اظهارات جنجالی فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، در مورد این که این حملات «کار کثیفی» است که اسرائیل به نیابت از غرب انجام میدهد، نهتنها پرده از همسویی عمیق برلین با سیاستهای جنگطلبانه تلآویو برداشت، بلکه به نمادی از استانداردهای دوگانه غرب در قبال قوانین بینالمللی تبدیل شد. در ادامه با استناد به شواهد معتبر، ابعاد حمایتهای گسترده آلمانازاسرائیل دربازه ۲۳خردادتا۱۰تیر۱۴۰۴رابررسیمیکنیم تامشخص شودچگونه مواضع برلین،ازسخنان تحریکآمیز مقامات تا ارسال تسلیحات و گسترش همکاریهای سایبری، درخدمت منافع اسرائیل و علیه ایران قرار گرفته است.
«کار کثیف» اسرائیل برای غرب
از آغاز تهاجم اسرائیل به ایران، آلمان موضعی آشکارا جانبدارانه اتخاذ کرد. فریدریش مرتس، صدراعظم این کشور، در ۲۷خرداد در حاشیه اجلاس گروه هفت در کانادا، با صراحت از اقدامات اسرائیل حمایت کرد. او در سخنانی که بازتاب گستردهای یافت، اظهار داشت: «اسرائیل کار کثیفی را برای غرب انجام میدهد تا از دستیابی ایران به سلاح هستهای جلوگیری کند. اسرائیل این کار کثیف را به جای ما و برای ما انجام میدهد.» مرتس با ستایش از «شجاعت» ارتش و دولت اسرائیل، عملا این حملات را به نمایندگی از منافع کشورهای غربی توصیف کرد. این سخنان موجی از خشم در ایران به راه انداخت. سخنگوی وزارت امور خارجه ایران این اظهارات را «شرم تاریخی» خواند و آنها را به ادبیات نژادپرستانه دوران نازی تشبیه کرد. مرتس به این اظهارات بسنده نکرد. در ۵ تیر، او بار دیگر بر موضع خود پافشاری کرد و گفت: «از آنچه گفتهام پشیمان نیستم.» این اصرار، حمایت بیقیدوشرط آلمان از اسرائیل را به نمایش گذاشت، حتی در برابر انتقادات داخلی و بینالمللی. در داخل آلمان، احزاب مخالف، بهویژه سوسیالدموکراتها، سخنان مرتس را غیردیپلماتیک و نگرانکننده دانستند و هشدار دادند که استفاده از عبارت «کار کثیف» میتواند اعتبار آلمان را در صحنه جهانی خدشهدار کند. با این حال، وزیر امور خارجه پیشین این کشور بهطور تلویحی از مرتس حمایت کرد و گفت نباید با تمرکز بر واژگان، از آنچه او «تهدید هستهای ایران» میخواند، غافل شد. این حمایتها که در پوشش دفاع از «منافع غرب» ارائه شدند، آلمان را به یکی از ستونهای اصلی پشتیبانی دیپلماتیک از اسرائیل در این جنگ تبدیل کرد.
تسلیحات آلمانی در خدمت جنگطلبی تلآویو
حمایت آلمان از اسرائیل به اظهارات دیپلماتیک محدود نشد و در حوزه نظامی نیز نمود بارزی یافت. شواهد نشان میدهد که برلین در این دوره نقش فعالی در تأمین تسلیحات برای اسرائیل ایفا کرده است.
از مهر ۱۴۰۲ تا اردیبهشت ۱۴۰۴ آلمان مجوز صادرات تجهیزات نظامی به ارزش بیش از ۴۸۵میلیون یورو به اسرائیل صادر کرده است. این تجهیزات شامل سلاحهای گرم، مهمات، قطعات نظامی، خودروهای زرهی و تجهیزات ویژه برای ارتش و نیروی دریایی بوده است.
در خرداد ۱۴۰۴، گزارشهایی از ارسال ۱۲۸ تن تجهیزات نظامی از کلن به پایگاه هوایی نواتیم اسرائیل منتشر شد.
گزارشهایی از فعالشدن یک پل هوایی و دریایی از ۲۳ خرداد برای ارسال کمکهای نظامی به اسرائیل، نشاندهنده تعهد برلین به تقویت توان نظامی تلآویو در این جنگ است. در ۲۹ خرداد، ۱۴ هواپیمای باری از آلمان و آمریکا به اسرائیل رسیدند که حامل تجهیزات نظامی برای حفظ «آمادگی عملیاتی» این رژیم بودند. این انتقال که بخشی ازبیش از۸۰۰ پرواز باری از مهر۱۴۰۲ بوده، نشان میدهد که آلمان نهتنها در حرف، بلکه در عمل نیز به پشتیبانی از اسرائیل متعهد است.
این اقدامات درحالی صورت میگیرد که حملات اسرائیل به تأسیسات غیرنظامی ایران، با انتقادات گسترده بینالمللی مواجه شده و بهعنوان نقض قوانین بینالملل تلقی میشود. با این حال، آلمان نهتنها از این انتقادات تأثیر نپذیرفته، بلکه با ارسال تسلیحات، به تشدید تنشهای منطقهای کمک کرده است.
همکاری سایبری و دیپلماتیک
دیدارهای مقامات آلمانی از اسرائیل در این بازه زمانی، یکی دیگر از نشانههای حمایت عمیق برلین از تلآویو بود. در ۸ تیرماه ۱۴۰۴، الکساندر دوبریندت، وزیر کشور آلمان در سفری به سرزمینهای اشغالی نهتنها از تجاوزات رژیم اسرائیل به ایران حمایت کرد، بلکه اعلام کرد که آلمان و اسرائیل قصد دارند یک مرکز تحقیقات سایبری مشترک تأسیس کنند. این مرکز، که بخشی از برنامه «سایبر دوم» یا همان گنبد سایبری است، ظاهرا برای مقابله با تهدیدات سایبری از سوی کشورهایی مانند روسیه و چین طراحی شده اما میتواند به ابزاری برای نظارت و مقابله با ایران نیز تبدیل شود. دوبریندت برنامه هستهای ایران را تهدیدی برای اروپا و موجودیت اسرائیل خواند و گفت: «آلمان هر کاری برای دفاع از موجودیت اسرائیل انجام خواهد داد.»
این اظهارات بار دیگر بر همسویی کامل برلین با تلآویو تأکید کرد. در حوزه اقتصادی، آلمان همچنان مهمترین شریک تجاری اسرائیل در اتحادیه اروپا محسوب میشود. حجم تجارت دوجانبه در سال ۲۰۲۲ به حدود ۹ میلیارد دلار رسید و شامل پروژههای علمی، تحقیقاتی و زیرساختی بود. اعلام همکاریهای سایبری جدید نشاندهنده گسترش روابط اقتصادی و امنیتی دو کشور است. این همکاریها، بهویژه در حوزه سایبری، نهتنها توان دفاعی اسرائیل را تقویت میکند، بلکه میتواند به ابزاری برای پیشبرد سیاستهای تهاجمی تلآویو علیه ایران تبدیل شود.
فشار بر ایران در مذاکرات هستهای و تهدید مکانیسم ماشه
در کنار حمایتهای سایبری، پشتیبانی نظامی و دیپلماتیک از اسرائیل، آلمان در سه ماه گذشته (از فروردین تا خرداد ۱۴۰۴) مواضع تندی در قبال مذاکرات هستهای ایران و آمریکا، معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) و مکانیسم ماشه (اسنپبک) اتخاذ کرده است. پیش از آغاز درگیریها در ۲۰ فروردین ۱۴۰۴، آلمان به همراه فرانسه و بریتانیا به ایران هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق هستهای با آمریکا ظرف ۴۵ روز، مکانیسم ماشه را فعال خواهد کرد که به بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل منجر میشود. این تهدید نشاندهنده عزم آلمان برای استفاده از اهرمهای دیپلماتیک علیه ایران بود. در ۶ اردیبهشت، وزیر خارجه آلمان در یک برنامه تلویزیونی اظهار داشت که کشورهای اروپایی بهدلیل دراختیار داشتن مکانیسم ماشه، «یک برگ برنده واقعی» در مذاکرات هستهای با ایران دارند و تأکید کرد که اگر ایران به تعهدات خود پایبند نباشد، تحریمهای سازمان ملل بازخواهند گشت. این موضعگیری، نشاندهنده استراتژی آلمان برای فشار بر ایران در مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا بود.پس از تجاوز اسرائیل به ایران، که تأسیسات هستهای کشورمان مورد هدف قرار گرفت، ایران تهدید کرد که در صورت فعالشدن مکانیسم ماشه توسط تروئیکای اروپایی، از NPT خارج خواهد شد. با این حال، مقامات ایرانی، ازجمله رئیسجمهور، تأکید کردند که ایران قصد توسعه سلاح هستهای ندارد و برنامه هستهایاش صلحآمیز است. آلمان، به همراه فرانسه و بریتانیا بدون آنکه تعهدی به برجام داشته باشند همچنان بر حفظ تحریمهای مرتبط با برنامه هستهای تاکید دارند.
بهره سخن
حمایت بیوقفه آلمان از اسرائیل پیامدهای گستردهای داشته است. در ایران، مواضع برلین بهشدت محکومشده و بهعنوان نشانهای از استانداردهای دوگانه غرب در قبال قوانین بینالمللی نگریسته میشود. در سطح بینالمللی، برخی تحلیلگران این حمایتها را نقض اصول حقوق بینالملل میدانند، بهویژه آنکه تجاوز اسرائیل به تأسیسات غیرنظامی ایران با انتقادات گستردهای مواجه شده است. در داخل آلمان، احزاب مخالف هشدار دادهاند که حمایت بیقیدوشرط از اسرائیل میتواند روابط این کشور با خاورمیانه را به خطر بیندازد. با این حال، دولت آلمان نشان داده که حاضر است این انتقادات را نادیده بگیرد و به حمایت از اسرائیل ادامه دهد.
در مجموع، حمایتهای آلمان از رژیمصهیونیستی در جنگ علیه ایران، از اظهارات جنجالی مرتس تا ارسال تسلیحات، گسترش همکاریهای سایبری و فشار بر ایران در مذاکرات هستهای، نشاندهنده عمق همسویی برلین با سیاستهای اسرائیل است. این حمایتها که در پوشش دفاع از «منافع غرب» ارائه میشوند، به تنشهای منطقهای دامن زده و چهرهای کثیف از آلمان در صحنه بینالمللی ترسیم کرده است. درحالی که ایران وبسیاری ازکشورهای منطقه این مواضع را محکوم میکنند، به نظر میرسد که آلمان در مسیر تقویت روابط با اسرائیل، حتی به قیمت افزایش تنش با ایران، گام برمیدارد.