خاک‌خوردن مراکز ماده ۱۶

به گزارش جام‌جم‌آنلاین از فارس، اعتیاد یکی از مهمترین معضلات اجتماعی و تهدیدی جدی برای خانواده‌ها و آینده جوانان کشور به شمار می‌رود. این آسیب در سیستان و بلوچستان به دلیل همسایگی با دو کشور افغانستان و پاکستان که از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان مواد مخدر جهان به حساب می‌آیند، ابعاد پیچیده‌تری به خود گرفته است.

وصله ناجور شهر شدند و بدون هیچ ترس و دغدغه‌ای در میدان‌ها، بوستان‌ها و بر سر چهارراه‌ها درخواست کمک دارند تا هزینه مواد مصرفی خود را تأمین کنند، اینها معتادان متجاهری هستند که شاید قبل‌تر‌ها این‌قدر نگران حضورشان نبودیم؛ اما این روز‌ها از رفت‌وآمد‌های بی حد و حصرشان ترسیده و واهمه داریم.

روی چمن‌ بوستان‌ها یا جدول‌های وسط خیابان بساط پهن کرده و در انظار عمومی استعمال دخانیات می‌کنند اطرافشان سرنگ و لوله‌های مخصوص مصرف مواد مخدر به چشم می‌خورد که در حال مصرف مواد مخدر هستند که خمار و بیهوش در گوشه‌ای می‌افتند.

تماشای چنین صحنه‌هایی علاوه‌بر آن که روح و روان شهروندان را خدشه‌دار کرده و الگوی پرخطری برای کودکان، جوانان و نوجوانان شده، چهره دلخراشی به سیمای شهری هم داده است.

با تغییر الگوی مصرف از مواد مخدر سنتی به صنعتی در کشور متأسفانه شاهدیم ناتوی فرهنگی تمام ظرفیت سخت‌افزاری و نرم‌افزاری خود را در گسترش تولید و مصرف ماده مخدر شیشه در کشور گذاشته است.

قرارگرفتن در مسیر ترانزیت مواد مخدر، همسایگی با افغانستان و توطئه‌های مشهود دشمنان در گسترش مواد مخدر به‌عنوان ابزاری علیه منافع کشورمان، گسترش اعتیاد و رشد قارچ‌گونه فروشندگان مواد مخدر و پاتوق‌های مصرف همه‌وهمه باعث شده تا زنگ خطر اعتیاد بیش‌ازپیش به صدا در آید.

در این زمینه سیستان و بلوچستان به دلیل همجواری با دو کشور افغانستان و پاکستان پرچمدار مبارزه با مواد مخدر بوده که در این راه بیش از ۴۸۰ نفر در سیستان و بلوچستان به شهادت رسیدند

ایجاد مراکز ماده ۱۶ برای جمع‌آوری و درمان معتادان متجاهر در دستور کار قرار گرفته، با این حال گزارش‌ها حاکی از آن است که بخش زیادی از ظرفیت این مراکز همچنان بلااستفاده مانده به عنوان نمونه، مرکز تل‌سیاه زاهدان با وجود ظرفیت اسمی ۳۰۰ نفر، تنها ۱۷۲ نفر را پذیرش کرده و بقیه تخت‌ها بدون استفاده مانده‌اند.

متولیان علت اصلی این مسأله را تأخیر در تخصیص اعتبارات ملی و استانی عنوان می‌کنند که فرآیند جمع‌آوری و درمان معتادان را مختل کرده است.

مرکز درمان اجباری موضوع ماده ۱۶ قانون در زمینه درمان معتادان کارتن خواب و بدون خانواده در رده سنی ۱۸ تا ۶۵ سال ویژه مردان با مدیریت شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان راه‌اندازی شده، اقامت معتادان برای درمان و پاکسازی در این مرکز سه تا ۶ ماه است.

با توجه به شرایط خاص جغرافیایی و اجتماعی سیستان و بلوچستان، مقابله مؤثر با اعتیاد نیازمند عزم جدی، تأمین اعتبار کافی، مقابله مستمر با کشت گیاهان ممنوعه و استفاده بهینه از ظرفیت مراکز درمانی است تا بتوان با این بلای خانمان‌سوز مقابله کرد و آینده بهتری برای ساکنان استان رقم زد.

اعتیاد، بلای خانمانسوز

معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل سیستان و بلوچستان با اشاره به مشکل معتادان متجاهر در برخی شهر‌ها اظهار کرد: علاوه بر تدابیر پیشگیرانه، توسعه مراکز ماده ۱۶ باید با جدیت پیگیری شود تا با هم‌افزایی دستگاه‌های متولی و تأمین اعتبارات لازم، پروژه دهکده سلامت با ظرفیت یک‌هزار و ۳۰۰ تا یک‌هزار و ۶۰۰ تخت ویژه معتادان متجاهر عملیاتی شود؛ برنامه‌ای که می‌تواند تأثیر قابل توجهی در کاهش آسیب‌های اجتماعی و جرایمی مانند سرقت و ایجاد پاتوق‌های مصرف داشته باشد.

فرامرز لکزایی در خصوص آمار معتادان متجاهر، اظهار کرد: هنوز آمار دقیق و قابل اتکایی وجود ندارد، اما برآورد‌ها حاکی از وجود حداقل هفت هزار نفر در استان بوده، در حالی که ظرفیت فعلی مراکز نگهداری و درمان تنها ۵۰۰ نفر است.

وی ضرورت تقویت مراکز سلامت، تسریع تأمین اعتبارات مراکز ماده ۱۶ واقع‌بینی نسبت به هزینه‌های روزانه معتادان، مراقبت‌های پس از خروج، توسعه اشتغال و حرفه‌آموزی را برای خروج از چرخه بازگشت مجدد این افراد به مراکز ماده ۱۶ اجباری دانست.

معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل سیستان و بلوچستان افزود: طبق اسناد بالادستی، راه‌اندازی مراکز ماده ۱۶ تنها به نهاد‌های حاکمیتی و مدنی واگذار شده؛ اما استان و بلوچستان با ظرفیت خاص طوایف و اقوام، می‌تواند طرح‌هایی مانند جهاد درمان را با مشارکت سران قبایل و بسیج منابع پیگیری کند.

وی با انتقاد از استفاده ناکافی از ظرفیت مراکز ماده ۱۶ اظهار کرد: متأسفانه حتی ظرفیت محدود موجود نیز به‌طور کامل فعال نیست به طوری که هم‌اکنون مرکز تل سیاه با ظرفیت ۳۰۰ نفر، تنها ۱۷۲ نفر را پذیرش کرده، اصلی‌ترین مانع، تأخیر در تخصیص اعتبارات لازم برای جمع‌آوری و انتقال معتادان متجاهر است به‌گونه‌ای که از ابتدای سال تا کنون هیچ تخصیصی از محل منابع ملی و استانی صورت نگرفته است.

سیستان و بلوچستان با احتساب به مرز‌های آبی به عنوان پهناورترین و از لحاظ مرز‌های خشکی به‌عنوان دومین استان پهناور کشور بیش از سه میلیون و ۳۷۵ هزار نفر جمعیت در ۲۶ شهرستان دارد.