اما عمیقتر که نگاه کنیم، بخش مهمی از مشکلات همین مردم در حوزه درمان، سلامت و بهداشت است. حالا که نزدیک روزهای انتخابات مجلس شورای اسلامی هستیم، شبکه سلامت دست به مطالبهگری دوباره زده تا شعارهای انتخاباتی رنگ و بوی حوزه درمان بگیرد. برنامه «سپید قانون» بر همین اساس و برای بررسی قوانین و مصوباتی روی آنتن رفته که بهدرستی اجرا نشده است. تهیهکننده برنامه سپید قانون علیرضا سماورچی طهرانی، مدیرهنری و مشاورپروژه ساسان گلستانه ونویسنده سیما پروانه گوهراست که روزهای زوج ساعت ۱۷ از شبکه سلامت پخش میشود. گزارش پیش رو، جزئیاتی از این برنامه در گفتوگو با علیرضا سماورچی طهرانی تهیهکننده و مصطفی مصطفوی مجری برنامه سپید قانون است.
پیگیری قوانین اجرا نشده
علیرضا سماورچی طهرانی، تهیهکننده برنامه سپید قانون درخصوص هدف تولید این برنامه به جامجم میگوید: شبکه سلامت اهداف مشخصی دارد. حوزه فعالیت این شبکه، بحثهای مرتبط با بهداشت، درمان، سلامت و محیط زیست است. با توجه به اینکه به انتخابات مجلس نزدیک میشویم، بنا را بر این گذاشتیم که برنامهای را با مشورت و دیدگاه مدیران شبکه ازجمله دکتر قاسمی روی آنتن ببریم که به بررسی قوانین ادوار مجلس شورای اسلامی در حوزه بهداشت، درمان، سلامت و محیطزیست بپردازد و این مسأله را بررسی کنیم که این قوانین تا چه حد اجرایی شده. در عین حال میخواهیم به این مسأله بپردازیم که نمایندگان در دوره بعدی باید به چه نکاتی در این حوزه توجه بیشتری داشته باشند.
تلاش برای حل مشکلات با اهرم رسانه
وی ادامه میدهد: نکته دیگری که برایمان مهم است، مطالبهگری مردم در زمان انتخابات و در حوزه بهداشت و درمان است. یعنی نمایندگان فقط در زمینه مسکن، اقتصاد و از این قبیل موارد شعار یا هدف مطرح نکنند، بلکه درحوزه درمان وسلامت هم برنامه داشته باشند و این اهداف را به مردم ارائه کنند. در عین حال مردم هم در این حوزه بیشتر توجه داشته باشند. برهمین اساس، امکان ادامه داشتن برنامه سپید قانون وجود دارد چرا که اصل موضوع این است که بعد از انتخاب نمایندگان، مطالبه حوزه درمان و سلامت مطرح و این مسأله با نمایندگان منتخب بررسی شود. واقعیت این است که درشرایط پیش از انتخابات مجلس، امکان دعوت از نمایندگان فعلی را نداریم چرا که برخی از آنها کاندیدای دوره بعد هم هستند و حضور آنها مصداق تبلیغ خواهد بود. برنامه سپید قانون این پتانسیل را دارد که بعد ازانتخابات هم با حضورنمایندگان مردم ادامه داشته باشد تا هم نمایندگان مردم و هم فعالان این حوزه درباره موضوعات این حوزه صحبت کنند. امیدواریم که بتوانیم با اهرم رسانه وپخش این برنامه، مشکلات مردم یا موانع حوزه بهداشت و درمان را کاهش دهیم. طهرانی در پاسخ به این پرسش که آیا شعارهای نامزدهای انتخابات در حوزه بهداشت و درمان هم در این برنامه مطرح میشود؟ اینطور بیان میکند: این کار را بعد از انتخابات میتوانیم انجام دهیم. البته متأسفانه خیلی در این حوزه وعده یاهدفی ازسوی نامزدهای انتخابات بیان نشده است. ما در این برنامه به مردم میگوییم که باید در این حوزه مطالبهگر باشند و این را از نامزدهای مجلس بخواهند که دنبال برنامههای سلامتمحور باشند. ما معضلات بسیاری در حوزه درمان، محیط زیست، بیمه و هوای پاک داریم که مردم میتوانند از نمایندگان مطالبهکنند و این نمایندگان باید برای این مشکلات، برنامه کارشناسیشده و تخصصی ارائه کنند. این حوزه به گونهای است که نمیتوان بدون پژوهش، برنامه ارائه کرد. یعنی نامزد مجلس یا نماینده منتخب، باید برای برنامه خود اتاق فکر و پژوهش داشته باشند و برنامههای مدون ارائه کنند.
نگاه چالشی به حوزه سلامت
این تهیهکننده میافزاید: برنامه سپید قانون در فاز اول ۱۵قسمت ۴۸دقیقهای است. این برنامه زنده و چالشی است و فضای مطالبهگری دارد. در خلال برنامه ویدئوهایی هم برای تشریح موضوع و تبیین قوانین پخش میشود. تا الان بیش از شش قسمت روی آنتن رفته و موضوعات این چند قسمت همگی چالشی بوده است. مثلا در برنامه اول درباره هوای پاک صحبت کردیم که کاملا چالشی بود. برنامه مربوط به قانون حمایت از معلولان هم جنجالی شد که به بودجه و چالشهای این حوزه پرداخت؛ موضوعاتی مثل جمعیت، محیطزیست و ایمنی راهها از منظر سلامت از دیگر موضوعات این قسمتها بوده وبه طور کلی، گستره موضوعات این برنامه، وسیع و کلان است. طهرانی درخصوص نحوه اجرای برنامه هم اینطور میگوید: حضور مهمان و مجری به شکل ایستاده، با هدف و برای این بوده که فضای برنامه چالشی است. ریتم برنامه تند است و در هر برنامه دو-سه مهمان داریم. فضای برنامه هم به شکلی است که ایجاب میکند حاضران به شکلایستاده اجرا کنند. با وجود فضای چالشی برنامه، نگاه ما به آینده روشن است و معتقدیم که اجرای قانون منجر به روشنی راه میشود و پایان سپید و روشنی دارد. به همین خاطر نام برنامه را سپید قانون گذاشتیم.
لکنتی برای بیان مطالبات ندارم
مصطفی مصطفوی از مجریان شبکه سلامت است که تجربه اجرا در برنامههایی مثل کشیک سلامت و حال خوب را دارد. او حالا در قامت مجری برنامه سپید قانون حاضر شده تا مطالبهگری تازهای در حوزه سلامت برای مخاطبان داشته باشد. او در خصوص برنامه سپید قانون و اجرا در این ویژهبرنامه مطالبهگر اما انتخاباتی، به جامجم میگوید: ما در برنامه سپید قانون، مطالبات مردم را به شکل صریح مطرح میکنیم. با توجه به اینکه من هیچ تعارض منافع یا وابستگی در هیچ حوزه مرتبط با سلامت ندارم و خودم را خادم مردم در سازمان میدانم، مطالبات مردم در حوزه سلامت را صریح مطرح میکنم تا مردم برای انتخاب بهتر، آگاهتر شوند و کلیدواژه سلامت را میان مطالباتشان از نامزدهای انتخاباتی مطالبه کنند. معتقدیم هرچقدر نمایندگان به حوزه سلامت آگاهتر باشند، به ارتقای سطح سلامت جامعه کمک خواهند کرد. وی ادامه میدهد: سپید قانون یک ویژهبرنامه ۱۵ قسمتی است که روزهای زوج ساعت ۱۷ از شبکه سلامت روی آنتن میرود. این برنامه به مناسبت انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی روی آنتن رفته. تلاش کردیم در این برنامه به مهمترین قوانین کشور در حوزه سلامت و اجتماع بپردازیم که شاید سالهاست تصویب شده اما اجرای آن به شکل دقیق و درستی صورت نگرفته است. تلاش میکنیم این موارد را بازگو کنیم و از کارشناسان هرموضوع به تناسب بحث بهره بگیریم. مثلا یک برنامه از کارشناسان قانون هوای پاک دعوت کردیم، یک برنامه به موضوع ایمنی راهها پرداختیم و از کارشناسان این حوزه در برنامه دعوت کردیم. در مجموع این را بررسی میکنیم که چرا تا الان این قوانین به درستی اجرا نشده و مجلس آینده و نمایندگان مجلس دوازدهم در این حوزههای مشخص، چه اولویتهایی را باید مدنظر قرار دهند. به نوعی میتوان گفت ما کار نمایندگان را راحتتر میکنیم و در نظر داریم این برنامه را به شکل کتابچه با عنوان سپید قانون ارائه کنیم تا مواردی که در این ۱۵ برنامه پرداختهایم را مدون کنیم و در اختیار نمایندگان دوره دوازدهم قرار دهیم.مصطفوی عنوان میکند: تلاشمان بر این است که گامی برای ارتقای سطح سلامت جامعه برداریم. یکی از نکات مهمی که باید به آن اشاره کنم، این است که سعی میکنیم برای همه شهروندان و روستانشینان مخاطب، این را تبیین کنیم که مطالباتشان از نامزدهای انتخاباتی باید به چه صورت باشد. یکی از آن مطالبات اصلی، این است که مطالبه کنیم تا برنامهشان را در حوزه سلامت بیان کنند. از آنها بپرسیم که چه برنامه دقیق و تدوین شدهای برای انتخابات دارند. اگر هم برنامههایشان منطبق بر قوانین نبود جای تامل و نقد دارد. نهایت تلاشها در رسانه، برای این است که گزینههای اصلح را راهی بهارستان کنیم. مواردی بوده که یک نامزد انتخابات برای شهر پنج هزار نفری که فاصله ۲۰ کیلومتری تا مرکز استان دارد، وعده دستگاه ام آر آی داده که اصلا کارشناسی شده نیست. چون با مرکز استان فاصله دارد و با توجه به هزینه و تحریمها، امکانپذیر نیست. ما در سپید قانون فرهنگسازی میکنیم که برخی شعار و وعدهها شاید در نگاه اول جذاب باشد اما واقعا درست نیست و میتواند بارزیادی را به نظام سلامت وارد کند. ما در شبکه سلامت، روی کلیدواژه مطالبه منطقی مردم در حوزه سلامت از نامزدهای انتخاباتی کار میکنیم.
وی تأکید میکند: ما در برنامه سپید قانون یک راه ارتباطی با مخاطبان داریم که بازخوردهای مردم را مشاهده میکنیم. تقریبا یکی دوماه قبل از انتخابات کارمان را شروع کردیم و تاکنون بازخوردهای خوب و مثبتی از مردم گرفتیم. تلاش میکنیم با زبان منطق و درست مطالبات مردم در حوزه سلامت را با صراحت و بدون لکنت بیان کنیم. همانطور که رئیس سازمان گفتهاند، اگر سازمان صداوسیما در جایگاه درست خودش باشد، هیچ مسئولی که خدای نکرده کم کار باشد، نمیتواند آسایش داشته باشد. سعی ما این است که مسئولان دلسوز را تشویق کنیم و احیانا اگر فردی کمکاری کرده، تلنگر به او بزنیم. ما در فضای مجازی هم کلیپهایی از برنامه را منتشر میکنیم و در کنار مخاطب عام، مخاطب خاص هم داریم. این مجری در خصوص نحوه اجرای برنامه هم اینطور بیان میکند: یکی از نکاتی که تیم برنامهساز قبل از شروع برنامه تصمیم گرفت، این بود که اگر اجرای مجری و مهمانان به شکلایستاده باشد، میتواند به چابکی برنامه کمک کند و ریتم آن را تند و قابل قبول کند. مدت زمان هر قسمت از برنامه سپید قانون ۴۵ دقیقه است اما تاکنون ندیدهام که کارشناس حاضر در برنامه، گلایهای از طولانی شدن برنامه کند. موضوعات چالشی است و زمان را احساس نمیکنیم. تأکید عوامل برنامهساز و مدیران شبکه روی این است که قالب خوب و محتوای درست را برای کمک به آگاهیبخشی و داناتر شدن و انتخاب بهتر داشته باشیم. به نظرم این رسالت رسانه است. تلاش ما هم این است که این کار انجام شود. به نظرم در حوزه سلامت جامعه خط قرمزی برای بیان مطالبات وجود ندارد که بخواهیم ملاحظه کنیم و برخی نکات را نگوییم. به نظرم باید چالشها و نابسامانیها را به شکل درست و منطقی بیان کرد. ما هم در سپید قانون این راه را ادامه میدهیم.