از زمان جنگ بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان تا به امروز همیشه یک مانع اساسی در راه پیشبرد این پروژه وجود داشته و آنهم ایران بوده است. دلایل امنیتی و اقتصادی مختلفی برای جلوگیری و ممانعت از ایجاد این کریدور بیان میشود. در شرایط فعلی بازیگران پشت پرده این پروژه تصور میکنند بهواسطه تحولات یکی دو سال اخیر در منطقه و همچنین جنگی که بهواسطه تجاوز نظامی اسرائیل به ایران صورتگرفت الان فرصت مناسبی است تا این پروژه به مرحله نهایی برسد. درواقع تصویر ذهنی که نزد بازیگران پشت پرده شکل گرفته این است که درحالحاضر ایران در موقعیت ضعف قرار دارد یا دستکم بهواسطه مشکلات مختلف در شرایطی نیست که بخواهد به شکل جدی از اجرای آن ممانعت بهعملآورد.
اما امروز رایزنیها بین مقامات ارشد جمهوری آذربایجان، ترکیه و امارات متحده عربی مقاصد پشت پرده ماجرا را کاملا آشکار کرده است. یکی از مهمترین طرحهایی که در این زمینه درباره آن رایزنی شده ورود یک شرکت واسطه به این ماجراست. اطلاعات مختلف نشان میدهد این شرکت گرچه در ظاهر پوشش آمریکایی دارد، ولی سهامداران اصلی آن درواقع از اسرائیل، ترکیه و جمهوریآذربایجان هستند. اهمیت یا بهتر بگوییم مخاطرات این پروژه و اثرات آن بر منطقه در پرتو نقش جمهوری آذربایجان در تجاوز نظامی ۱۲روزه اسرائیل به ایران و استفاده آزادانه اسرائیلیها برای پرواز جنگندهها و پهپادهایشان از خاک این کشور علیه ایران بیش از پیش روشن میشود.پس از مطرح شدن این طرح روسها انتظار داشتند اگر پروژهای هم شکل میگیرد مدیریت و نظارت بر کریدور توسط خود آنها اعمال شود و با اینکه طرف ایرانی بارها گوشزد کرد این یک پروژه کاملا غربی است و ناتو در پشت صحنه آن قرار دارد ولی برای مدتها روسها تصور میکردند با توجه به نفوذی که در منطقه قفقاز دارند احتمالا میتوانند آن را به نحوی کنترل و مدیریت کنند. ولی در شرایط فعلی برای روسها هم کاملا محرز شده که غرب در پشت ماجرا قرار دارد. نفوذ ناتو و غرب در منطقه قاعدتا نه برای روسها و نه برای چینیها مطلوب نیست؛ در نتیجه آنها هم باید در شرایط فعلی به میدان بیایند و در برابر این پروژه موضعگیری جدی داشته باشند و تدابیر عملیاتی خود را بهروزرسانی کنند تا از یک غافلگیری دیگر از سوی ناتو جلوگیری شود.
ایران هم گرچه در مواجهه با این طرح تمامی سناریوهای لازم را قبلا مد نظر قرار داده است، طبیعتا در شرایط فعلی برای جلوگیری از پیشبرد این طرح غربی، باید مسیر دیپلماسی و رایزنی مستمر و گسترده بهخصوص با روسها و چینیها را در پیش بگیرد. درعینحال باید به هر سه کشور جمهوریآذربایجان، ارمنستان و ترکیه خطوط قرمز کشورمان را یادآوری کنیم و این مسأله تفهیم شود که ابزارهای بسیار گستردهای برای واکنش به تغییر ژئوپلیتیک منطقه در دست داریم.