نباید هزینه کاهش تورم را از جیب مرغدار بپردازیم

بنابراین دو بخش در مرکز تحقیقات ارتباط مستقیمی با بحث جایگزینی سایر محصولات با سویا و ذرت در صنعت طیور دنبال می‌کنند، در واحد زراعی-باغی نیز ۴ ایستگاه تحقیقاتی داریم که اولین ایستگاه در محله افسران گرگان است، که کشت باقالا در آن انجام شده و در مرحله رشد است و البته در این زمین‌ها در فصل تابستان نیز سویا کشت می‌شود.

کشت باقالا برای جایگزین ذرت و سویا 

درباره سایر دانه‌های روغنی که مرتبط با خوراک دام و طیور هستند به مانند کنجاله کلزا و کنجد سایر ضایعات کشاورزی که می‌توان در صنعت طیور استفاده کرد کارهای تحقیقاتی‌اش در ایستگاه‌های گنبد و کردکوی انجام می‌شود.

برای جایگزینی سویا و ذرت باید محصولات سالم تولید کنیم

یکی دیگراز بخش‌های مرکز تحقیقات که بی‌ارتباط با صنعت طیور نیست و البته نسبت به دو بخش ذکر شده ارتباط کمتری دارد، واحد گیاه پزشکی است، اگر ما می‌خواهیم محصولات دیگری را جایگزین سویا یا ذرت کنیم، باید محصول سالم تولید کنیم و کمترین دفعات سمپاشی‌ها را داشته باشد که توصیه‌ها در این زمینه را بخش گیاه پزشکی انجام می‌دهد.

بخش بعدی که مرتبط با بحث طیور است، بخش فنی- مهندسی است دراین بخش واحدی وجود دارد به عنوان صنایع –غذایی که کیفیت مواد غذایی در این واحد اندازه‌گیری می‌شود.

ما در مرکز تحقیقات به دنبال تولید محصولی هستیم که کمترین مصرف آب را داشته باشد این تولید چیست تولید؟ پیشنهاد ما باقلا است، چون نیاز به دفعات زیاد آبیاری ندارد و به راحتی می‌تواند جیره دان را تامین ‌کند. باقالا وقتی کشت می‌شود می‌تواند به صورت دانه خمیری برای دام و پس از خشک شدن در جیره غذای طیوراستفاده ‌شود.

به دنبال تولید محصولی هستیم که کمترین مصرف آب را داشته باشد

با توجه به اینکه برای کشت ذرت در یک هکتار حدود ۱۰ هزار لیتر به آب نیاز است و ما در کشور با کمبود آب مواجه هستیم کشت این محصول صرفه اقتصادی ندارد، از طرف دیگر با گرمایش ۲/۵ درجه‌ای گرمای هوا مواجه هستیم که خود این موضوع باعث افزایش تبخیر می‌شود به همین دلیل چاره‌ای نداریم که ذرت واردات کنیم، حتی بنده پیش بینی می‌کنم تا چند سال آینده کشت ذرت به مانند برنج(شالی) ممنوع شود و دستگاه‌های نظارتی مانع کشت این محصول در کشور شوند.

تا چند سال آینده کشت ذرت ممنوع می‌شود

سوال: در حال حاضر به طور مشخص در چند استان قابلیت کشت سویا را داریم، و رتبه استان گلستان در این زمینه چگونه است؟

صابری: استان گلستان در تولید دانه‌های روغنی رتبه دوم و بعضاً اول را داشته است اما در بحث تولید سویا در کشور رتبه اول را داریم، اگر بتوانیم در استان از ظرفیت‌ها استفاده کنیم و تولید سویا را بالا ببریم انقلابی را در کشور ایجاد کرده‌ایم.

گلستان رتبه اول در تولید سویا را دارد

در حال حاضر هم در استان‌های به مانند مازندران، گیلان، گلستان و اردبیل ظرفیت تولید سویا وجود دارد که گلستان رتبه اول را در این زمینه دارد.

 آقای دکتر کمالی، مرکز تحقیقات پیشنهاد باقلا به عنوان جایگزین سویا و ذرت را دارد، آیا این محصول می‌تواند مواد مغذی که در این دو محصول وجود دارد را برای طیور فراهم کند؟

 کمالی: بله، مواد مغذی که در سویا و ذرت وجود دارد در باقالا نیز وجود دارد البته این را هم باید ذکر کرد این محصول نمی‌تواند به طور کلی جایگزین ذرت یا سویا شود ولی می‌تواند تا ۳۰ درصد جایگزین کنجاله سویا شود.

۳۰ درصد باقلا می‌تواند جایگزین سویا و ذرت شود

سوال:آزمایشات لازم در این زمینه انجام شده است؟

کمالی: در بخش دام کارهای آزمایشگاهی و سیلویی آن انجام شده است و نتیجه خوبی را دریافت کرده‌ایم به دلیل اینکه ما به دنبال پروتئین بالا هستیم در آزمایشاتی که بر روی گاوهای شیری انجام شده که مشابه با طیور است، جواب مثبتی را گرفته‌ایم.

آزمایشات لازم برای جایگزینی باقلا با ذرت و سویا انجام شده است

یکی از دلایلی که کنجاله سویا در صنعت دام و طیور وابستگی ایجاد کرده است بحث پروتئین آن است، یکی از راه‌های برون رفت از این وابستگی استفاده از منابع پروتئین داخلی است که از طریق علوفه‌های کم آب‌بر به مانند باقالا می‌توان این وابستگی را از بین برد.

سوال: آقای دکتر یوسفی در چند وقت اخیر محصولات مختلفی از جمله کنجاله خرما(پالم)،کنجاله تخم آفتابگردان، کنجاله پنبه،گندم،کنجد، پودر گوشت، حبوبات، خشک کردن ضایعات گوجه برای جایگزینی کنجاله سویا پیشنهاد شده است، در مرکز تحقیقات جهاد گلستان فقط بر روی باقلا تحقیقات انجام شده است؟

یوسفی: بله، فقط روی باقالا کار شده است، درباره کنجاله‌های دیگری که می‌شود جایگزین سویا و ذرت کرد موارد متعددی ذکر شده است ولی حداکثر میزانی که می‌شود از آنها استفاده کرد ۵ تا ۱۰ درصد است، ولی باقالا از دو جهت توجه ما را جلب کرد، دلیل اول اینکه تا ۳۰ درصد می‌شود جایگزین سویا و ذرت در جیره‌غذایی دام و طیور کرد و دلیل دوم با اصلاح نژادهایی که بر روی باقلا انجام شده است(مهتا و شادان) این محصولات قابلیت استفاده برای طیور و انسان همزمان را دارد.

برخی محصولات را تا ۱۰ درصد می‌توان جایگزین ذرت و سویا کرد/مهتا و شادان قابلیت استفاده در دام و طیور را دارد

صابری: به جز باقلا یک طرحی نیز درباره کنجالی پنبه نوشته شده است که در حال بررسی آن هستیم، حدود ۲ سال طول می‌کشد تا مراحل تحقیقات آن به پایان برسد، البته این را عرض کنم ما در گذشته ۱۲۰ هزار هکتار زمین زیر کشت پنبه در استان داشتیم که الان رسیده‌ایم به ۲۰ هزار هکتار حتی اگر بتوانیم از این ۲۰ هزار هکتار استفاده کنیم می‌توانیم در بحث جایگزینی آن به جای ذرت وسویا به نتایج خوبی برسیم.

تحقیات بر روی کنجاله پنبه تا ۲ سال آینده به نتیجه می‌رسد

کمالی: در تکمیل صحبت‌های دوستان این را عرض کنم ما می‌توانیم از کنجاله کلزا برای جایگزینی ذرت و سویا استفاده کنیم چون کشت این محصول نیز کم آب‌بر است، اما مشکلی که وجود دارد بحث مکانیزاسیون کشاورزی در این حوزه است البته برای جایگزینی محصولات دیگر به جای سویا و ذرت باید پیوست اقتصادی وجود داشته باشد وگرنه نمی‌شود کار زیادی انجام داد.

کیفیت کنجاله کلزا داخلی پائین است

این نکته را هم عرض کنم در حال حاضر،بحث کیفیت کنجاله کلزا نیز وجود دارد، به طور مثال کنجاله‌ای که در خارج از کشور است بالای ۴۰ درصد پروتئین دارد اما کلزای داخل کشور ۲۷ تا ۳۵ درصد پروتئین دارد که این موضوعات باید بررسی شود که چرا کیفیت کلزای ما پایین است.

سوال: ظرفیت تولید باقالات در داخل استان چه میزان است؟آیا ظرفیت تولید به صورت  انبوه در داخل استان وجود دارد؟ آیا تحقیقات فنی تمام شده تا اراضی زیر کشت برود؟

یوسفی: از لحاظ تحقیقات ما مشکلی نداریم و تحقیقات لازم را در ۲ فارم انجام داده‌ایم و پاسخ‌های لازم را نیز گرفته‌ایم، حتی در یکی از فارم‌ها ضریب تبدیل ۱/۶۸ دریافت کرده‌ایم در این فارم‌ از جیره استارتر حدود ۳۰ درصد باقالا را جایگزین سویا و ذرت کردیم و طبق آزمایشاتی که در مراحل مختلف انجام دادیم، سالم بودن گوشت مرغ، رشد کامل مرغ، وضعیت ظاهر مرغ و وزن‌گیری آن در پایان دوره و ضریب تبدیل همه اعداد نشان داد می‌توان تا ۳۰ درصد جیره خوراک را از باقالا استفاده کرد.

تحقیقات لازم در ۲ فارم انجام شد و ضریب تبدیل ۱/۶۸ دریافت کردیم

سوال: آیا باقلا مزیت‌های نسبت به کنجاله سویا دارد؟

 یوسفی: یکی از مزیت‌هایی که باقلا نسبت به ذرت دارد این است که انرژی آن بالاتر است، از لحاظ پروتئین نیز باقالا ۳۰ تا ۳۱ درصد پروتئین دارد و از لحاظ اسیدهای آمینه نیز قابل توجه و بالانس دارد، یک مزیت دیگر باقلا نسبت به سویا عدم تقلب در آن است ممکن است در سویا خاک یا پودر پسته اضافه شود اما باقالا چون دانه است و قابل رویت نمی‌توان در آن تقلب داشت از لحاظ نگهداری نیز نسبت به سویا وضعیت بهتری دارد و احتمال آلودگی به قارچ کمتری دارد و تا دو سال می‌توان آن را نگهداری کرد.

۲ مزیت باقلا نسبت به سویا و ذرت

سوال: مرکز تحقیقات اقدامات خود را انجام داده و به نتایج خوبی دست پیدا کرده است، حالا چطور باید کشاورزان را ترغیب کرد تا این محصول را کشت کنند؟

 یوسفی: این موضوع هم یکی از مشکلات ما است، باید ترویج شود که کشاورزان حداقل به عنوان تناوب ۱۰ درصد از زمین‌هایی که زیر کشت گندم دارند برای کشت باقالا اختصاص بدهند که در این صورت می‌توانیم بیش از یک و نیم میلیون تن دانه باقالا کشت کنیم، مشکل بعدی این است که باید بر روی افزایش تناژ محصول کار شود، در حال حاضر در هر هکتار حدود ۲ تا ۲/۵ تن باقالا به دست می‌‌آید که این عدد باید افزایش پیدا کند تا صرفه اقتصادی برای کشاورزان داشته باشد.

باید کشاورزان را ترغیب کنیم تا ۱۰ درصد زمین‌های خود را به کشت باقلا اختصاص دهند

سوال:آقای دکتر صابری اقداماتی در جهت ترغیب کشاورزان داشته‌اید؟

صابری: در مرکز تحقیقات کلاس‌های توجیهی برای کشاورز ترتیب داده می‌شود ولی “بی‌مایه فطیر است” کشاورز به دنبال خرید تضمینی می‌گردد، الان گندم و دانه‌های روغنی خرید تضمینی دارند این باقالا ممکن است خریداری نداشته باشد، اگر کشاورز مطمئن شود که با قیمت مناسب محصول خود را به فروش می‌رساند و دولت خرید تضمینی دارد قطعاً ترغیب می‌شود که به سمت کشت این محصول برود.

باقلا نیز باید خرید تضمینی داشته باشد

از سوی دیگر امیدواریم دولت و بخش خصوصی در زمینه کشت باقالا به مرکز تحقیقات کمک‌های لازم را داشته باشند، چرا که این سیاست به نفع کشور و صنعت طیو است.

سوال: یکی از مشکلات امروز صنعت طیور، عدم تخصیص به موقع ارز برای ترخیص ذرت و سویا از بنادر است و ممکن است محموله‌های که وارد می‌شوند به دلیل اینکه مدت طولانی در گمرکات رسوب کرده‌اند دچار فساد شوند، حداقل می‌توان با جایگزینی سایر محصولات داخلی از این موضوع هم جلوگیری کرد….

صابری: دقیقا این هم یکی از مشکلاتی است که با آن مواجه هستیم، عدم تخصیص به موقع ارز به محموله‌هایی که وارد می‌شوند باعث می‌شود این محموله‌ها دچار فساد ‌شوند و حتی ممکن است این محصولات به دست مصرف کننده برسد که خطرات زیادی برای انسان‌ها دارد.

فاسد شدن محصولات در گمرکات یکی از علت‌های میزان سن ایرانیان است

اگر بخواهم یک مثال ملموس در این زمینه داشته باشم این است که نگاه کنید میزان سن ایرانی‌ها حدود ۶۰ سال است ولی چینی‌ها حدود ۹۰ سال عمر می‌کنند،یکی از دلایلی که می‌تواند علت اصلی پائین بودن میزان عمر ایرانی‌ها باشد همین استفاده از محصولاتی است که در گمرکات مانده و فاسد شده‌اند.

سوال:آقای دکتریوسفی یکی از مشکلاتی که در تامین سویا و ذرت وجود دارد بحث ارزبری آن است، در تحقیقاتی که انجام شده است مشخص شده است اگر به طور مثال باقلا جایگزین این دو محصول شود چه میزان از خروج ارز جلوگیری می‌کند؟

یوسفی: همانطور که در بحث گفته شد باقلا می‌تواند تا ۳۰ درصد جایگزین سویا شود که از این طریق می‌توان ۳۰ درصد از خروج ارز از کشور جلوگیری کرد.

البته یک بحث دیگر و گلایه این است که چرا دولت دلاری که به سختی وارد کشور می‌شود را به راحتی به کشاورزان خارجی می‌دهد همین دلار را به کشاورز ایرانی بدهد، بنده به شما قول می‌دهم اگر این اتفاق بیفتد کشاورز ایرانی پشت بام خانه‌اش را هم باقالا و سویا کشت می‌کند.

اگر دلاری که به کشاورز خارجی می‌دهند به کشاورز داخلی بدهند، کشاورز ایرانی پشت بام خانه‌اش را هم سویا و باقلا می‌کارد

یک کار دیگری که ما می‌خواهیم انجام بدهیم بهبود ضریب تبدیل است،باید تلاش کنیم تا ضریب تبدیل‌ها را نیز کاهش بدهیم به طور مثال اگر بتوانیم ۲ درصد ضریب تبدیل‌ها را کاهش بدهیم به همین میزان از خروج ارز از کشور کمک کرده‌ایم.

سوال:در این زمینه تحقیقاتی هم داشته‌اید؟

یوسفی: بله، بر روی پودرهای گیاهی به عنوان افزودنی‌ها در جیره غذایی کار کرده‌ایم، این پودرهای گیاهی اولاً کمک می‌کنند در مرغداری‌ها تلفات کاهش پیدا کند و از سوی دیگر ضریب تبدیل‌ها را  بهبود می‌بخشند و طعم گوشت مرغ را بهتر می‌کنند.

اگر قیمت باقلا ۸۰ درصد سویا باشد بازهم برای مرغداران صرفه اقتصادی دارد

به اعتقاد بنده اگر قیمت باقلا ۸۰ درصد قیمت سویا باشد باز استفاده از آن هم صرفه اقتصادی برای مرغدار دارد.

سوال: به این مشکل باید بحث قیمت‌گذاری دستوری در محصولات کشاورزی را هم اضافه کرد؟

یوسفی:دقیقاً قیمت گذاری دستوری کشاورزان را دچار چالش کرده است، کشاورز می‌خواهد مایحتاج اولیه برای کشت خود را تهیه کند مجبور است از بازار آزاد آن را تهیه کند اما موقع فروش باید با تراکتور خودش برود و در صف فروش دولتی بایستد و آن هم با قیمتی که دولت می‌گوید محصول خود را عرضه کند.

قیمت‌گذاری دستوری کشاورزان را با مشکل جدی مواجه کرده است

سوال:مشکلی که امروز مرغداران به جد با آن مواجه هستند هم مشابه همین موضوع است، مرغداران از این موضوع گلایه دارند که نهاده‌های همچون کنجاله سویا را از بازار آزاد به قیمت ۳۵ هزار تومان خریداری کرده‌اند و جوجه‌ریزی‌ را با جوجه‌ ۳۰ و چند هزار تومانی انجام داده‌اند اما باید مرغ زنده خود را به قیمت ۵۸ هزار تومان عرضه کنند که مقرون به صرفه نیست…

یوسفی: باید در صنعت طیور فرمولی درست شود که قیمت کارگر، سوخت، نهاده‌ها و… معلوم شود و در هنگام فروش نیز مرغدار با حاشیه سود ۱۰ تا ۱۵ درصد مرغ خود را عرضه کند و هر دو ماه یکبار نیز دراین فرمول بازنگری شود، نباید کاهش تورم مواد غذایی را از جیب مرغداران بپردازیم.

نباید هزینه کاهش تورم را از جیب مرغداران بپردازیم

سوال: آقای دکتر صابری آیا این تحقیقاتی که مطرح شد را به وزارت جهاد نیز منعکس کرده‌اید و آیا استقبالی از این موضوع انجام شده است؟

صابری: بله منتقل شده است، متاسفانه در کشورمان برای تحقیقات سرمایه‌گذاری آنچنانی انجام نمی‌شود در کشورهای خارج برای این موضوع بودجه در نظر گرفته می‌شود ولی در کشور ما …

در کشورمان برای تحقیقات بودجه در نظر گرفته نمی‌شود

یک زمانی قرار بود ۲ درصد ازمنابع استانی دستگاه‌ها صرف تحقیقات شود، متاسفانه اعتبارات اختصاص داده نمی‌شود و می‌گویند کارها باید برون سپاری شود، ما این آمادگی را داریم با بخش خصوصی کارهای تحقیقاتی داشته باشیم.