در برزخ وصال

تلاش برای رابط‌ای تعهدآور 
دکتر نصیر عابدینی، روان‌شناس بالینی در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: بسیاری از ازدواج‌های به‌ظاهر سنتی ما باطنی کاملا مدرن پیدا کرده و هرچه ما بیشتر در ایران و جهان به سمت مدرن‌سازی ازدواج پیش رفته‌ایم، درصد طلاق بیشتر شده است. یکی از دلایل موفقیت در ازدواج سنتی، غربال اولیه برای انتخاب شریک زندگی است که توسط فردی غیر از جوان در آستانه ازدواج صورت می‌گیرد. همین امر به‌ظاهر ساده باعث می‌شود بسیاری ازانتخاب‌های احساسی و ظاهربینانه به کنار رود و فرد عقلانی‌تر انتخاب کند. در ازدواج مدرن، فرد، رابطه را به قصد ازدواج ولی بدون هیچ تعهد واقعی آغاز می‌کند و فقط در موارد اندکی آن را با تعهد ازدواج رسمی به پایان می‌برد،در‌حالی‌که در ازدواج سنتی ازهمان ابتدا فرد تعهدخود را باخواستگاری رسمی نشان می‌دهد. 
   
به‌دنبال شناخت واقعی
در ازدواج، بحث شناخت طرف مقابل بسیار اهمیت دارد. این مهم درازدواج سنتی به یک نحو صورت می‌پذیرد و در ازدواج مدرن به نحو دیگر. دکتر عابدینی می‌گوید: در ازدواج سنتی پس از خواستگاری، جلسات متعدد آشنایی تحت اشراف والدین انجام می‌شود اما در ازدواج مدرن وضعیت تا حدی متفاوت است و در بسیاری موارد دختر و پسر این شناخت را معمولا بدون اطلاع والدین کسب می‌کنند. با این وصف، شناخت از طرف مقابل در ازدواج مدرن عاری از خطا نیست و هیجانات جنسی و غیرجنسی در ارزیابی ما از طرف مقابل به‌شدت مؤثر است. به عبارت دیگر شناخت ما شناخت واقعی نیست، هرچند با فعال‌کردن مکانیسم‌های دفاعی‌مان به دفاع از واقعی‌بودن شناخت خود می‌پردازیم. البته در ازدواج سنتی و جلسات معارفه رسمی نیز ممکن است به شناخت احساسی و غیرواقعی دچار شویم اما با حضور خانواده و کمک عقلانیت می‌توانیم در عرصه انتخاب هوشیارتر عمل کنیم.
   
توهم کفویت 
کفو در لغت به معنای نظیر و شبیه است و در ازدواج به این معناست که میان زن و شوهر باید تا حدی شباهت و تفاهم وجود داشته باشد. دکتر عابدینی می‌گوید:درازدواج مدرن مسأله مجاورت فیزیکی یا شبه‌فیزیکی دوغیرهمجنس ازطریق فضای واقعی یا مجازی، نقش اعجازآمیزی در متقاعدسازی دو جنس به این که ازهر جهت با هم تفاهم دارند، وجود دارد. درحالی که در ازدواج سنتی بنا بر این است که طرفین تا پیش از جلسات معارفه رسمی ازهرگونه مجاورت فیزیکی یا شبه‌فیزیکی به دور باشند وبی‌دلیل توهم و سودای کفویت در سر نپرورانند. 

حلقه مفقوده ازدواج سنتی
دکتر عابدینی، مهم‌ترین عامل برای تداوم ازدواج‌های به سبک سنتی وافزایش قدرت انتخاب درهمسرگزینی را وجود واسطه یا معرف می‌داند و می‌افزاید: در گذشته نه‌چندان دور که نرخ طلاق این قدر بالا نبود، بسیاری از زنان و مردان نقش واسطه را در معرفی دختران و پسران ایفا می‌کردند وحلقه مفقوده‌ای به نام واسطه‌ها درفرآیند ازدواج سنتی وجود نداشت. امروزه به دلایل بسیار، از جمله شیوع نگران‌کننده طلاق درخانواده‌های ایرانی، کمتر کسی جرأت می‌کند که زیر بار این مسئولیت برود و این امر نامیمون، باعث شده برخی دختران پاکدامن از ترس این که نکند دراین وانفسا ازنعمت ازدواج محروم بمانند ازهر‌ راهی به عرضه آسیب‌زای خود می‌پردازند که باید دراین خصوص،چاره‌ای اندیشید که دختران معصوم این مرزوبوم ناچار به این جلوه‌گری‌های غیرعزتمندانه نگردند و واسطه‌ها با آسودگی خاطر بیشتری به معرفی بپردازند. البته این مسأله درمورد پسرها هم صدق می‌کند یعنی وقتی می‌بینند کسی نیست در اصطلاح، به موقع برای‌شان آستین بالا بزند با اتکا بر تجربیات ناقص خود به بهانه ازدواج و پاسخ به نیازهای جنسی و عاطفی در محیط جامعه با جنس مخالف وارد رابطه شده وچون انتخابی سطحی و براساس ظواهر داشته‌اند به در بسته خورده و با مشکلاتی مواجه می‌شوند و از همه بدتر آن‌که چون زن و مرد به دلیل انتخاب سطحی در زندگی مشترک، دچار شکست ولطمه می‌شوند، احتمال این‌که در جامعه تبدیل به فردی آسیب‌زا شوند زیاد است.براین اساس برای ترغیب جوانان به ازدواج سنتی آن هم ازطریق صحیح درجامعه،نیاز به مراکز متعدد،معتمد وتایید‌شده‌ای است که باتوجه به شرایط وکفویت خانواده‌ها، دختر و پسر را به یکدیگر معرفی کنند. واسطه‌ها باید صادقانه،دلسوزانه والبته دوراندیشانه پا دراین وادی خداپسندانه بگذارند و با فرهنگ‌سازی، تنگناها و موانع موجود درامر واسطه‌گری را برچینند و باردیگر این امرمقدس را درکشور رونق دهند.