بررسی‌ها نشان می‌دهد ارز ترجیحی واردات گوشت ‌قرمز حذف شده و قرار است از این پس ارز نیمایی به آن تعلق بگیرد

خداحافظی با ارز ارزان گوشت

«ارز ترجیحی (۲۸هزار و ۵۰۰ تومانی) واردات گوشت قرمز حذف شد»؛ این خبر برای مصرف‌کنندگان و اقشار ضعیف و متوسط جامعه تلخ و ناگوار بود. این وضعیت درحالی‌است که هم‌اکنون مصرف سرانه گوشت قرمز در کشورمان به‌شدت کاهش یافته و اکثر مردم ترجیح می‌دهند به‌دلیل گرانی سرسام‌آور گوشت‌قرمز، مرغ خریداری کنند.

کد خبر: ۱۵۰۵۰۷۳

درواقع سازمان برنامه‌وبودجه با اعلام این خبر، نگرانی درباره افزایش قیمت گوشت را بیشتر کرد و قفسه‌های خالی از گوشت‌قرمز تنظیم‌بازاری در فروشگاه‌های زنجیره‌ای و صحبت‌های غلامرضا نوری، وزیر جهادکشاورزی

گویای آن بود.

آمار‌ها نشان می‌دهد که گوشت تنظیم‌بازاری وارداتی به‌خوبی توانسته بود میانگین تورم گوشت گوساله و گوسفندی در سال گذشته را تا حد زیادی پایین بیاورد. به گواه مرکز آمار کشور، متوسط قیمت گوشت‌قرمز در سال ۱۴۰۲ تنها ۴۵۴ هزار تومان بود که نسبت به سال ۱۴۰۱ (۲۱۴ هزار تومان) رشدی ۱۱۲ درصدی را تجربه کرد. سال گذشته این عدد با کاهش ۷۶ درصدی به ۳۶ درصد رسید، چون با افزایش واردات گوشت‌قرمز در سال گذشته شاهد آن بودیم که میانگین قیمت به گواه مرکز آمار ۶۱۸ هزار تومان باشد.

روند واردات گوشت

سال گذشته ۲۲۹ هزار تن گوشت‌قرمز به ارزش حدود یک‌میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار وارد کشورمان شد و توانست نقش مؤثری در سبد غذایی اقشار متوسط و ضعیف جامعه داشته باشد و از سوی دیگر بخشی از مایحتاج کالابرگ دولت چهاردهم را تامین کند.

این درحالی‌است که میزان واردات گوشت‌قرمز سال ۱۴۰۲ تنها حدود ۱۲۹ هزار تن به‌ارزش ۶۹۴ میلیون دلار، سال ۱۴۰۱ چیزی حدود ۴۹ هزار تن به‌ارزش ۲۱۳ میلیون دلار و سال ۱۴۰۰ نیز تنها ۳۲ هزار تن به‌ارزش ۱۴۲ میلیون دلار بود؛ بنابراین واردات گوشت‌قرمز در سال گذشته ۵/۷۷ درصد نسبت به سال ۱۴۰۲ افزایش یافته است.

با توجه به داده‌های هواشناسی و افزایش خشکسالی مراتع به تبع این افزایش نرخ ارز گوشت‌قرمز وارداتی می‌تواند مصرف سرانه آن را به‌شدت کاهش داده و شاهد عبور میانگین قیمت این محصول از مرز یک‌میلیون تن باشیم، هرچند که قیمت برخی انواع گوشت‌قرمز هم‌اکنون به یک‌میلیون و ۳۰۰ هزار تومان نیز

رسیده است. در وضعیت کنونی، گوشت‌قرمز از فهرست کالا‌های اساسی خارج شده، و این به معنای آن است که واردات آن با ارز نیمایی یا ارزی آزاد صورت خواهد گرفت.

به نظر می‌رسد تنها نقطه امید برای برگشت این محصول به فهرست کالا‌های اساسی، خانه ملت باشد. دراین‌خصوص برخی اعضای کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی اعلام کردند که اگر قیمت گوشت افزایش یابد مجلس به این موضوع ورود خواهد کرد.

برخی دامداران و تولیدکنندگان گوشت‌قرمز معتقدند با حمایت دولت از تولیدکنندگان و عدم واردات و تامین کامل بازار از طریق تولید داخل می‌توانند گوشت‌قرمز مورد نیاز کشور را تامین کنند. این درحالی‌است که طی دو سال اخیر دولت‌های سیزدهم و چهاردهم با تخصیص ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی به واردات نهاده‌های دامی زمینه واردات ۱۴ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلاری نهاده‌های دامی و عرضه آن میان دامداران را فراهم کرده‌اند.

الزام حمایت از دامداران

از سوی دیگر دولت با آزادسازی صادرات دام در برخی برهه‌ها زمینه حمایت از دامداران را فراهم کرده، اما اتفاقی که افتاده این است که این میزان ارز تخصیصی به واردات نهاده دامی، قیمت گوشت قرمز را کاهش نداده است.

برخی زیرمجموعه‌های امور دام، ازجمله کارخانجات فرآورده‌های لبنی، هرازچندگاهی قیمت شیر و سایر فرآورده‌های لبنی را افزایش می‌دهند و درعین‌حال کالا‌های یارانه‌ای را در بازار عرضه نمی‌کنند. این موضوع باعث شده که آن‌ها ترجیح دهند بخش زیادی از شیر را به کره و شیرخشک تبدیل و به بازار‌های دیگر کشور‌ها صادر کنند؛ امری که زمینه‌ساز گرانی لبنیات و افزایش سرسام‌آور قیمت کره در سال گذشته شد.

به همین دلیل به نظر می‌رسد صرف حمایت از دامداران و تولیدکنندگان به هیچ وجه نتواند قیمت گوشت قرمز را کاهش بدهد بلکه این امر زمینه عدم مصرف گوشت قرمز در خانوار‌ها با دهک پایین را نیز فراهم می‌کند.

واردات دام زنده به‌جای واردات گوشت

تهیه اقلام اساسی برای مصارف خانوار یکی از ضروریات بازار کالا‌های اساسی بوده که زنجیره تولید را تکمیل می‌کند. مجتبی عالی، مدیرعامل اتحادیه مرکزی تعاونی کشاورزی دامداران ایران درباره وضعیت بازار گوشت می‌گوید: در کشور با انباشت دام مواجهیم و دولت باید برای تأمین بازار گوشت خانوار به‌جای واردات به تولید داخل کمک کند.

تخصیص یارانه برای تأمین بازار گوشت‌قرمز باید از طریق واردات دام مولد انجام شود تا ضمن جلوگیری از انباشت دام، اشتغال‌زایی موردنظر دولت تحقق یابد.

این مسئول صنفی اظهار کرد: زمانی که گوشت‌قرمز وارد می‌شود، سایر محصولات دام مانند پوست، کله پاچه و دیگر موارد از دست می‌رود، اما با واردات دام زنده، سود بیشتری برای بازار و مصرف‌کننده حاصل می‌شود. مدیرعامل اتحادیه مرکزی تعاونی کشاورزی دامداران ایران درباره شبکه توزیع گوشت داخل، گفت: توزیع طبق روند روزانه در حال انجام است و مشکلی در تأمین بازار گوشت قرمز داخل وجود ندارد.

نظام توزیع ایراد دارد

افشین صدر دادرس، مدیرعامل اتحادیه دام سبک به خبرنگار جام‌جم می‌گوید: دولت باید ارز واردات گوشت را به‌صورت یارانه‌ای به مردم بدهد، چون دیگر باید فاتحه گوشت ۳۰۰ هزار تومانی را بخوانید؛ بنابراین باید گفت بی‌شک قیمت گوشت قرمز در بازار داخل افزایش خواهد یافت.

وی افزود: سال گذشته در بسیاری از استان‌ها با مازاد دام مواجه بودیم. اواسط سال گذشته قیمت گوسفند پروار زنده به زیر ۳۰۰ هزار تومان رسید، اما قیمت گوشت در بازار صعودی بود؛ چون نظام توزیع ایراد دارد و تولیدکنندگان دام امکانی برای عرضه مستقیم محصولات‌شان نمی‌بینند. قیمت گوشتی که الان در بازار عرضه می‌شود هیچ ارتباطی با تولیدکننده ندارد. مدیرعامل اتحادیه دام سبک اظهار کرد: دامدار، دام زنده را با قیمت ۲۶۰ هزار تومان به دلال می‌فروشد و گوشت قرمز درنهایت

۸۰۰ هزار تومان به‌دست مردم می‌رسد. دولت وظیفه دارد این دلالی را جمع کند.

وی گفت: ما از دولت تقاضا داریم ارز واردات گوشت قرمز را درمیان مصرف‌کنندگان توزیع کند تا گوشت‌قرمز با قیمت کمتری به دست مصرف‌کنندگان برسد.