پنج ماه مانده تا انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۴ ایالات متحده، جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا و دونالد ترامپ در نخستین مناظره خود ساعت ۲۱ روز پنجشنبه به وقت شرقی آمریکا و صبح جمعه به وقت تهران با میزبانی شبکه تلویزیونی سیانان و بدون حضور تماشاگران استودیویی، به مصاف کلامی یکدیگر رفتند.
جو بایدن و دونالد ترامپ در طول این مناظره در مورد موضوعاتی نظیر اقتصاد آمریکا و تورم، حق سقطجنین، مهاجرت، جنگهای اوکراین و غزه و حتی بازیهای گلف، یکدیگر را مورد انتقاد قرار دادند و درگیریهای لفظی شدیدی میان آنها درگرفت.این دو نامزد در طول مناظره در موارد بسیاری به موضوعات شخصی یکدیگر پرداختند: ترامپ دو بار به هانتر، پسر جو بایدن و محکومیت او در دادگاه بهدلیل حمل غیرقانونی سلاح اشاره کرد. بایدن نیز به محکومیتهای جنایی ترامپ در ماجرای حقالسکوت به هنرپیشه فیلمهای مستهجن استناد کرد. صدای جو بایدن، رئیسجمهور ۸۱ساله آمریکا در طول مناظره خشدار و خسته بود و در مواردی سخنان خود را فراموش میکرد. ترامپ ۷۸ساله پرانرژی بود اما براساس راستیآزمایی خبرگزاریها ادعاهای نادرست بسیاری را مطرح کرد. هر دو نامزد دموکرات و جمهوریخواه در پاسخ به سوال درباره سن وسالشان ازخود دفاع و یکدیگر را به ناتوانی در اداره کشور متهم کردند.
حمایت مشترک از نسلکشی غزه
یکی از نکاتی که در این مناظره از سوی طرفین مورد تاکید قرار گرفت، مربوط به نسلکشی غزه بوده است. هر دو نامزد انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در موضوع جنگ غزه، به حمایت از رژیم اشغالگر صهیونیستی و جنایات مستمر آن در غزه و رفح پرداخته و خواستار نابودی حماس شدند. بایدن در اینباره گفت که تمرکز دولت او بر پایان دادن به درگیریها در غزه است اما دونالد ترامپ تاکید کرد که اسرائیل باید کار را تمام کند.اظهارات ترامپ و بایدن در قبال تحولات جنگ غزه، بیانگر نقش پررنگ لابی آیپک در رقابتهای انتخابات ریاستجمهوری آمریکا و سلطه مطلق آن بر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه است. کامالا هریس، معاون اول آمریکا در واکنش به نگرانیهای دموکراتها درباره عملکرد ضعیف جو بایدن در مناظره با دونالد ترامپ و اظهاراتی درباره ضرورت کنارهگیری بایدن از رقابت انتخاباتی و جایگزینی او با یک نامزد دیگر معتقد است که گرچه بایدن در آغاز مناظره کمی کند و آهسته بود اما پایان قوی ارائه داد. با این حال تحلیل کامالا هریس را حتی بسیاری از سران حزب دموکرات قبول ندارند. تمایل برای گذار از بایدن و تغییر نامزد دموکراتها در انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۲۴ میلادی، پس از مناظره اخیر دوچندان شده و همین مساله کار را برای رئیسجمهور ناتوان آمریکا دشوار ساخته است. مت گروسمن، استاد علوم سیاسی دانشگاه میشیگان میگوید که جو بایدن نسبت به حضورش در انتخابات گذشته ریاستجمهوری به نظر پیرتر و در سخن گفتن نامفهومتر به نظر میرسد. وی این مساله را بزرگترین نقطهضعف بایدن خوانده و معتقد است با وجود اینکه ترامپ ارائه متفاوتی نسبت به سخنان گذشته خود در این مناظره نداشت اما ضعف بایدن به او کمک کرد.
پیشدرآمدی بر دولت بحرانزده در آمریکا
شکلگیری دولتی ضعیف در آمریکا میان سالهای۲۰۲۴تا۲۰۲۸میلادی مورد انتظار است.درچنین شرایطی خشم ناشی از تمدید حضور بایدن در کاخ سفید یا خشم ناشی از پیروزی ترامپ در انتخابات مولد بحرانهای جدید داخلی درآمریکا خواهد بود.دریکسال اخیر نظرسنجیهای معناداری درآمریکاناظربرانتخابات ریاستجمهوری این کشوربرگزارشدهاست. دربیشتر نظرسنجیها شهروندان آمریکایی نسبت به تکرار دوگانه بایدن ــ ترامپ درانتخابات ریاستجمهوری سال جاری میلادی ابراز تنفر کردند و ازاینکه باید بار دیگر میان این دو نفر انتخاب کنند، ناراضی هستند. نارضایتی آمریکاییها بهحدی رسیده است که در برخی نظرسنجیها حدود دوسوم (۶۵درصد) شرکتکنندگان بهصراحت مخالفتشان را باحضور هریک ازاین دوسیاستمدار دررأس معادلات قدرت درواشنگتن ابرازکردهاند. بسیاری از رأیدهندگان نه بهدلیل عملکرد و کارنامه ترامپ و بایدن، بلکه بهدلیل ترس از رقیب حاضر هستند آرای خود را به سود یا زیان جمهوریخواهان یا دموکراتها به گردش درآورد.درچنین شرایطی شاهد پررنگتر شدن نقش آرای سلبی در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا خواهیم بود. بهعبارت بهتر در انتخابات پیشرو آرای ایجابی جایگاه و نقش خود را از دست خواهند داد. بسیاری از رأیدهندگان نه بهدلیل عملکرد و کارنامه ترامپ و بایدن، بلکه بهدلیل ترس از رقیب حاضر هستند آرای خود را به سود یا زیان جمهوریخواهان یا دموکراتها به گردش درآورد.ثمره این روند شکلگیری دولتی ضعیف در آمریکا میان سالهای ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۸ میلادی خواهد بود. در این معادله اهمیتی ندارد چه کسی پیروز شود؛ دولتی که براساس آرای سلبی و نه ایجابی بر سر کار آید، دارای قویترین مخالفان سیاسی و اجتماعی داخلی خواهد بود. ضمن اینکه شرایط داخلی آمریکا پس از ظهور ترامپیسم سختترین بحرانهای امنیتی و داخلی را خواهد دید.در چنین شرایطی خشم ناشی از تمدید حضور بایدن در کاخ سفید یا خشم ناشی از پیروزی ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری آتی، هر دو به یک اندازه مولد بحرانهای جدید داخلی در آمریکا خواهد بود.