درواقع محاسبه تولید ناخالص داخلی یک کشور شامل تمام مصارف خصوصی وعمومی،هزینههای دولتی،سرمایهگذاریها، اضافات به موجودیهای خصوصی، هزینههای ساختوساز پرداختشده و تراز تجاری خارجی میشود(صادرات به ارزشافزوده و واردات کم میشود). از میان تمام اجزایی که GDP یک کشور راتشکیل میدهند،تراز تجاری خارجی از اهمیت ویژهای برخوردار است. تولید ناخالص داخلی یک کشور زمانی افزایش مییابد که ارزش کل کالاها و خدماتی که تولیدکنندگان داخلی به کشورهای خارجی میفروشند، از ارزش کل کالاها و خدمات خارجی که مصرفکنندگان داخلی خریداری میکنند، بیشتر شود. وقتی این وضعیت پیش میآید، میگویند که آن کشور مازاد تجاری دارد.اکثر مردمGDP بالاتر را نشانه خوبی میدانند،به این دلیل که با فرصتهای اقتصادی بیشتر و استاندارد بهبودیافته رفاه مادی همراه است.GDP بر معاملات ثبتشده ودادههای رسمی متکی است، بنابراین میزان فعالیتهای اقتصادی غیررسمی را در نظر نمیگیرد.GDP ارزش اشتغالهای غیررسمی، فعالیت در بازارهای زیرزمینی یا کار داوطلبانه بدون دستمزد را محاسبه نمیکند که همگی میتوانند دربرخی کشورها قابل توجه باشندوهمچنین نمیتواند ارزش اوقات فراغت یا تولید خانگی را که شرایط همهگیر زندگی انسان درهمه جوامع هستند،درنظر بگیرد.درنتیجه رشد آن نتیجه آمارها و فعالیت رسمی است. آمارهای صندوق بینالمللی پول نشان میدهد در طول فعالیت ۱۰۰۰روز دولت شهید رئیسی تولید ناخالص داخلی ایران بیش از دوبرابر شده ورتبه ایران در جهان از این نظر۱۳پله بهبود یافته است. صندوق بینالمللی پول در گزارشی از میزان تولید ناخالص داخلی کشورها براساس قیمتهای جاری از صعود قابل توجه ایران درردهبندی جهانی از این نظر طی سالهای فعالیت دولت آیتا... رئیسی خبر داده است. آمار منتشرشده از سوی این نهاد بینالمللی حاکی از آن است که تولید ناخالص داخلی ایران بر اساس قیمتهای جاری طی سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳ بیش از دوبرابر شده است. در حالی که تولید ناخالص داخلی ایران بر اساس قیمتهای جاری در سال آخر فعالیت دولت دوازدهم یعنی در سال۲۰۲۰ به ۱۹۵ میلیارد دلار رسیده بود، این رقم در سال ۲۰۲۳ بر ۴۰۳ میلیارد دلار بالغ شده که رشد۱۰۶درصدی داشته است.به همین ترتیب رتبه ایران در میان اقتصادهای دنیا بهبود یافته است. ایران درسال۲۰۲۰ از نظر میزان تولید ناخالص داخلی براساس قیمتهای جاری دررتبه۵۱ جهان قرار داشت اما درسال۲۰۲۳ با صعود۱۳پلهای درجایگاه۳۸ جهان قرارگرفته است.به عبارتی دیگردرسال۲۰۲۳ تولید ناخالص داخلی ۳۷کشور جهان از ایران بیشتر بوده اما در سال ۲۰۲۰ بالغ بر ۵۰کشور جهان تولید ناخالص داخلی بیشتری نسبت به ایران داشتند.
ایران؛ نوزدهمین اقتصاد بزرگ دنیا
از نظر تولید ناخالص داخلی کشورها بر اساس شاخص قدرت خرید نیز رتبه ایران در دولت شهید رئیسی بهبود داشته است. بر اساس آمار صندوق بینالمللی پول اقتصاد ایران در دولت سیزدهم ۴۲۶میلیارد دلار بزرگتر شده و در حالی که ارزش تولید ناخالص داخلی ایران بر اساس شاخص قدرت خرید در سال آخر دولت دوازدهم یعنی در سال ۲۰۲۰ بالغ بر ۱۳۲۷ میلیارد دلار بوده، این رقم در سال ۲۰۲۳ به ۱۷۵۳ میلیارد دلار افزایش یافته است.در سالهای فعالیت دولت سیزدهم، ایران در میان اقتصادهای بزرگ دنیا نیز یک پله بالاتر آمده و در سال ۲۰۲۳ در جایگاه نوزدهم قرار گرفته است؛ در این سال ایران، استرالیا را کنار زده است. گفتنی است ایران در سال ۲۰۲۰ در جایگاه ۲۰ جهان قرار داشت.
تولید ناخالص داخلی ۲.۵تریلیون دلار میشود
چندی پیش داوود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه ضمن اعلام اینکه ایران نوزدهمین اقتصاد دنیاست، گفت: تولید ناخالص داخلی تا پنج سال آینده هدفگذاری شده و بابرنامه مدون به آن میرسیم.وی اظهارکرد: ایران نوزدهمین اقتصاد دنیا با تولید ناخالص داخلی ۱.۸۱تریلیون دلار(براساس شاخص قدرت خرید)است.به گفته وی، برای پنج سال آینده افزایش تولید ناخالص داخلی به سطح ۲.۵تریلیون دلار(براساس شاخص قدرت خرید) همزمان با ۵۰سالگی انقلاب اسلامی هدفگذاری شده است.