در منطقه مستقر کرده است. این استقرار که پنتاگون آن را عملیات ضدقاچاق می‌نامد، در واقع فشار روانی و نظامی بر رژیم نیکلاس مادورو است. تا‌کنون، حداقل پنج حمله هوایی به قایق‌های مشکوک در سواحل ونزوئلا انجام شده که فقط یکی از آنهابه کشته شدن شش نفر منجر شد. ترامپ شخصا در پست تروث سوشال این حمله را پیروزی بزرگ خواند، اما کارشناسان سازمان ملل آن رااعدام‌های فراقضایی که بدون محاکمه یا شواهد علنی صورت گرفته توصیف کرده‌اند. این حملات،بخشی ازاستراتژی گسترده‌تر هستند چرا که ارتش آمریکا گزینه‌های حملات داخلی را برای ترامپ آماده کرده و سیا طبق گزارش وال‌استریت ژورنال اجازه عملیات مرگبار مستقل یا هماهنگ با نیروهای نظامی را دارد. پیت هگزت، وزیر دفاع، علنا گفته نیروهای ما برای عملیات در ونزوئلا، از جمله تغییر رژیم، آماده‌اند. این اعترافات، یادآور دوران جنگ سرد است، جایی که واشنگتن با بهانه‌های مشابه، آمریکای لاتین را به آشوب کشید. 
   
بسیج ملی در برابر امپریالیسم وحشی
نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا که از ۲۰۱۳ قدرت را در دست دارد، این مداخله را اعلام جنگ علنی خوانده است. او در سخنرانی اخیرش در کاراکاس، با اشاره به ۲۶ سال توطئه آمریکا علیه ونزوئلا، گفت: سیا مأمور تغییر رژیم شده، اما ما نمی‌ترسیم. آنها می‌خواهند با جنگ روانی ما را بشکنند، اما ملت ما متحد است. او دولت ترامپ را نخستین حکومتی دانست که آشکارا دستور سرنگونی و ویرانی یک کشور مستقل را صادر کرده و افزود: تمام کودتاهای آمریکای لاتین با حمایت سیا انجام شده‌اند. در همین راستا، مادورو ۴.۵میلیون نیروی شبه‌نظامی را بسیج کرده وسامانه دفاع ملی را با ۶.۲میلیون عضو فعال تقویت نموده است. ونزوئلا پیشتر نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل فرستاده و خواستاراعلام غیرقانونی بودن حملات آمریکا و حمایت از حاکمیتش شده بود که البته ناگفته پیداست شورای امنیت تحت تاثیر حق وتوی واشنگتن هیچ اقدامی در برابر این سرکشی نخواهد کرد.
وزیر خارجه کوبا، برونو رودریگز، نیز عملیات سیا را محکوم کرد و اظهار داشت: هدف تنها سرنگونی مادورو و انقلاب بولیواری و تصرف منابع انرژی ونزوئلا است. حتی برزیل، تحت دولت لولا، از طریق حزب کارگران، این اقدامات را نقض حقوق بین‌الملل خوانده و به سابقه سیا در حمایت از دیکتاتوری‌ها اشاره کرده است. کلمبیا نیز هشدار داده هر حمله به ونزوئلا، حمله به آمریکای لاتین است.
   
پیامدها؛ از بحران انسانی تا خطر جنگ منطقه‌ای
این مداخله، پیامدهای فاجعه‌باری دارد. تحریم‌های آمریکا از ۲۰۱۷ تاکنون طبق گزارش‌های سازمان ملل جان بیش از۴۰ هزار ونزوئلایی را گرفته و حالا حملات دریایی، ماهیگیران بی‌گناه را قربانی می‌کند. نمونه آخر این مسأله در حادثه اخیر که سه خدمه قایق زنده ماندند و مابقی جان خود را از دست دادند قابل مشاهده است.
علاوه بر این خطر تشدید بحران نظامی نیز بالاست. تصاویر ماهواره‌ای نشان‌دهنده استقرار پهپادها و نیروهای ویژه آمریکایی در نزدیکی سواحل ونزوئلا است. هرچند کاراکاس با مانورهای دریایی و هوایی آمادگی خود را به نمایش گذاشته اما همه اینها نشان میدهد منطقه کارائیب انبار باروتی شده که در آستانه درگیری قرار دارد.این اقدامات ترامپ نه تنها نقض منشور سازمان ملل (ماده ۲، اصل عدم مداخله) است، بلکه دورویی واشنگتن را عریان می‌کند که آمریکا خود بزرگ‌ترین مصرف‌کننده مواد مخدر جهان است، حالا ونزوئلا را به تهدید متهم می‌کند، در حالی که هدف واقعی، نفت (۱۸۰ میلیارد بشکه ذخیره) و جلوگیری از نفوذ چین، روسیه و ایران در جایی است که واشنگتن آن را حیاط خلوت خود می‌داند.
این مسأله محرز است که اگر ونزوئلا کشوری فقیر بود، ترامپ حتی نگاهی به آن نمی‌انداخت و همان‌طور که مادورو گفت: «امپریالیست‌ها فقط به منابع ما چشم دوخته‌اند.» در نهایت، این بحران، آمریکای لاتین را به یاد می‌آورد که عصر مونرو به عنوان دکترین مداخله آمریکایی در آمریکای لاتین هنوززنده است. درچنین شرایطی به نظرمی‌رسد جامعه بین‌المللی، از شورای امنیت تا جنبش عدم تعهد، باید صدای اعتراض خود بلند کند. ایالات متحده به رهبری دونالد ترامپ همه قواعد حقوقی و اخلاقی را زیر پا گذاشته و بنا ندارد در برابر قانون و اراده مردم کشورها تمکین داشته باشد.