مصائب استانداردسازی پویا نمایی

همین الان که در سال ۲۰۲۴ قرار داریم، ۱۲ فیلم برتر انیمیشن در میان ۵۰ فیلم پرفروش تمام دوران‌های سینما قرار دارند. در سطح ملی هم، اگرچه پویانمایی صنعت نوپایی در ایران است و در شروع کار به‌طور مسلم هزاران خلأ فنی و تکنیکی و البته محتوایی پیش‌روی انیماتورهای ایرانی است، اما به مرور این مشکلات  برطرف شد وسازمان‌های مختلف در بدنه دولت از قبیل مرکز پویانمایی صبا (وابسته به صداوسیما)، بنیاد سینمایی فارابی، سازمان توسعه سینمایی سوره و اوج در تولید انیمیشن مشارکت کردند. در چند سال اخیر نیز تولید انیمیشن‌هایی مانند ببعی قهرمان، بچه‌زرنگ، پسر دلفینی، آخرین داستان، فیلشاه و ... نشان داد که انیمیشن ایران در بخش محتوایی، فنی و تکنیکی به پیشرفت چشمگیر و قابل‌توجهی رسیده و بازار این هنر ــ صنعت نیز با توجه به فروش این روزهای فیلم «ببعی قهرمان» که دریک ماه اکران ۳۰میلیاردفروش داشته یافروش ۶۲میلیارد تومانی«بچه‌زرنگ»به کارگردانی بهنود نکویی درسال۱۴۰۲آن رادر جایگاه ششمین فیلم پرفروش سال قرار می‌دهد، رونق خوبی داشته است. از سوی دیگر انیمیشن بخشی جدی جهت فرهنگ‌سازی برای نسل آینده است و سینمایی استراتژیک در دنیا به حساب می‌آید. کافی است اخبار که به‌واسطه اکران بچه‌زرنگ در عرصه بین‌المللی رقم خورد را دنبال کنیم که حتی تا دل دشمن تمدنی ایران هم پیش‌رفت و روی پرده‌ سینما اسرائیل به نمایش درآمد. بخش جالب ماجرا اینجاست که پس از آن‌که این انیمیشن ایرانی سر از سینمای اسرائیل درآورد و به فروش خوبی رسید، اسرائیلی‌ها فهمیدند از ایران رودست خورده‌اند و در ابتدا همه چیز را کتمان کردند و گفتند ایرانی بودن فیلم ادعایی سراسر هذیان است و سازنده این انیمیشن مالزی است نه ایران؛ اما واقعیت این بود که این انیمیشن ایرانی در سرزمین‌های اشغالی از راه یک شرکت پخش‌کننده که با واسط مالزیایی به نام «ببر سخنگو» کار می‌کرد، به زبان عبری روی پرده رفته است. این موضوع، برای ما بسیار امیدوار کننده است، چراکه نشان می‌دهد برد انیمیشن‌های باکیفیت ایرانی به گونه‌ای است که می‌تواند با بهترین‌های دنیا رقابت کند.  این مسائل موجب شد که در گزارش پیش‌رو سراغ انیماتورهایی از چون بهرام عظیمی، حامد جعفری، بهنود نکویی، کیانوش دالوند، حسین صفارزادگان و سیداحمد علمدار برویم که در سال‌های اخیر آثارشان از مقبولیت قابل توجهی برخوردار بوده و از آنها استقبال شده تا درباره وضعیت تولید انیمیشن در ایران، مشکلات و چالش‌های حال حاضر صحبت کنیم که در ادامه از نظر می‌گذرانید.
 
مشکل اصلی  تأمین نیروی انسانی است
یکی از اولین هنرمندانی که سراغش رفتیم بهرام عظیمی، کارگردان باسابقه انیمیشن است. او جزو اولین کارگردانانی است که با خلق شخصیت‌های سیا ساکتی تلاش کرد فرهنگ رانندگی را در میان مردم جا بیندازد که از آن استقبال زیادی شد. پس از آن عظیمی با تولید انیمیشن «تهران ۱۵۰۰» گامی به جلو برداشت و ازاین انیمیشن نیز استقبال شد. این کارگردان درباره وضعیت فعلی انیمیشن ایران به جام‌جم گفت: الان که در میانه سال۱۴۰۳هستیم، مشکلات تولید انیمیشن این است که هنوز نیاز به بودجه و حمایت دولتی داریم، چون انیمیشن سینمایی زمانبر است و ساخت آن در بهترین حالت ۳ ــ ۲ سال و به‌طور معمولی ۴ ــ ۳ سال طول می‌کشد و بخش خصوصی نمی‌آید‌ صد‌میلیارد برای انیمیشن سرمایه‌گذاری کند. او با اشاره به این‌که از مزیت‌های کار انیمیشن در کشور حمایت همیشگی دولت بوده افزود: درحال‌حاضر به‌تدریج تعدادی تهیه‌کننده خصوصی هم پیش‌می‌آیند؛ چون موفقیت‌های اخیر انیمیشن‌های سینمایی را دیدند. 
   
دردسرهای جذب  سرمایه و بودجه
عظیمی درباره تهیه‌کنندگان انیمیشن نیز بیان کرد: وقتی بحث تهیه‌کننده پیش‌می‌آید، فکر می‌کنیم که این افراد خیلی کاسبند ــ نگاه تجاری دارند ــ اما این‌طور نیست و بسیاری از آنها روحیه هنری، فرهنگی و پول را با هم دارند و علاقه‌مندند اتفاقی در این زمینه بیفتد. پس مشکل اول ما سرمایه‌گذاری و بودجه است، چون کارهای ما هزینه‌های بالایی به همراه دارد.این کارگردان انیمیشن که سال‌ها پیش تهران ۱۵۰۰ را ساخته، درباره میزان هزینه تمام‌شده آن تشریح کرد: حدود۱۲سال پیش حدود دومیلیارد و ۲۰۰میلیون تومان هزینه تولید تهران ۱۵۰۰ شد. درهمان سال هزینه ساخت فیلم‌های سینمایی با حضور بازیگران مطرح بیشتر از ۵۰۰میلیون تومان نبود. ۵۰۰میلیون کجا و دومیلیارد و ۲۰۰میلیون تومان کجا؟ کار ما پنج سال و کار پروژه‌های دیگر دو ماه طول می‌کشید. پس تهیه‌کننده ما مرحوم ابوالحسنی ریسک و هزینه کرد و اتفاقی که برای ما افتاد، خیلی خوب بود و حداقل این امید را به ما می‌داد که امکان تولید فیلم سینمایی انیمیشن در کشور وجود دارد. 
   
اعتبار بخشی به انیمیشن‌های سینمایی
عظیمی یادآوری کرد: اگر درحال‌حاضر در کشورمان فیلم سینمایی انیمیشن خوب تولید کنیم، مشکل اکران و جشنواره نداریم و حتی هیأت انتخاب می‌گوید به‌دلیل سینمایی‌بودن انیمیشن، مستقیم به بخش مسابقه وارد شود.چنان‌که درجشنواره فجر ۱۴۰۲ داور بودم و چهارفیلم انیمیشن در بخش مسابقه بدون دیدن هیات داوران به بخش مسابقه آمدند و این درحالی بود که فیلم افراد مطرحی مثل مهران مدیری- ساعت ۶ صبح- دیده و رد شد. این انیماتور با بیان این‌که اگر شما ۱۰سال پیش درباره مشکلات انیمیشن ایران با من صحبت می‌کردید، می‌گفتم از نظر تکنیکی، سخت‌افزار و نرم‌افزار مشکل داریم، افزود: امروز هیچکدام از این مشکلات را نداریم. درست است که از نظر تکنیکی به پای کمپانی‌های بزرگ دنیا نمی‌رسیم، اما کارمان قابل قبول است. تا ۱۰سال پیش با امکانات زیر استاندارد کار می‌کردیم، اما الان مشکلات تا حدود زیادی مرتفع و استقبال از انیمیشن زیاد شده و کارها فروش خوبی دارد. 
   
گریز استعدادها و تخصص‌ها
او با بیان این‌که بزرگترین مشکل ما درزمینه انیمیشن نیروی انسانی است، ادامه داد: اگرهمین الان ۱۰۰میلیارد در اختیار انیماتورهایی مثل من بگذارید و بگویید همان قصه خوبی که تعریف کردی را بساز؛ نمی‌توانم گروه انیماتور جور کنم. در صورتی که ۱۰سال پیش شرایط این گونه نبود و الان عده‌ای مهاجرت کرده‌اند. در واقع در دوره‌ای فقدان حمایت درست از بچه‌های انیمیشن، موجب شد که انیماتورها بیکار شوند و بسیاری از آنها از این کشور رفتند و بسیاری دیدند فقط در ایران امکان کار انیمیت وجود ندارد و در سایر کشورها مثل ترکیه، هند و چین هم این صنعت وجود دارد؛ بنابراین، از آنها سفارش گرفتند. بعضی‌ها مستقیم آنجا رفتند و کار می‌کنند و بعضی ایران مانده‌اند و برای کمپانی‌های خارجی کار می‌کنند. بیشتر آنها به دلیل نزدیکی ایران به ترکیه رفتند تا در صورت لزوم بتوانند به سرعت به ایران بیایند. عظیمی یادآوری کرد: مشکل این است که در ۸ سال گذشته از بچه‌های انیمیشن کمتر حمایت شد و سفارش کمتر به آنها داده شد، بسیاری از بچه‌های ما با مشکل روبه‌رو بودند. اگرنه، جشنواره‌ای مانند کودک و نوجوان برای انیمیشن ارزش ویژه‌ای قائل است و همین الان چند انیمیشن سینمایی خیلی خوب داریم که از آنها استقبال می‌شود؛ یعنی همه شرایط مهیاست، اما نیرو کم و نیاز به حمایت داریم. او با ابراز امیدواری گفت: بچه‌های انیمیشن‌ساز در این چندسال از لحاظ استعداد خود را ثابت کرده‌اند. اگر همین روند تولید انیمیشن مثل بچه زرنگ و پسر دلفینی ادامه پیدا کند، می‌توانیم به بازگشت بچه‌های انیماتور امیدوار باشیم. 
   
سهم انیمیشن در پیشرفت سینمای کودک و نوجوان
هنرمند دیگری که سراغش رفتیم، حامد جعفری، تهیه‌کننده «بچه زرنگ» است که موفقیت‌های بسیاری هم در عرصه داخلی و خارجی به دست آورده است. او درباره وضعیت سینمای کودک و انیمیشن ایران گفت: سینمای کودک و به ویژه سینمای انیمیشن در سال‌های اخیر نشان داده این هنر-صنعت رشدی فزاینده داشته و با وجودعمر محدود هنر-صنعت انیمیشن، ظرفیت درآمدزایی برای قالب سینما و رقابت را در کنار آثار رئال بزرگسال و آثار کمدی دارد و اگرچه کار کودک همچنان در نظر بسیاری از سینماداران، شرکت‌های پخش و مسئولان فرهنگی جدی گرفته نمی‌شود و مخاطبان این آثار به عنوان شهروندان درجه دوم سینما تلقی می‌شوند، اما همچنان استودیوهای سازنده رو به جلو حرکت می‌کنند و با وجود همه ناملایمات، سهم و نقش خود را برای پیشرفت سینمای کودک و نوجوان ایفا می‌کنند.
   
علیه خانواده های سینما‌رو
 این تهیه‌کننده درباره اختصاص سئانس به آثار سینمای کودک و انیمیشن عنوان کرد: در این سال‌ها شاهد بودیم خیلی از سینماداران با وجود فروش بالای یک اثر کودک، رغبتی برای سئانس‌دهی متناسب این آثار با فرصت تماشای کودکان و خانواده‌ها در سینما نشان نمی‌دهند و سرویس‌دهی نامناسب به آثار کودک ترجیح می‌دهند به جای صبوری برای آثار کودک، ظرفیت خود را در اختیار آثاری قرار دهند که به طور عمده مرتبط با سینمای کمدی بزرگسال است و به لحاظ محتوایی چندان مناسب کودکان و خانواده‌ها نیست. گویی حضور خانواده‌ها در سینما، اساسا فاقد اهمیت است؛ هر چند حتی اگر اقتصادی هم به ماجرا نگاه کنیم، حتما خانواده‌ها، مخاطبان وفادارتری برای سینما خواهند بود و باید برای حفظ و توسعه حضور خانواده‌ها در سینما برنامه‌ریزی کنیم.او با ارائه راهکاری برای دیده شدن آثار انیمیشن به خصوص در فرآیند اکران که با دست‌اندازهای مختلفی روبه‌رو می‌شود، گفت: به نظرم مهم‌ترین وظیفه دولت برای ایفای نقش نظارتی و حمایت از هنر صنعت انیمیشن، ایجاد فرصت‌هایی است که موجب شکوفایی بیشتر این هنر-صنعت در رقابت با دیگر گونه‌های سینمایی شود. به عنوان مثال می‌شود در آیین‌نامه‌های اکران این طور می‌توان پیش‌بینی کرد که اگر یک فیلم رئال و یک فیلم انیمیشن با شرایط برابر متقاضی اکران بودند، اولویت با فیلم انیمیشن باشد و یا اگر همه فیلم‌ها در سینما شش هفته برای حضور در سر گروه فرصت دارند، فیلم‌های انیمیشن ده هفته فرصت اکران در سرگروه داشته باشند. 
   
بی‌عدالتی در اکران یک گونه پرمخاطب 
تهیه‌کننده انیمیشن فیلشاه در پاسخ به این پرسش که آیا برای اکران انیمیشن بچه زرنگ با مشکلی روبه‌رو شدید و چه راهکاری برای مدیریت نامنظم اکران فیلم‌ها به نظرتان می‌رسد، گفت: مسأله‌ دیگری که در اکران بچه‌زرنگ با آن مواجه بودیم مربوط به نسبت سئانس‌های اختصاص داده شده به انیمیشن بچه‌زرنگ در مقایسه با باقی فیلم‌های بزرگسال روی پرده سال ۱۴۰۲ بود؛ همین مقایسه می‌تواند نشانگر بی‌عدالتی در توزیع سئانس برای فیلم کودک باشد، آن هم‌فیلمی که در فروش همپای آثار کمدی موفق گیشه، فروش داشته و پیش آمده است؛ لذا وقتی کمی با دقت بررسی می‌کنیم، می‌بینیم حتی با فروش هفتگی بالای انیمیشن سینمایی بچه‌زرنگ، باز هم سئانس‌های اختصاص یافته به این فیلم از سوی سینماداران، با اختلاف قابل توجهی کم تعدادتر از فیلم‌های کمدی بوده که از «بچه‌زرنگ» هم کمتر فروش داشته‌اند و حتی آن تعداد کم سئانس نیز به طور عمومی در زمان‌هایی اختصاص داده شده که کمتر مناسب حضور خانواده و فرزندان‌شان بوده است. 
   
سینماداران بچه‌ها را جزو مخاطبان نمی‌دانند 
او درباره علت کم اختصاص‌دادن سانس به فیلم‌های کودک و انیمیشن تشریح کرد: به نظرم یک علت می‌تواند این باشد که سینماداران هم سینما را برای خانواده‌ها به‌عنوان مخاطب هدف خودشان نمی‌دانند و بچه‌ها را به‌عنوان یک بخش جدی از سینما نپذیرفته‌اند، در‌حالی که بچه‌ها اگر سینما‌رو شدند، در آینده نیز مشتری سینما خواهند بود، حتی خانواده هم اگر احساس کنند که سینما می‌تواند محل تفریح امنی برای خودشان و بچه‌ها باشد، به‌طور حتم مخاطبان وفاداری می‌شوند که سینما در سبد مصرف فرهنگی‌شان، پای ثابت خواهد بود. می‌توانیم هزاران مثال از این موضوعات را پیدا کنیم؛ فقط باید افرادی که شناخت کافی از موضوع دارند بر آن متمرکز شده و با مشورت نخبگان و اهل فن راهکارهای حمایتی و نقاط نظارتی درست برای تولی‌گری دولت را بیابند.
   
کمپانی؛ محوریت تألیف 
بهنود نکویی، کارگردان انیمیشن «بچه زرنگ» نفر بعدی است که درباره تفاوت تولید انیمیشن با دیگر گونه‌های تصویری با جام‌جم صحبت کرد و گفت: انیمیشن در تالیف و خلق با دیگر گونه‌های تصویری تفاوت و تمایز دارد. مؤلف و خالق یک کار تلویزیونی تهیه‌کننده‌اش است، اما مؤلف و خالق انیمیشن کارگردانش است. نکویی ادامه داد: وقتی در سینمای رئال می‌خواهیم یک اثر را بررسی کنیم به سراغ تهیه‌کننده، کارگردان و نویسنده آن می‌رویم و آنها را خالق یا مؤلف کار می‌دانیم. در‌حالی که خلاف همه‌ این آثار که محوریت تألیف و خلق آن با یک شخص مشخصی بوده، در انیمیشن محوریت تألیف بر‌اساس یک کار جمعی است که بر مدار استودیو می‌چرخد. به‌همین دلیل، تألیف انیمیشن را کمپانی‌محور یا استودیو‌محور می‌دانیم. همان‌طور که آثار انیمیشن مطرح دنیا مثل کارهای پیکسار، دیزنی، برادران وارنر، دریم ورکز و... را هم با کمپانی‌هایشان می‌شناسیم.
   
مسیر تولید انیمیشن هموارتر شده 
این کارگردان انیمیشن درباره چگونگی وضعیت تولید انیمیشن در ایران تشریح کرد: در سال‌های اخیر با رشد چشمگیر انیمیشن در کشور، چه درتعداد انیمیشن‌ها و چه درتجربه‌ استودیو‌ها برای ساخت فیلم‌های انیمیشن به‌روز و باکیفیت مواجه هستیم. امروز انیمیشن‌های بیشتری با پیشرفت محتوایی وفرمی درمسیر تولید هستند که این مسیر برای آنها به نسبت ده‌سال پیش روان‌تر شده است. بسیاری ازهنرمندان با تخصص‌های کلیدی درحوزه انیمیشن دراین سال‌ها درداخل استودیوها آموزش دیده‌اندورشد کرده‌اند و الان تجربه و توانمندی ارزشمندی دارند و همین موضوع یکی ازدلایل پیشرفت هنر-صنعت انیمیشن درداخل کشوربوده است.
   
متحرک‌سازی؛ مهم‌ترین عنصر
نکویی درباره مهم‌ترین مشکلات و چالش‌های تولید انیمیشن در ایران توضیح داد: در زمینه تولید یکی از مهم‌ترین مسائل و چالش‌ها، متحرک‌سازی، انیمیت و مسائل فنی مرتبط با آن است. انیمیت، زبان بیان فیلم است که یکی از شاخصه‌های مهم تفاوت دنیای فیلم زنده با سینمای انیمیشن است. یکی از مهم‌ترین موضوعات در انیمیشن جهان، متحرک‌سازی انسان است که کمپانی‌های بزرگی همچون دیزنی و پیکسار، هم‌چنان فرآیندی با آزمون‌و‌خطا برای این موضوع را پشت سر می‌گذارند؛ چون متحرک‌سازی در‌واقع همان بازیگری سینماست و زمانی یک بازیگر دریک صحنه موفق عمل می‌کند که بیان، لحن و زبان بدنی بی‌بدیل داشته باشد.او با بیان اینکه فیلمسازان گونه‌های مختلف، همواره در زمینه محتوا نیز با چالش‌های جدی و کلانی مواجه هستند که باید آن رادرقالب چالش فیلم‌نامه‌نویسی در‌نظربگیریم، افزود:متأسفانه مشکل فیلمنامه‌نویسی در حوزه انیمیشن جدی‌تر است؛ چون فیلمنامه‌نویس باید به ساختار انیمیشن اشراف داشته باشد وافرادی از‌این‌دست خیلی محدود یا نادرهستند و بیشتر افرادی که در حوزه فیلمنامه‌نویسی فیلم انیمیشن مشغول به فعالیت هستند، درزمینه ادبیات کودک یا نگارش فیلمنامه‌های فیلم‌های زنده، پیشتر تجربه فعالیت داشتند و این باعث شده تا از خلق دنیایی خیال‌انگیز و مرتبط با ظرفیت‌های انیمیشن دور بمانیم.
   
لزوم تربیت فیلمنامه‌نویسان زبده
این انیماتور خاطرنشان کرد: اگر فیلمنامه‌نویسانی در این حوزه را تربیت نکنیم، درهمین مسیر ناکارآمد می‌مانیم. هم‌چنین بعضی از استودیوها در زمینه انتخاب موضوع و نگارش فیلمنامه، به یک الگوی درون‌ساختاری دست یافته‌اند ولی این مسیر هنوز برای همه استودیوها در دسترس نیست.نکویی در پاسخ به این پرسش که مهاجرت انیماتورها تا‌چه اندازه برای شما و ساخت انیمیشن باکیفیت در کشورمان خلأ ایجاد کرده، گفت: مهاجرت افراد توانمند و متخصص برای هر کشوری و در هر موضوع تخصصی‌‌ای همیشه یک چالش به‌حساب می‌آید و نیاز به ریشه‌یابی جدی و حل مسأله دارد؛ چون در وهله اول آن فرد به عنوان سرمایه ملی محسوب می‌شود و در وهله دوم کشور به‌ازای هر نیروی انسانی خود منابع مادی و غیر‌مادی صرف می‌کند، پس باید با امید به دنبال این هدف باشیم که سرمایه‌های کشور، در مرزهای ایران موفقیت‌آفرین باشند. 
   
اهمیت حمایت از نیروی انسانی در تولید 
او با بیان اینکه در صنعت انیمیشن کشور هم موضوع مهاجرت نیروی کاروجود دارد، افزود: بسیاری از استودیوها با این مسأله مواجه هستند که زمان و هزینه بسیاری صرف می‌کنند تا یک فرد متوسط به یک هنرمند متخصص و کاربلد تبدیل شود، اما درست وقتی که به زمان بهره‌برداری استودیوها از این سرمایه‌گذاری روی منابع انسانی می‌رسیم و استودیوها می‌خواهند برای ساخت اثر بعدی از این متخصصان استفاده کنند،سرمایه انسانی مهاجرت می‌کندوتخصص به دست‌آورده رادریک پروژه خارجی به‌کار می‌گیرد.این انیماتور با ارائه راهکاری برای مهاجرت نکردن انیماتورها تشریح کرد: یکی از راه‌های برون‌رفت از این مسأله، شکل‌دهی به مسیر درست آموزش است؛ یعنی هرچه استودیوها در این مسیر فعال‌تر باشند ومسیر آموزش را با تجربه‌ای که در داخل استودیو وجود دارد، شکل دهند وبتوانندبا استفاده ازنیروهای باتجربه خود به کارآموزان جوان وبا استعداد این توانمندی را منتقل کنند و جریان آموزش را بسیار‌جدی پیش ببرند،شایدبتوان ضرب این چالش راگرفت وکمبود نیروی متخصص را جبران کرد. او با ابراز امیدواری در این رابطه گفت: خوشبختانه در سال‌های اخیر علاقه‌مندی به انیمیشن در نسل نوجوان و دانشجو زیاد شده و این باعث شده تعداد داوطلبان برای ورود به این صنعت از گذشته بیشتر باشد. همچنین داشتن برنامه مدون برای جذب انیماتورهای جوان می‌تواند به حفظ تداوم و پیشرفت این صنعت در داخل کشور کمک کند.
   
انیمیشن ایران در سطح استاندارد بین‌المللی 
نکویی در پاسخ به این پرسش که ارزیابی شما ازانیمیشن ایران باتوجه به تولیدات سال‌های اخیر چیست وچه ضعف و قوت‌هایی در این رابطه داریم، گفت: درحوزه‌ بین‌المللی کیفیت انیمیشن‌های ایران در سال‌های اخیر به‌حدی رسیده که می‌توانیم مدعی باشیم سطح تولید انیمیشن‌های ایرانی به استانداردهای جهانی نزدیک شده است.او درباره وضعیت تولید انیمیشن در سطح ملی ادامه داد: انیمیشن ایران در سطح ملی درسال‌های اخیربه وزنه‌ای درسینمای کشور تبدیل شده ورشدی دارد که در حال‌حاضر می‌توانیم مدعی باشیم فیلم‌های انیمیشنی درکنار فیلم‌های‌زنده‌‌کمدی می‌توانندرقابت کنندومخاطبان میلیونی به‌دست‌آورند.ما به‌عنوان یک استودیوی پیشرو وقتی به گذشته نگاه می‌کنیم، در‌می‌یابیم که آثارما به‌تدریج توانستند درجذب مخاطب به پیشرفت برسند. 
   
افزایش تدریجی مخاطبان
نکویی با بیان این‌که از یک میلیون مخاطب درانیمیشن سینمایی شاهزاده روم به دو میلیون مخاطب دربچه‌زرنگ رسیدیم، افزود: این مسیر در سینمای انیمیشن ایرانی به معنای توسعه این هنر- صنعت است. این کارگردان انیمیشن با بیان این‌که در حوزه فیلم کوتاه انیمیشن هم ما موفقیت‌های چشمگیری داشتیم، گفت:خیلی ازآثارما درجشنواره‌های بین‌المللی کاندیدا یا تقدیر شده‌اند و جوایز متعددی را کسب کردیم. بعد از راهیابی انیمیشن کوتاه استریپی به اسکار و ورود به فهرست بلند اسکار، هر سال شاهد راهیابی انیمیشن‌های ایرانی به اسکار هستیم و این نشان از پیشرفت چشمگیر در حوزه تولیدات انیمیشنی ایران دارد. 
   
ایران در میان کشورهای برتر  تولید‌کننده 
کیانوش دالوند، انیماتور که فیلم انیمیشن «گولز» را درسی‌و‌ششمین جشنواره کودکان و نوجوانان امسال داشت و برنده بهترین کارگردانی شد،انیماتور دیگری است که درباره مشکلات و چالش‌های ساخت یک انیمیشن سینمایی در ایران صحبت کردو گفت: انیمیشن ما جزو برترین انیمیشن‌های دنیا به لحاظ توانایی تولید فیلم سینمایی است.او ادامه داد: چالش‌های تولید سینمایی شامل طرح، فیلمنامه، کارگردانی، میزان سرمایه‌گذاری، استفاده از نیروی متخصص و سخت‌افزارهای تخصصی و موارد عدیده دیگر می‌شود. به‌عنوان مثال،چالش اولیه ما طرح خوبی است که روی ساختار وتکنیک ما سوارشود و همچینن امکان تولیدش به لحاظ فنی وجود داشته باشد. دالوند با بیان این‌که بررسی جذابیت یا عدم جذابیت موضوع برای مخاطب اولین  مرحله است، افزود: پس از آن وارد مرحله فیلمنامه می‌شویم و با یک ساختار مناسب، چهارچوب لازم را درست می‌کنیم و در تمام مدت بسط و گسترش فیلمنامه باید مراقب باشیم که منحنی‌های هیجان مخاطب رعایت شود و تماشاگر با اثر قطع ارتباط نکند که همین مسائل را حین نوشتن و تحلیل دیالوگ‌ها هم داریم. البته تأمین و تزریق سرمایه برای یک انیمیشن هم مسیر پرچالشی است.
 
چالش‌های تکنیکی پویانمایی
این انیماتوردرباره چالش‌های تکنیکی کار درانیمیشن نیز بیان کرد: بزرگ‌ترین چالش مدیر بخش انیمیت ماتعریف یک استاندارد و رعایت آن توسط انیماتورهای مختلف به‌منظور یکدست شدن و هماهنگی کلی حرکات در فیلم است. گروه‌های مختلف فنی ما از چند ماه پیش آر اند دی خود را روی تکنیک‌ها انجام داده‌اند و در زمان تولید با خود شخصیت‌ها و چالش‌های ظاهر (لوک) فیلم، بازیگردانی و چالش‌هایی از قبیل نور و زمان رندر هر فریم دست‌وپنجه نرم می‌کنند. مسائل مختلف طراحی پوستر، دوبله نهایی، موسیقی، رنگ و خروجی نهایی مطرح می‌شود.این انیماتور یادآوری کرد: هنوز ضعف‌های زیادی در محتوا و مسائل فنی وجود دارد، اما تولید فیلم سینمایی انیمیشن که ما از عهده آن برآمدیم، چیزی است که تعداد کمی از کشورهای جهان توان انجام آن را با استاندارد قابل‌قبول دارند؛ بنابراین آینده انیمیشن ایران را بسیار درخشان‌ می‌بینم.
 
سرمایه‌گذاری متناسب با تورم 
حسین صفارزادگان، کارگردان انیمیشن «ببعی» که این روزها فروش موفقی را در گیشه سینما تجربه می‌کند، با اشاره به این‌که در حال حاضر بخش مهم معضل انیمیشن ایران مربوط به مسائل مالی می‌شود، گفت: این به‌دلیل فقدان برآورد درست در هر پروژه‌ای اتفاق می‌افتد؛ یعنی سرمایه‌گذار به موضوع تورم و فقدان ثبات اقتصادی در زمان تخصیص سرمایه فکر نمی‌کند و این موجب می‌شود نیروی انسانی‌اش برای کار به‌جای دیگری برود. به‌عبارتی ممکن است در ابتدای کار برآوردی از هر دقیقه تولید یک کار انیمیشن داده شود، اما زمانی که یک‌سال از زمان تولید می‌گذرد، موضوع تورم و جابه‌جایی اعداد میان ریال و دلار موجب می‌شود در انتهای سال عدد برآورد شده چیزی نباشد که بخواهیم اثری را با آن تولید کنیم. اگر برآورد هزینه انیمیشن همان مبلغ توافق شده، اما به دلار باشد، کارگردان و تولیدکننده انیمیشن احساس می‌کند که میزان بودجه تعیین شده قرار نیست دچار نوسان خاصی شود و با طیب‌خاطر کار می‌کند. 
 
فقدان استمرار در تولید
مشکل دوم این است که حضور نیروی کار هیچ‌گاه در اینجا استمرار ندارد؛ یعنی ممکن است نیروی کار شش ماه در دفتر ما کار کند، اما از ماه هفتم نتوانم به او بابت ماندنش در پروژه تضمین بدهم. البته مشکل من به‌عنوان کارگردان بی‌ثباتی سفارش‌دهنده‌هاست؛ یعنی این‌طور نیست که نخواهم بلکه استمراری در برنامه‌های تولید هنری در کشور وجود ندارد و انیمیشن فقط جزئی از آن است. انیمیشن هنری است که به‌طور کامل براساس تولید است؛ یعنی شما مجبورید صفر تا ۱۰۰ ماجرا را روی تولید ببندید و مواد خامی ندارد. 
   
سرمایه های فرار  
او ادامه داد: وقتی اثری به طور کامل براساس تولید پیش برود باید از صفر تا صد هزینه کنیم و انرژی بگذاریم و اگر در یک بخش کوتاهی شود، کار به نتیجه نمی‌رسد. کار انیمیشن به بودجه‌های پیش‌بینی‌نشده زیادی نیاز دارد. من در این زمینه با افراد متخصص در رشته‌های تولید و صادرات نیز گفت‌وگو کرده‌ام. به آنها گفتم که من تولیدکننده انیمیشن هستم و شما صادرکننده، پس بیایید بخش صادرات من را به دست بگیرید. اما وقتی توضیح دادم که این شغل چیست، توجیه نمی‌شدند و می‌گفتند که همین حالا صرفه ‌کدویی که به ازبکستان می‌فرستم، بسیار بیشتر از سرمایه‌گذاری در انیمیشن است! اعداد و ارقام شما برای ما جذاب است ولی اصلا متوجه این کار نمی‌شوم‌؛ این یعنی به‌عنوان کارگردان پایه و اساسی در انیمیشن ندارم‌؛ به‌عنوان مثال‌؛ وقتی صادرکننده از من هزینه تمام شده‌ام را می‌پرسید نمی‌توانستم تا زمانی که محصول انیمیشنم به نتیجه برسد، رقم دقیق را اعلام کنم.صفارزادگان یادآوری کرد: شرایط تولید انیمیشن به قدری پیچیده است که جز با حمایت دولتی و روش‌های قراردادی صحیح (مثل محاسبه بودجه براساس دلار) امکان‌پذیر نیست. مشکل ما مربوط به نیروی انسانی نیست، بلکه مربوط به قبل از نیروی انسانی است. همین الان در حال تولید دو سریال انیمیشن هستم که یک‌سوم نهایی را پشت‌سر می‌گذاریم و پول‌مان تمام شده و سودی نداریم و دریافت‌ها منفی است و همیشه در پروژه‌های یک‌سال به بالا مجبور به زیربار متمم رفتن شدیم. 
 
مشکل جدی بازار یابی جهانی
سیداحمد علمدار، کارگردان انیمیشن «مسافری از گانورا» نیز آخرین فردی است که سراغش رفتیم. او با اشاره به پیشرفت وضعیت انیمیشن در ایران گفت: در سال‌های گذشته روند ساخت انیمیشن به کندی پیش می‌رفت اما الان روند رو به بهبود است و مهاجرت انیماتورها نیز نسبت به چهارسال گذشته کمتر شده ودرحال حاضر مابه مرحله‌ای رسیدیم که می‌توانیم با انیمیشن‌های سطح دو و سه در جهان رقابت کنیم، ولی همچنان با مشکل رو‌به‌رو هستیم. او با بیان این‌که ما در زمینه ساخت انیمیشن با توجه به روند طولانی‌مدت تولید مشکل داریم، افزود: اکثر نیروهای جدیدی که وارد این رشته می‌شوند، نیاز به آموزش دارند و حداقل دو سال یک نفر باید آموزش ببیند و این‌که امنیت شغلی‌اش تأمین شود، خیلی اهمیت دارد. کارگردان انیمیشن مسافری از گانورا یادآوری کرد: ترس از فقدان امنیت شغلی و فقدان اطمینان به آینده ــ نبود ثبات لازم ــ کار در انیمیشن را سخت کرده و از طرف دیگر مشکل بزرگ ما این است که تولید نهایی به بازار اکران خارجی برسد.علمدار با اشاره به این‌که مشکل اصلی ما در رابطه با انیمیشن بیشتر مربوط به مارکتینگ و پخش بین‌المللی می‌شود، عنوان کرد: دردسر بزرگ ما این است که نمی‌توانیم کارهای ایرانی را در سینمای خارج از کشور اکران کنیم و نهایت کاری که می‌شود انجام داد ارائه فیلم VOD به کشورهای دیگر است که آن هم شامل تمام کشورها نمی‌شود. صدور این انیمیشن‌ها به کشورهای دیگر باعث می‌شود که آنها با فرهنگ ما بیشتر آشنا شوند و درعین‌حال، چرخه مالی مناسبی را ایجاد می‌کند. این امر بستر لازم را برای تولید انیمیشن فراهم می‌آورد و می‌تواند ایران را به قطب انیمیشن تبدیل کند. 
 
فقدان  توزیع نظام‌مند 
این کارگردان انیمیشن با اشاره به این‌که موضوع تحریم اقتصادی و فرهنگی هم به مسأله خودباوری ما در تولید انیمیشن لطمه می‌زند‌؛ افزود: من شرکت‌هایی را می‌شناسم که در کشورهای دیگر نام خود را ثبت می‌کنند و این کار را انجام می‌دهند، اما مشکل بزرگ ما این است که شبکه پخش و توزیع نظام‌مندی نداریم‌؛ حتی رابطان فرهنگی که به اینجا می‌آیند رسالت خود را به‌درستی انجام نمی‌دهند. من از یکی از رابطان خواستم شبکه‌های ارتباطی کشور مقصد را به ما معرفی کنند اما نتوانستند و نگاه‌شان بازاریابی هنری نیست. 

غفلت از ظرفیت بازارپردازی انیمیشن در صنایع فرهنگی
همین حالا در جدول فروش کل، انیمیشن «ببعی» به کارگردانی حسین صفارزادگان جزو ۱۰ فیلم پرفروش سال قرار دارد و در جدول فروش هفتگی در رقابت با کمدی‌های متعدد با فروش متوسط روزی یک میلیارد، در جایگاه دوم جدول گیشه است. علاوه بر این، از کنار تولید انیمیشن بازار پرسود صنایع فرهنگی جانبی مثل تولید نوشت‌افزار و لباس با شخصیت‌های این انیمیشن‌ها رونق می‌گیرد و می‌تواند به اقتصاد این هنر ــ صنعت کمک کند اما سیداحمد علمدار، کارگردان انیمیشن مسافری از گانورا با بیان این‌که توجهی به بازارپردازی در زمینه صنایع فرهنگی جانبی پویانمایی نمی‌شود، گفت: بازارپردازی در زمینه عروسک، آدمک، لوازم‌تحریرو...درکنارساخت انیمیشن سود مالی خیلی خوبی دارد،اماهیچ کاری دراین زمینه انجام نمی‌شودو تولیدکنندگان انیمیشن در این چرخه هیچ نقشی ندارند و حتی این موضوع برای کار خودمان هم اتفاق افتاد و از پخش‌کننده خواستیم در این رابطه سرمایه‌گذاری کند، ولی معتقد بود این کار نشدنی است اما تا زمانی که این محصولات وارد بازار نشود، تأثیر لازم را نمی‌گذارد.بچه‌ای که به کتاب‌فروشی واسباب‌بازی‌فروشی می‌رود،دائم اینها را می‌بیند واین کشش کودکان را نسبت به محصولات جانبی انیمیشن بیشتر می‌کند.