رصد این گزارش در یک بازه زمانی نسبتا طولانی (یک دوره دهساله) حاوی نتایج شگفتانگیزی است. بهعنوان مثال در حوزه مقدار متوسط مصرف خوردوخوراک جامعه ایرانی میتوانیم متوجه شویم که از سال ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۲ چه میزان از اقلام خوراکی از سفره ایرانی آب رفته است. با نگاهی کلی میتوان متوجه شد اغلب مواد پروتئینی و لازم از گوشت تا نان، شیر، لبنیات، میوه، ماهی، برنج و.... به شکل معناداری کم شده اما در سه قلم از این اقلام، مقدار مصرف جامعه ایرانی افزایش داشته است؛ تخممرغ، چای و البته که «سیگار». دومین فقره آماری منتشرشده مربوط به حرفهای رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت است که میگوید «نتیجه آخرین مطالعهای که در خصوص وضعیت مصرف دخانیات در بین نوجوانان ۱۳تا۱۵ساله انجام دادیم، این بود که مصرف سیگار در بین دختران همین گروه سنی، ۱۳۳درصد افزایش پیدا کرده واز۹دهم درصد به۲.۱دهم درصد رسیده است.» ماجرای مصرف سیگار در ایران به مرز هشدار رسیده است. این ماجرا محدود به ایران هم نیست، سن مصرف دخانیات در جهان از جمله ایران به ۱۳سالگی رسیده است. در جهان ۳ درصد از دختران و ۶درصد از پسران ۱۳ تا ۱۵ ساله سیگار مصرف میکنند. سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده سالانه بیش از ۸میلیون آدم در سراسر دنیا بهخاطر مصرف سیگار جان خود را ازدست میدهند.در عین حال دادههای جهانی نشان میدهد مصرف سیگار در جهان از ۲۰سال پیشرو به کاهش است. در کشورهای نیجریه، ژاپن و برزیل بخش زیادی از مردم گفتهاند در سال۲۰۲۴ هرگز سیگار نکشیدهاند. حال این سؤال پیش میآید که چرا مصرف سیگار در جهان کاهش پیدا کرده است؟ بسیاری از کشورها برای کاهش مصرف سیگار در کنار آگاهیبخشی در حوزه سلامت و خطرات مرتبط با مصرف سیگار و بیماریهای مرتبط با آن مثل سرطان ریه، بیماریهای قلبی و تنفسی، مالیات بر سیگار را نیز افزایش میدهند.
براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، افزایش مالیات بر سیگار در کشورهای با درآمد بالا مصرف سیگاررا۴درصد و در کشورهای با درآمد متوسط و پایین حدود ۵ درصد کاهش داده است. از دیگر اقدامات برای کاهش مصرف سیگار محدودیت تبلیغات و ممنوعیت سیگار در اماکن عمومی است که میتواند تا حدی بر کاهش مصرف آن مؤثر باشد. برخی پژوهشها در ایران افزایش مالیات بر سیگار را در کاهش مصرف سیگار کماثر میدانند. چرا که معتقدند افراد بهجای ترک سیگار یا کاهش مصرف به سمت سیگارهای ارزان قیمت یا قاچاق میروند. با این وجود افزایش مالیات بر سیگار اثر بازدارندگی برای افراد غیرسیگاری دارد.