دولت‌چهاردهم نیازمند توافق‌سازی برای حکمرانی‌فرهنگی

این حکمرانی شامل سیاست‌ها و سیاست‌گذاری‌های فرهنگی می‌شود که توسط دولت‌ها پدید می‌آیند. علاوه بر این، به اثرگذاری و نفوذ فرهنگی و جریان‌های ضدفرهنگی نیز که به وسیله کنشگران غیررسمی و همچنین سیاست‌ها و رویه‌هایی به‌صورت غیرمستقیم روی فرهنگ اثر می‌گذارند، تعمیم داده می‌شود. بر همین اساس گرایش به بحث درباره حکمرانی فرهنگی به جای سیاست فرهنگی، به جابه‌جایی گرایش از سیاست‌گذاران دولتی به پوشش‌دادن نفوذ سازمان‌های جامعه مدنی و بخش خصوصی، با تغییر گسترده‌تر از دولت به حکومت اشاره دارد. دردید وسیع‌تر،حتی حکمرانی فرهنگی به تولیدمفهوم دریک جامعه ازطریق طیف‌هایی نظیر صنعت فرهنگ، شکل‌گیری سلایق و استفاده از زبان می‌پردازد. از همین رو توجه‌داشتن به موضوع حکمرانی فرهنگی برای نیل به سوی قله‌ها، از ضروری‌ترین موارد در سیاست‌گذاری‌های حاکمیتی است. با توجه به تحلیف دولت چهاردهم و موضوع تشکیل کابینه دولت جدید، اهمیت حکمرانی فرهنگی رابا۱۹چهره فعال در عرصه فرهنگ و هنر به بحث گذاشتیم تا معیارهایی را که از نظر حکمرانی فرهنگی باید مدنظر دولت جدید باشد، بررسی کنیم.

لزوم شناخت شقوق مختلف فرهنگی
عباس سلیمی نمین، نویسنده، پژوهشگر و مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران هم درباره این‌که از منظر حکمرانی فرهنگی چه معیارهایی باید مدنظر دولت آینده باشد، به جام‌جم گفت: در حوزه فرهنگ در زمینه حکمرانی باید به تقویت مبانی فرهنگی این دیار توجه شود. گاهی افراد در حوزه فرهنگ به گونه‌ای حرکت می‌کنند که با توده‌های مردم نتوانند پیوند ایجاد کنند یا نوعی تفاخر را به رخ توده‌های مردم می‌کشانند که به هیچ وجه  شایسته نیست. این پژوهشگر تاریخ خاطرنشان کرد: یک نیروی فرهنگی سازنده کسی است که بتواند فرهنگ جامعه خود را بشناسد و درصدد پالایش توانمندی‌ها یا قابلیت‌های فرهنگی برآید؛ یعنی نقاط قوت فرهنگی دیار خودش را تقویت و ضعف‌های فرهنگی یا خرافاتی که می‌تواند در حوزه فرهنگ جا خوش کند، بزداید. چنین کاری هم به شجاعت و هم شناخت قوی از فرهنگ احتیاج دارد تا افراد در برابر مسائل خرافی بایستند. او با بیان این‌که برای تقویت نقاط قوت نیاز به شناخت بسیار قوی فرهنگ عمومی جامعه داریم، افزود: استفاده از فرهنگ دیگران نه موجب رشد جامعه می‌شود و نه هویت ما را تقویت می‌کند و تنها فرهنگی که متعلق به این دیار است، موجب تقویت فرهنگ می‌شود؛ یعنی فرهنگی که ملت ما با آن شناخته می‌شود و ما را از سایر ملت‌ها متمایز می‌کند. سلیمی‌نمین با اشاره به این‌که باید فرهنگی ترویج شود که از دل جامعه خودمان جوشیده باشد، ادامه داد: گاهی این فرهنگ ممکن است همراه با خرافه باشد یا برخی برداشت‌های سطحی را در این زمینه رقم بزند، اما طبیعی است که فرد اهل فرهنگ مسئولیتی برای خود قائل است که هویت فرهنگی ملت را خوب بشناسد و در تقویت آن بکوشد و از این راه بتواند جامعه ایران را با معیارهای هویتی  خود پیش ببرد.سلیمی‌نمین درباره این‌که وزیر ارشاد دولت جدید باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد، گفت: وزیر ارشاد باید اشرافی در ارتباط با موضوعات مختلف فرهنگی داشته باشد؛ یعنی با موسیقی، سینما، امر پژوهش و نگارش آشنا باشد، چون مسئولیت بخش‌های مختلف فرهنگی را به عهده دارد. آشنایی با شقوق مختلف فرهنگ لازمه فردی است که بتواند سکانداری امور فرهنگی جامعه را به دست بگیرد. در کنار اینها، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به قدرت تعامل با سلایق مختلف نیاز دارد. این نویسنده و پژوهشگر یادآوری کرد: ما نیروهای فرهنگی در کشورمان با سلایق مختلف داریم که کمتر حاضرند کنار هم جمع شوند یا به‌رغم این‌که جزو فرهیختگان محسوب می‌شوند، در مقام تضعیف یکدیگر گام برمی‌دارند و متأسفانه حاضر نیستند با هم تعامل داشته باشند. وزیر مربوطه باید بتواند افراد مختلف را درموضوعات مورد اشتراک یا اهداف بلندمدت کنار هم قرار دهد و از توانمندی‌های آنها با سلایق مختلف استفاده کند. سلیمی‌نمین با بیان این‌که از جمله خصوصیات دیگر وزیر ارشاد سعه‌صدر بالاست، افزود: برخی نیروهای فرهنگی خلاف انتظار گاهی برخوردهای مناسبی با فرهنگ ندارند و این‌طور نیست که فرهیختگی در تمام رفتارشان بروز پیدا کند؛ بنابراین، وزیر فرهنگ و ارشاد باید این سعه‌صدرداشته باشد که برخوردهای نه‌چندان مطلوب نیروهای فرهنگی را تحمل کند، یعنی با یک برخورد نامربوط ارتباطش قطع نشود. این قضیه به‌ویژه در بخش هنرمندان خیلی باید مورد توجه قرار گیرد، چون بعضی هنرمندان یکسری استعدادهای شخصی دارند که به شکل متوازن در حوزه فرهنگ رشد نکردند؛ به همین دلیل گاهی شاهد اخلاقیاتی از آنها هستیم که به تأمل ویژه‌ای نیاز دارد.

سیاسی به فرهنگ نگاه نکنیم 
محمدحسین ساعی،نماینده شورای عالی انقلاب فرهنگی درشورای فرهنگ عمومی کشورمعتقد است جمهوری اسلامی صاحب سیاست‌های کلان و اسناد و در برخی موارد نظریه‌هایی در نظام فرهنگی، هنری، ارتباطی، رسانه‌ای، مذهبی و تبلیغی است. وی در رابطه با حکمرانی فرهنگی به جام‌جم گفت: شخصی که به‌عنوان وزیر آتی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر وزارتخانه‌های مرتبط با مقوله فرهنگ منتخب می‌شود؛ مانند وزارتخانه‌های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و تا حدی وزارت آموزش‌وپرورش و... باید معتقد به اسناد بالادستی باشد. اگر معتقد نباشد اسناد ضمانت‌های اجرایی تعریف‌شده دارند، قاعدتا در صورت اجرا نشدن، دچار اصطکاک شدید می‌شوند. این اسناد معمولا در فرآیندهای بسیار طولانی‌مدت و پس از گفت‌وگوهای بسیار زیاد، به‌عنوان اسناد سیاست‌گذاری تجمیع می‌شوند؛ بنابراین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی باید به این سیاست‌ها باور داشته باشد. نماینده شورای عالی انقلاب فرهنگی در شورای فرهنگ عمومی کشور در پاسخ به این سؤال که کدام خلأهای حکمرانی فرهنگی کشور باید در اولویت باشد، گفت: دو ابرچالش در عرصه فرهنگ وجود دارد که اگر حل نشود، هرکاری انجام دهیم، مسائل به‌صورت ریشه‌ای حل نخواهد شد؛ نکته اول این‌که منطق ادراکی جهان به واسطه زیرساخت‌های ارتباطی به‌صورت کامل در حال تغییر است. فناوری‌های نو به زیرساخت‌های جدید اضافه شده که همه منطق‌ها را متحول کرده است. رئیس دانشگاه سوره ادامه داد: در دوره‌های قبلی چون همگرایی رسانه‌ای و زیرساخت‌های ارتباطی نداشتیم، این امکان وجود داشت که عوالم فرهنگ و هنر هرکدام به گونه‌ای اداره شود.امروز به واسطه همگرایی جدید باید در کلیت نظام جمهوری اسلامی به منطق واحد اداره حوزه فرهنگ، هنر و رسانه در کشور برسیم تا بر اساس آن منطق، تمام ساختارهای خردتر را مدیریت کنیم. ساعی یادآوری کرد: ابرچالش دیگری که در عرصه فرهنگ به نظر می‌رسد، این است که در حوزه فرهنگ چه در بخش دولتی، چه در بخش خصوصی زیست‌بوم کاملی برای پیشبرد سیاست‌های کشور وجود ندارد. بخش‌های مختلف درنسبت باهم قرارگرفته‌اندکه به جای عملیات هم‌افزا، انرژی آنها به تضعیف و کاهش اعتبار بخش‌های دیگر منجر می‌شود.وی در آخر بیان کرد: با حل این دو ابرچالش توسط وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی آینده، سایر مسائل روزمره و خردتر در زمینه‌های فرهنگی و هنری برطرف می‌شود.

سکانداری فرهنگ و هنر برازنده کیست؟ 
 سیدمحمد حسینی، معاون پارلمانی رئیس‌جمهور شهید آیت‌ا...رئیسی در مورد اولویت‌های حکمرانی فرهنگی در دولت جدید به جام‌جم گفت: انقلاب اسلامی یک انقلاب فرهنگی است که با هدایت و مجاهدت امام خمینی و یاران مبارزش منشأ تحول فکری و اعتقادی در جامعه و نیز فراتر از مرزهای جغرافیایی ایران عزیز شد.در ۴۵سال گذشته همواره تولیدات و جهت‌گیری‌های فرهنگی و هنری مدنظر و اهتمام امام راحل عظیم‌الشأن، رهبر فرزانه انقلاب و دلسوزان نظام بوده است، در مراسم تنفیذ رئیس‌جمهور منتخب، رهبر انقلاب اشاره به اهمیت فرهنگ داشتند، اما در شرایط فعلی مسائل اقتصادی را اولویت کشور ذکر کردند که البته معنایش کم‌توجهی به این مقوله حائز اهمیت نیست، بنابراین انتظار است که رئیس‌جمهور و دولت چهاردهم، فرهنگ و هنر را به محاق کم‌اعتنایی نبرند و با انتخاب وزیری فرهیخته و کارآمد بتوانند پاسخگوی نیازهای جامعه باشند.  وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت دهم ادامه داد: درست است که در کشور دستگاه‌های دولتی و نهادهای فرهنگی متعددی فعال هستند و تولیدات فرهنگی و هنری محدود به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نمی‌شود، اما چون عمده حمایت‌ها از ناحیه این وزارت صورت می‌گیرد و اولویت‌های تعیین‌شده نوعی ریل‌گذاری برای تولیدات محسوب می‌شود و همچنین صدور مجوز و نظارت بر اجرای برنامه‌ها توسط این مجموعه انجام می‌شود، وزارت فرهنگ در حکمرانی فرهنگی نقش و جایگاه اول را ایفا می‌کند، بقیه دستگاه‌ها در قلمرو ماموریت خود حرکت می‌کنند و نقش چندانی نسبت به اقدامات و محصولات سایر دستگاه‌ها ندارند، لذا وزیر فرهنگ در برابر رهبری، ریاست‌جمهوری، مجلس و مردم پاسخگو است و نمی‌تواند نسبت به ضعف‌ها و ایرادات فرافکنی کند.این استاد دانشگاه تهران تصریح کرد: بر این اساس با توجه به تنوع و گستردگی وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سزاوار است شخصیتی به‌عنوان وزیر انتخاب شود که وجهه فرهنگی، علمی و مدیریتی او بر وجهه سیاسی و جناحی‌اش غالب باشد، فردی که آشنایی قابل‌قبولی نسبت به حوزه متکثر فرهنگ و هنر داشته باشد و از تجربه کافی در این عرصه برخوردار باشد، زیرا جایگاه وزارت، کارگاه کارآموزی و صحنه خطا و آزمون نیست، برمبنای تجارب گذشته یک وزیر در نهایت چهارسال فرصت خدمت دارد و این دوره به سرعت سپری می‌شود، پس از لحظه رأی اعتماد باید با اشراف به امور، رسالت و مسئولیت خطیر خود را با به‌کارگیری مدیران کاردان و مسئولیت‌پذیر آغاز کند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی باید مرد میدان باشد
امیرحسین بانکی‌پور، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی در خصوص حکمرانی فرهنگی مورد نیاز کشور در دولت جدید به جام‌جم گفت: ما سالیان سال است که دچار غفلت‌های فرهنگی هستیم و رهبر انقلاب نیز در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور دولت چهاردهم تاکید کردند که همگان می‌دانند همیشه برای من اولویت ذاتی و اولیه فرهنگ است. با این وجود و در شرایط فعلی می‌بینیم که مسائل اقتصادی پررنگ‌تر از چالش‌های فرهنگی مطرح می‌شود.  متاسفانه غفلت فرهنگی عرصه‌های گوناگونی که برای برنامه‌ریزی‌های کشور طراحی می‌شود، حتی در مجلس شورای اسلامی ما نیز به چشم می‌خورد.وی با بیان این‌که وزیر فرهنگ و ارشادی که انتخاب می‌شود باید شخصیت فرهنگی باشد، توضیح داد: وزیر در چنین دستگاهی باید خودش فرهنگی باشد و از دیدگاه عمیق و همه‌جانبه‌ای نسبت به تمامی ساحت‌های فرهنگ برخوردار باشد.علاوه بر این ما به وزیری در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیاز داریم که مرد میدان باشد؛ به این دلیل که میدان فرهنگ، میدانی فراخ است و وزیر در چنین فضایی باید با روحیه جهادی و مستمر در این عرصه حاضر شود. بانکی‌پور با تاکید بر این‌که گزینه‌های متعددی به رئیس‌جمهور معرفی می‌شود و مهم انتخاب فرد اصلح است، افزود: وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی باید جزو بهترین وزرای کشور باشد؛ چراکه عنصر بسیار مهمی محسوب می‌شود. در مجلس نیز مطابق ملاک‌هایی که رهبر انقلاب فرمودند، حساسیت‌هایی روی گزینه‌هایی که معرفی می‌شوند، خواهیم داشت و به کسی رای می‌دهیم که سابقه تنش نداشته باشد، همچنین از خلوص نیت، خادمی و بصیرت ثابت‌شده برخوردار باشد.

حکمرانی فرهنگی؛ حلقه‌ مفقوده مدیریت کشور 
 سیدعلی یزدی‌خواه، نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون فرهنگی در مجلس شورای اسلامی معتقد است؛ نظام حکمرانی فرهنگی یکی از حلقه‌های مفقوده در مدیریت  کشور است.  وی در این رابطه به جام‌جم توضیح داد: حلقه‌های حکمرانی فرهنگی و هنری مفقوده در کشور باید مورد بررسی و توجه قرار بگیرد و برای آن حکمرانی متناسبی داشت تا به حل و فصل مسائل و عملیاتی‌شدن طرح‌ها برسیم. یزدی‌خواه افزود: یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که برای اعمال مدیریت متمرکز حکمرانی فرهنگی مورد نیاز است، تقسیم کار بین دستگاه‌های گوناگون کشور است که اکنون این تقسیم کار وجود ندارد و شاهد تشتت آرا و موازی‌کاری هستیم که همه این موارد به حکمرانی فرهنگی کشور ضربه می‌زند.  نماینده مردم تهران خاطرنشان کرد: نباید بودجه فرهنگ و هنر نحیف‌ترین بودجه را داشته باشد، بلکه حمایت نهادهای حاکمیتی را لازم دارد تا حکمرانی فرهنگی بتواند اهدافی که برای خود تعریف می‌کند را اجرایی کند. نبود حکمرانی فرهنگی دقیق باعث می‌شود سندهایی مانند سند موسیقی، رفع فیلترینگ و...بهنگام انجام نشود. این مباحث باید دهه‌های قبل حل‌و‌فصل می‌شد. موضوعات نوپدیدتر مانند هوش مصنوعی و کارکردهای آن نیز از دیگر مسائلی است که هنوز از منظر فرهنگی کارویژه‌ای روی آن صورت نگرفته و قطعا یکی ازابعادحکمرانی فرهنگی جدید خواهد بود.عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با بیان این‌که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی جدید باید معتقد به فرهنگ ایران و اسلام باشد، اضافه کرد: کسی که در جایگاه وزارت قرار می‌گیرد نباید دلباخته غرب باشد و به‌عنوان انسانی مستقل باید صاحب ایده و علا‌قه‌مند به هنر و فرهنگ باشد و از سوی دیگر عمیقا باید نسبت به نظام جمهوری اسلامی ایران مومن باشد. نمی‌توان چنین دستگاه مهمی رابه کسی سپرد که باورهایش ضعیف است.  وی ادامه داد: وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی باید به کارهای جهادی اعتقاد داشته باشد و خودش را درگیر بروکراسی اداری نکند.همچنین اصول فرهنگ ایران واسلام از سوی همین وزیراست که به تمام دنیا تسری پیدا می‌کند و می‌تواند، مبلغ این اصول با شیوه‌های خلاقانه باشد. درنهایت هم باید در شاخه‌های فرهنگی وهنری، دستی بر آتش داشته باشد و بتوان به چنین وزیری برای تحقق مطالبات هنرمندان  اعتماد کرد. 

حکمرانی فرهنگی و نگاه چند‌بعدی 
حجت الاسلام‌حسنعلی اخلاقی‌امیری،عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با اشاره به اهمیت فرهنگ در رشد تمدنی کشور می‌گوید: واقعیت این است که انقلاب ما اگرچه درعرصه‌های مختلفی درسال۵۷تحول ایجاد کرد اما به‌درستی باید این انقلاب را  انقلاب‌فرهنگی نامید که باعث ایجاد تغییری عظیم در عرصه فرهنگی کشور شد و واقعیت این است که فرهنگ، محور همه تحولات در کشور است.  این که ما در چند سال گذشته اقتصاد را اولویت قرار داده‌ایم به‌دلیل شرایط خاص کشور بوده است و همچنان که رهبر‌معظم هم در مراسم تنفیذ حکم رئیس‌جمهور فرمودند، دغدغه‌های فرهنگی دارند اما اولویت را در چند سال اخیر به مباحث اقتصادی داده‌اند و این باعث نمی‌شود که دولت‌ها از مقوله فرهنگ که زیرساخت رشد تمدنی یک ملت است،غافل شوند. وی با اشاره به این‌که دولت چهاردهم در آستانه معرفی کابینه جدید است، اضافه می‌کند: در حوزه فرهنگ هم باید به محوریت فرهنگ در همه عرصه‌ها توجه داشته باشد.  ما امروز اگر در عرصه اقتصادی هم مشکلاتی داریم، عمده این مشکلات به این بازنمی‌گردد که کشور ما ثروت ندارد بلکه به مسأله فرهنگ استفاده از این ثروت برمی‌گردد کمااین‌که مباحثی مانند بهره‌وری در حوزه اقتصاد، عدالت‌محوری در تخصیص منابع و بسیاری مسائل دیگر، در حقیقت مباحث فرهنگی است.عضو کمیسیون فرهنگی مجلس دوازدهم در ادامه می‌گوید: ما در این زمان به مدیری نیاز داریم که علاوه‌بر تخصص، کارآمدی، ایمان و انقلابی‌بودن، باید سنگ‌صبور هنرمندان باشد. به هرحال ما در گام دوم انقلاب باید رکن مهمی‌ چون هنرمندان را برای اعتمادسازی بیشتر به نظام، پای کار بیاوریم چرا که هنر ابزاری بسیار قوی است که در اختیار نظام جمهوری اسلامی‌ است اما به‌نظر می‌رسد به‌خاطر نحوه تعامل و برخورد با هنرمندان فاصله‌هایی ایجاد  شده است.وی با اشاره به این‌که در دولت چهاردهم انتظار این است وزیری که برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معرفی می‌شود، وفاق ملی را در عرصه‌های مختلف فرهنگ و هنر ایجاد ‌کند، می‌افزاید: وزیر این وزارتخانه باید با صبوری و حوصله در این زمینه وارد شود و خودش هم یک نیروی فرهنگی باشد.الحمدلله کشور ما در این زمینه عناصر و نیروهای خوبی دارد و به‌همین‌دلیل انتظار داریم طبق آنچه ریاست‌محترم‌جمهور درخصوص ایجاد وفاق ملی وعده دادند، وزیر کارآمدی را به مجلس معرفی کنند. 

حاکمیت برای الگوسازی سبک زندگی
بیژن نوباوه، نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس هم درباره انتخاب وزیر ارشاد آینده از منظر حکمرانی فرهنگی به جام‌جم گفت: ویژگی‌های وزیر ارشاد همان چیزی است که مقام‌معظم  رهبری فرمودند و نیاز اساسی جامعه نیز هست. بحث فرهنگ در جامعه همان‌طور که رهبری فرمودند به منزله اکسیژن برای زندگی است؛ یعنی همه‌چیز ما در گرو فرهنگ است حتی اقتصاد و معیشت.  اگر فرهنگ بالغه‌ای نداشته باشیم قطعا دچار مشکل می‌شویم، چه در الگوی مصرف و چه در سبک زندگی و فرهنگ می‌تواند، مقوم زندگی سالم باشد. وی افزود: به‌نظر من فرهنگ در کشور ما مهم‌ترین جایگاه را دارد و افرادی که می‌خواهند در این زمینه فعالیت کنند و خدمتگزار باشند،خودشان باید دارای یک فرهنگ بالغه باشند ودرعرصه تربیت و سبک زندگی باید اعتقاد راسخ به اسلام و انقلاب اسلامی داشته باشند و این مسأله بسیار‌مهمی است، چراکه گاهی اوقات شاهد بودیم بعضی از افراد به‌عنوان خادم فرهنگ پا به عرصه وزارت گذاشته‌اند که خودشان چندان اقدامات انقلابی و اسلامی‌ای نداشتند و در زمینه‌های مختلف هنری و فرهنگی اقدامات خوب و شایسته‌ای نداشته‌اند تا این‌که بخواهند به فرهنگ کشور خدمت کنند. این عضو کمیسیون فرهنگی مجلس، درباره معیارهای دولت آینده ازمنظر حکمرانی فرهنگی افزود:فرهنگ جزتربیت جامعه وجزخدمت به ایجاد فضای تربیتی در زمینه‌های گوناگون چیزی نیست؛ چون  برای فرهنگ نمی‌توان فقط یک معنای اختصاری تعیین کردوهمه‌نوع ‌سبک زندگی و مقولاتی که به اعتلای این نوع تفکر کمک می‌کند مانند هنر و ادبیات می‌تواند مقوم فرهنگ باشد. یعنی کسی که نویسندگان و شاعران کشور و هنرمندان را نشناسد و به سبک زندگی اسلامی اعتقاد نداشته باشد قطعا این ویژگی‌ها را نخواهد داشت و تجربه نشان داده مثلا فرد میانسالی را که تجربه هنری داشته  و مسائل را کنکاش می‌کند قطعا می‌تواند موفقیت بیشتری کسب کند.

ایده‌های نو برای حکمرانی فرهنگی
علی‌اکبر اشعری، مشاور اسبق رئیس‌جمهور و رئیس پیشین سازمان کتابخانه معتقد است که برای رسیدن به حکمرانی مطلوب در حوزه فرهنگی نیاز است، نگاه و رویکرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ‌تغییر یابد. او در تشریح این رویکرد به جام‌جم گفت: تصور من این است، کسی که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ‌می‌شود باید توجه داشته باشد که وزیر فرهنگ است و نه  وزیر تولیدات فرهنگی. فرق این دو این است که وزیر تولیدات فرهنگی وقتی می‌خواهد درباره عملکرد خود گزارش دهد درباره تعداد کتاب‌های منتشرشده، فیلم‌های تولید‌شده، کنسرت‌های اجراشده و از این قبیل صحبت می‌کند و درباره این‌گونه فعالیت‌ها در حوزه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ‌آمار می‌دهد.  اما اگر خود را وزیر فرهنگ بداند، باید پیرامون این مباحث صحبت کند؛ با رصد و بررسی چالش‌های فرهنگی جامعه‌ای و دوره‌ای که من وزیر بوده‌ام، اخلاق عمومی ‌چقدر پیشرفت کرده، اعتیاد چقدر کم شده، توجه به منافع ملی چقدر بیشتر شده است و... .به اعتقاد وی، برای رسیدن به این نگاه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ‌باید همه ساز‌و‌کارها و بخش‌های داخل وزارتخانه را اعم از سینما، کتاب، مطبوعات و... به‌گونه‌ای فعال کند که برای رسیدن به این مقاصد کمک کنند. طبیعتا وقتی رویکرد این‌گونه باشد همه بخش‌ها را برای ایفای نقش در فرهنگ عمومی ‌و رفع این گرفتاری‌ها و چالش‌ها فعال می‌کند. مشاور اسبق فرهنگی رئیس‌جمهور در دولت نهم معتقد است: برای رسیدن به این نگاه، نیاز به ابزار فرهنگی داریم که نبض فرهنگی جامعه را به مسئولان نشان دهد تا مشخص شود چه مقدار از فعالیت‌هایی که ما داریم انجام می‌دهیم، اثر مثبت گذاشته یا اثری نگذاشته یا خدای نکرده اثر منفی گذاشته است.اشعری دراین‌باره می‌گوید: این امر نیازمند طراحی سامانه مخصوصی است.من تقریبا با همه وزرای اخیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ‌جلساتی گذاشته‌ام و در این زمینه پیشنهاد داده‌ام که متاسفانه هنوز فعال نشده است. ما به سامانه‌ای هوشمند نیاز داریم که در لحظه بتواند وضعیت فرهنگی جامعه را بنمایاند و البته این امر شدنی هم است. نباید این گونه باشد که در زمانی مانند ۲۲ بهمن که جمعیت مردمی‌ را می‌بینیم، خوشحال شویم که مشکلی نیست ولی وقتی اتفاقی در مکانی دیگر می‌افتد نگران باشیم که وضع جامعه  خراب است.  وی با بیان این‌که همه اطلاعات ما یا براساس مشاهدات‌مان است یا براساس نظرسنجی‌هایی است که مشخص نیست چقدر اعتبار داشته باشند، چرا که برخی از این نظرسنجی‌ها ملی است و برخی منطقه‌ای و دقت آنها هم گاه روشن نیست، می‌گوید: این داده‌ها، تاریخچه مستمری ندارند که بتوانیم آنها را با هم مقایسه بکنیم، ضمن این‌که، این پایش نمی‌تواند دوره‌های کمتر از شش ماه زودتر داشته باشد و در این فاصله ما خبری از  اوضاع نداریم. 

برنامه‌ریزی ارتباط مدیران و هنرمندان 
محمدحسین نیرومند، هنرمند عرصه تجسمی و از فعالان عرصه مدیریت فرهنگی، درباره توجه دولت جدید به موضوع حاکمیت فرهنگی به جام‌جم گفت: حوزه فرهنگ،حوزه‌ای فرابخشی است.نیرومند با بیان انتظارش از وزیر ارشاد جدید، افزود: انتظار دارم کسی که مقام وزارت را می‌پذیرد، به این نکته توجه کندکه وزیر فرهنگ جمهوری اسلامی است؛ یعنی گاهی اوقات مسئولان فراموش می‌کنند که در جمهوری اسلامی کار می‌کنیم.   نیرومند یادآوری کرد: کار زمین مانده زیاد است و در این شرایط که کشور نیاز به کار مداوم دارد، باید وزیری داشته باشیم که اهل عمل و پرتلاش باشد و کمک کند کمی و کاستی زیرساخت‌های فرهنگی در کشورمان برطرف شود. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی باید از همه ظرفیت‌های موجود هنرمندان کشور و صاحب‌نظران حوزه فرهنگ برای پیشبرد اهداف و تحقق سیاست‌های کلان در حوزه فرهنگ استفاده کند. نیرومند با اشاره به لزوم برنامه‌ریزی در سطح فرهنگی خاطرنشان کرد: برای ارتباط بخش‌های مدیریتی و هنرمندان نیاز به برنامه‌ریزی داریم و فقدان این موضوع همواره از آفت‌های نظام فرهنگی بوده است. او ادامه داد: ما یک‌سری سیاست‌گذاران، مدیران اجرایی حوزه فرهنگ و هنرمندانی داریم که حوزه فرهنگ به کمک آنها اجرا می‌شود؛ منظورم این است که فرهنگ به کمک اهل فرهنگ باید مدیریت شود. وقتی میان مدیریت فرهنگی و هنرمند فاصله باشد، هنرمندان و مدیران در حرکت کردن وحدت ندارند. بنابراین مدیر باید این درک را داشته باشد که فرهنگ با کالای فرهنگی مدیریت می‌شود و کالای فرهنگی را هنرمندان و اهل فرهنگ می‌سازند. مسئولان و مدیران فرهنگی باید خودشان را به اهل فرهنگ نزدیک کنند تا اتفاقات بهتری در این زمینه بیفتد. نیرومند در پاسخ به این پرسش که وزیر ارشاد دولت جدید باید چه مؤلفه‌ها و ویژگی‌هایی داشته باشد، گفت: وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی باید حوزه فرهنگ را بشناسد و در زندگی‌اش زیست فرهنگی و هنری داشته باشد و مبانی فرهنگی و هنری را درک کند.‌

تداوم تجربیات  خوب فرهنگی
هوشنگ توکلی، بازیگر و کارگردان که سابقه فراوانی در مدیریت حوزه فرهنگی دارد درباره توجه به موضوع حاکمیت فرهنگی در کشور به جام‌جم گفت: امیدوارم نگاه‌های مدیریتی، گروهی و حزبی در عرصه حاکمیت فرهنگی حاکم نشود، زیرا وقتی مجریان سیاست‌های فرهنگی خارج از بازی‌های حزبی کار کنند، موفق‌تر هستند و فکر می‌کنم تغییرات بسیار مهمی در آینده رقم خواهند زد. او در رابطه با این‌که وزیر فرهنگ و ارشاد دولت جدید باید چه ویژگی‌ها و مؤلفه‌هایی داشته باشد، گفت: ما تجربه وزرای جوان و باانگیزه با ایده‌های نو و خلاق را در این وزارتخانه داریم اما شاهد بودیم که سرعت زیرمجموعه مدیریتی آنها مانند مشاوران و مدیران کل‌ با ایده‌های وزیر هماهنگ نبود. به‌طور طبیعی، بسیاری از کارهای خوب نیمه‌کاره باقی مانده و در بخش‌هایی هم کارها انجام شده است؛ یعنی کلنگ این کارها زده شده و باید حتما به ثمر برسد. این بازیگر و کارگردان پیشکسوت با تأکید بر این‌که وزیر باید از وضع موجود مطلع باشد، ادامه داد: معمولا وقتی تغییر خوبی اتفاق نیفتد، مدیران جدید ثمره تلاش‌های مدیران قبلی را از بین برده‌اند و چرخ را از نو اختراع کردند‌. با تجربه بیش از۴۰سالی که دراین عرصه حضور داشتم و مدیران مختلف را از سر گذراندم، به‌نظرم انتخاب گزینه برای این بخش سخت است.  

حکمرانی فرهنگی با اندیشه جهانی
علیرضا قزوه، شاعر و مدیر دفتر شعر و موسیقی سازمان صداوسیما نیز معتقد است که شعر و ادب، هنر اول ایرانیان است و باید در حکمرانی فرهنگی دولت‌ها در اولویت قرار بگیرد. قزوه در مورد معیارهایی که در حکمرانی فرهنگی باید به آن توجه شود به جام‌جم گفت: دنیا ما را با شعر و عرفان یاد می‌کند و می‌شناسد.  چهره‌هایی مانند عمر خیام، حافظ، سعدی، فردوسی، نظامی و... از ادیبان و شعرای بزرگ ما هستند و اشراف داشتن وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بر این مقولات و اهمیت آنها شاخص مهمی است.  وی تصریح کرد: شعر آن‌قدر ارزش بالایی دارد که حتی رهبرمعظم انقلاب نیزمعتقدند هر نوع هزینه‌ای در این عرصه هدر نمی‌رود؛ بنابراین چنین عرصه‌ای باید در حکمرانی فرهنگی کشور  یک اصل باشد. در سایر هنرها که وزیر باید بر آنها نیز تسلط داشته باشد، اولویت‌ها و شاخص‌هایی وجود دارد، اما بودجه‌ای که این عرصه‌ها لازم دارند با بودجه‌ای که عنصر هنری و فرهنگی مانند شعر می‌خواهد متفاوت است و ما در زمینه شعر در جهان و ترجمه شعر  کم کار کرده‌ایم. این شاعر یادآوری کرد: حکمرانی فرهنگی ما باید جهانی بیندیشد و جهانی عمل کند. امامین انقلاب اسلامی هر دو اشعاری دارند و همان‌طور که انقلاب اسلامی ما انقلابی فرهنگی بود، حکمرانی فرهنگی ما نیز باید شاخص‌های متمایز خود را پیدا کند و کسی که به‌عنوان وزیر انتخاب می‌شود بر این شاخص‌ها احاطه  داشته باشد.