گرمازدگی می‌تواند تشکیل ارگان‌های جنین را تحت تاثیر قرار دهد

به گزارش جام جم آنلاین، سید رضا حبیب‌زاده اظهار کرد: ما اکنون در روز‌های گرم سال به سر می‌بریم و هر سال در این بازه مراجعات اورژانسی مرتبط با مسائل گرمایی و گرمازدگی‌ها را با تناوب و آمار بالاتر می‌بینیم، به ویژه در خراسان رضوی که معمولا این بازه از میانه‌های اردیبهشت تا میانه‌های شهریور شروع می‌شود که البته امسال به لطف بارندگی‌های خوبی که در فصل بهار داشتیم این بازه با کمی تاخیر آغاز شد.

 

وی افزود: زمانی که در بیشتر از سه روز متوالی دمای هوا بیشتر از ۳۲ درجه سانتیگراد باشد یک موج گرمایی رخ داده است که معمولا در جریان این موج‌هایی گرمایی، حوادث و سوانح مختلفی رخ می‌دهد که مرتبط با گرمازدگی و مسائل مرتبط با آن است.

 

حبیب‌زاده با بیان اینکه گرمازدگی و مسائل مرتبط با آن، طیفی از بیماری‌ها هستند، افزود: این تاثیرات می‌تواند از یک ورم مختصر در پا‌ها که ورم گرمایی نامیده می‌شود و یا عرق‌سوز شدن شروع شود و با کرامپ‌های عضلانی و خستگی گرمایی ادامه پیدا کرده و در نهایت به سکته گرمایی که جزو خطرناک‌ترین حوادث اورژانسی مرتبط با گرماست، ختم شود. سکته گرمایی زمانی رخ می‌دهد که دمای بدن بسیار بالا می‌رود و فرد با کاهش هوشیاری به اورژانس بیمارستان می‌رود، این طیف از بیماری‌ها با توجه به عوامل مختلفی مانند مدت قرار گرفتن فرد در گرما، دمای هوا، میزان رطوبت هوا، شرایط جسمانی فرد، بیماری‌های زمینه‌ای و دارو‌های مورد مصرف فرد، به صورت و شیوه‌های متفاوتی در افراد رخ می‌دهد.

 

این متخصص طب اورژانس با اشاره به اهمیت سن و جنس افراد در عوارض، علائم و شدت بیماری‌های گرمایی افزود: ما در زمینه گرمازدگی گروهی از افراد را در معرض خطر بیشتر در نظر می‌گیریم که این افراد شامل دو طیف سنی هستند، کودکان و نوزادان و همچنین سالمندان، البته افراد دارای بیماری‌های خاص و زمینه‌ای مانند بیماران قلبی، کلیوی، کبدی و اعصاب و روان هم در گروه افراد حساس و خطر بیشتر هستند، به علاوه افرادی که دارای مشکلات ذهنی و جسمی هستند، توانیابان ذهنی و جسمی که نمی‌توانند خودشان را از محیط گرم به راحتی خارج کنند و خودشان را به محیط سرد برسانند هم در این گروه از افراد قرار می‌گیرند.

 

 

حبیب زاده تاکید کرد: در زمینه مادران باردار، اصولا زمانی که فرد در سن و دوره بارداری قرار دارد، در زمان‌های مختلف بارداری، گرما تاثیرات متفاوتی خواهد داشت به گونه‌ای که هرچقدر سن بارداری کمتر و ارگان‌های حیاتی جنین تشکیل نشده باشد، قرار گرفتن فرد در معرض گرمای شدید می‌تواند حتی روی تشکیل ارگان‌های جنین هم تاثیر بگذارد که تاثیرات بسیار نامطلوب است

 

متخصص طب اورژانس ادامه داد: در سنین بالاتر حاملگی، یعنی بالای ۲۰ هفته هم قرار گرفتن در محیط‌های خیلی گرم به مدت طولانی، به ویژه وقتی که رطوبت هوا هم زیاد باشد می‌تواند برای مادر باردار خطراتی از جمله افزایش ضربان قلب که مربوط به جریان خون جنین است به وجود بیاورد.

وی با تاکید بر آسیب‌های بیشتر و خطرناک‌تر همراهی رطوبت و گرما بیان کرد: زمانی که بدن ما در معرض گرمای هوا قرار می‌گیرد مکانیزم‌های دفاعی شروع به فعالیت می‌کند که این در مورد مادران باردار هم صادق است؛ مکانیسم‌های دفاع برای از دست دادن گرمای بدن کارهای‌ مختلفی انجام می‌دهد که‌ یکی از آن‌ها تشعشع است، یعنی سعی می‌کند از طریق تشعشع گرما را به محیط برگرداند و به این صورت انجام می‌شود که عروق محیطی با برقراری اتصال حرارت را به محیط برگشت می‌دهند.

حبیب‌زاده گفت: راه دومی که بدن از آن طریق به دفع گرما می‌پردازد تعریق است چرا که باعث‌ خنک شدن بدن می‌شود؛ مکانیزم سوم هم کاهش فعالیت‌های گرمازاست که بدن در آن به صورت هوشمند و هدفمند اقدام به کاهش این فعالیت‌های درونی می‌کند؛ چهارمین راه، تغییرات رفتاری در فرد است، به این معنی که با دستور مغز مبنی بر خروج از مکان گرم، رفتن به نقاط خنک و نوشیدن آب گرما کاهش‌ می‌یابد و شرایط بدن برای تحمل گرما فراهم‌تر می‌شود.

 عضو هیئت علمی گروه طب اورژانس دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: در هوایی که خیلی داغ باشد مکانیزم تشعشع از کار می‌افتد و بدن نمی‌تواند از طریق اتصال رگ‌های‌ محیطی خودش گرما را به بیرون منتقل‌ کند چرا که‌ هوای بیرون بسیار داغ است و این حرارت منتقل نمی‌شود و این مشکل زمانی دوچندان می‌شود که رطوبت هوا هم بالا باشد چون در رطوبت بالا عملا تبخیر عرق هم دیگر اتفاق نمی‌افتد و تعریق هم که از مکانیسم‌های‌ کاهش دما بود بی اثر خواهد شد؛ بنابراین بیشترین تاثیر گرمازدگی در خانم‌های باردار زمانی است که فرد در یک هوای گرم و مرطوب قرار بگیرد که‌ مکانیسم‌های دفاعی بدن هم در این حالت بلوک و متوقف می‌شود و فرد وارد علائم حاد گرمازدگی می‌شود.

 حبیب‌زاده با تاکید بر اینکه علائم حاد گرمازدگی در مادران باردار زودتر رخ می‌دهد و ممکن است با حرارت کمتر و در معرض گرمای کمتری قرار گرفتن بروز کند، افزود: از علائم اولیه این اتفاق می‌توان به سردرد، تهوع، استفراغ، احساس گیجی، خواب آلودگی و سیاهی رفتن چشم‌ها اشاره کرد.

مادران باردار در ساعاتی که هوا گرم و تشعشعات زیاد است از منزل خارج نشوند

متخصص طب اورژانس خاطرنشان کرد: سیستم‌های دفاعی بدن مادر باردار با سایر افراد طبیعی متفاوت است چرا که بخشی از جریان خون به جفت و جنین می‌رود و این باعث کاهش فعالیت‌ مکانیزم‌های دفاعی گرمازدگی می‌شود، بنابراین توصیه می‌شود که برای پیشگیری از گرمازدگی مادران باردار که جزو گروه‌های در معرض خطر هستند اصولی را رعایت کنند.

وی ذکر کرد: نکته اول اینکه است که تا حد امکان سعی کنند در ساعاتی که هوا گرم است و بیشترین تابش اشعه آفتاب و مخصوصا اشعه ماورای بنفش که برای پوست  هم مضر است و در بازه بین ساعات ۱۰ صبح تا ساعت ۱۶ در بیشترین حالت خود وجود دارند، جز برای کارهای ضروری از خانه خارج نشوند و اگر هم کار ضروری‌ای بود حتما از سایه‌بان و چتر استفاده کنند تا در سایه باشند و در معرض آفتاب مستقیم قرار نگیرند؛ مصرف مایعات در این زمینه بسیار کمک کننده است.

لزوم مصرف نکردن آب به تنهایی

این متخصص طب‌ اورژانس با اشاره به لزوم مصرف نکردن آب به تنهایی گفت: آب به تنهایی شاید آب از دست رفته از بدن را جبران کند اما املاحی که از طریق تعریق از بدن خارج شده‌اند را دوباره برنمی‌گرداند که این مسئله، مشکل را دوچندان می‌کند و فرد را دچار کرامپ‌های دردناک عضلانی می‌کند؛ بنابراین توصیه می‌شود که برای جایگزینی مایعات در فصل گرم، مادران باردار از مجموعه این از املاح استفاده کنند، مثل نوشابه‌های ورزشی که ورزشکاران استفاده می‌کنند و املاح، شکر و مقدار کمی هم نمک جزو محتویات آنهاست که باعث جبران املاح از دست رفته‌ می‌شود. استفاده از شربت آبلیمو، آبلیمو و عسل، بهار نارنج و خاکشیر که جزو توصیه‌های طب سنتی است هم به در این دوره به شدت مفید است.

حبیب‌زاده افزود: مادران باردار باید به محض مشاهده علائم خفیف گرمازدگی که شامل سرگیجه، حالت تهوع، احساس سیاهی و تاریکی رفتن چشم‌ها، مورمور شدن دست‌ها و پاها و بی حالی پیدا می‌شود، خود را از محیط گرم خارج کرده، به محیط سرد بروند و مصرف مایعات را شروع کنند و تا رفع علائم از حضور مجدد درون محیط‌ گرم خودداری کنند.

عضو هیئت علمی گروه طب اورژانس دانشگاه علوم پزشکی توضیح داد: اگر مادر بارداری در محیط‌ گرم دچار کاهش سطح هوشیاری و گیجی شدید شد و دیگر نتوانست مایعات هم مصرف کند، نباید بقیه افراد به اجبار به وی مایعات بدهند چرا که ممکن باعث عفونت ریوی و مشکلات ناشی از آن شود که در این حالت باید فرد در اسرع وقت به بیمارستان رسانده شده و اقدامات تکمیلی و درمانی مناسب در بیمارستان برای فرد انجام شود.

وی تاکید کرد: مادران بارداری که از بیماری‌ها و مشکلات خاص مانند بیماری‌های فشار خون، کبدی، کلیوی و قلبی رنج می‌برند و داروهای خاص خود را مصرف می‌کنند بیشتر از دیگران در معرض خطر هستند، بنابراین مراقبت بیشتری لازم دارند؛ نباید در هوای گرم بیرون بیایند و کارهای خودشان در آن ساعات خاص را به اوقات خنک‌تر، مانند بعدازظهر منتقل کنند.