پدیده «نوجوانان فان یا فَن»

به گزارش جام جم- در سال‌های اخیر، پدیده‌ای تحت عنوان «نوجوانان فَن» در میان دختران ۱۲ تا ۱۵ ساله در برخی دبیرستان‌های دخترانه مشاهده شده است. این گروه با تغییر ظاهر (موهای رنگ‌شده بلوند، لنزهای رنگی)، اجرای حرکات رقص نامتعارف، تقلید از رفتارهای جنسیتی کلیشه‌ای و مصرف ویپ (سیگار الکترونیکی)، هویتی جدید برای خود تعریف می‌کنند. بسیاری از والدین و اولیای مدارس از این وضعیت بی‌اطلاع هستند و در مواجهه با این رفتارها سردرگم‌اند. مطالعات نشان می‌دهد که ویپینگ خطر مشکلات تنفسی را در نوجوانان دو برابر افزایش می‌دهد. اما سؤال اصلی این است: چرا این نوجوانان خود را «تیجینجرهای فَن» می‌دانند؟ و چگونه باید با این پدیده برخورد کرد؟

مشخصات «نوجوانان فَن»: هویت جدید در فضای مجازی

نوجوانان فَن معمولاً با این ویژگی‌ها شناخته می‌شوند:

- تغییر ظاهر: موهای رنگ‌شده بلوند، استفاده از لنزهای رنگی چشم، آرایش غلیظ

-رفتارهای تقلیدی: اجرای حرکات رقص نامتعارف (مثل دنس‌های چالش‌برانگیز فضای مجازی)

- مصرف ویپ: سیگارهای الکترونیکی را به عنوان نماد «کلاس» و «جذابیت» می‌پندارند

- تقلید از سلبریتی‌ها: پیروی از رفتارهای جنسیتی کلیشه‌ای که در شبکه‌های اجتماعی تبلیغ می‌شود.

این گروه معمولاً در فضای مجازی فعال‌اند و هویت خود را بر اساس چالش‌های اینستاگرامی و تیک‌تاکی شکل می‌دهند.

چرا خود را «تیجینجر فَن» می‌دانند؟

- تأثیر شبکه‌های اجتماعی: بسیاری از این رفتارها از چالش‌های ویرال یا سلبریتی‌های خارجی تقلید می‌شود.

- نیاز به پذیرش اجتماعی: نوجوانان برای دیده شدن در جمع دوستان، به رفتارهای افراطی روی می‌آورند.

- برداشت نادرست از استقلال: فکر می‌کنند این کارها نشانه «بالغ بودن» و «مدرن بودن» است.

-فرار از واقعیت: برخی از این نوجوانان با مشکلات خانوادگی یا کمبود اعتمادبه‌نفس، به این سبک زندگی پناه می‌برند.

خطرات ویپینگ و رفتارهای پرخطر

مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۷ نشان داد نوجوانانی که ویپ مصرف می‌کنند:

- دو برابر بیشتر در معرض مشکلات تنفسی هستند.

-سرفه‌های مزمن، برونشیت و احتقان ریه در آن‌ها شایع‌تر است.

- احتمال گرایش به سیگارهای معمولی و مواد مخدر در آینده افزایش می‌یابد.

همچنین، رفتارهای جنسیتی نمایشی ممکن است باعث آزارهای مجازی یا واقعی، کاهش تمرکز تحصیلی و انزوای اجتماعی شود.

راهکارها: خانواده و مدرسه چه کنند؟

۱. آگاهی والدین:

- ارتباط صمیمانه با نوجوان، بدون سرزنش

- نظارت غیرمستقیم بر فعالیت‌های مجازی

۲. نقش مدرسه:

- برگزاری کارگاه‌های روان‌شناسی درباره هویت‌یابی نوجوانان

- آموزش مضرات ویپینگ و رفتارهای پرخطر

۳. جایگزین‌های سالم

- تشویق به ورزش، هنر و فعالیت‌های گروهی سازنده

- معرفی الگوهای رفتاری سالم از طریق رسانه

۴.مداخله قانونی

- ممنوعیت فروش ویپ به نوجوانان زیر ۱۸ سال

- فیلتر کردن محتوای مضر در فضای مجازی

نتیجه‌گیری: نوجوانان فَن، هویت یا بحران؟

پدیده «نوجوانان فَن» یک چالش چندبعدی است که ریشه در فضای مجازی، کمبود توجه والدین و نیاز نوجوان به هویت‌یابی** دارد. اگر خانواده‌ها و مدارس به موقع وارد عمل نشوند، این رفتارها می‌توانند به اعتیاد، افت تحصیلی و آسیب‌های روانی منجر شوند. راه حل، نه سرکوب، بلکه آموزش، همراهی و ارائه الگوهای سالم است. نوجوانان امروز نیازمند درک شدن هستند، نه قضاوت شدن.