این حوزه از آن دست حوزههای زیستی است که ایران رکورد منفی عجیبی در آن دارد؛ به نوعی شاید بتوان گفت رکورددار فرسایش خاک در جهان! اگر تا چند سال پیش اهمیت این اتفاق فقط در سطح هشدار کارشناسان و گزارشهای رسانهای نمود پیدا میکرد، حالا تاثیر مستقیم آن به نوع زیست شهروندان هم رسیدهاست. فرسایش و فرونشست زمین باعث شده حتی برخی شهرها دست به تخلیه محل شهروندان خود بزنند ( شاید مهمترین مصداق آن مناطق حبیبآباد و دولتآباد اصفهان باشد). نابودی خاک در ایران در حالی شتاب تند به خود گرفته که بدانیم برای تشکیل یک سانتیمتر خاک ناقابل، در خوشبینانهترین حالت به ۷۰۰ سال زمان نیاز داریم! همین گزاره مهم است که باعث شده دولتها در سراسر جهان در تلاش باشند به موضوع فرسایش خاک بپردازند. آلوده شدن خاک توسط آلایندههای مختلف، نظیر فاضلاب، نهادههای کشاورزی، پسماندها و ...، هم بهواسطه مختل کردن کارکردهای خاک و هم بهواسطه انتقال به گیاه، سبب آسیب به سلامت خاک میشود. آخرین آمارهای رسمی ارائه شده پیرامون این موضوع، میزان فرسایش خاک در ایران را سالانه حدود ۴/۱۵ تن در هکتار اعلام کردهاست که این میزان بالغ بر شش برابر متوسط جهانی آن است! در کنار آن مسأله آلودگی خاک در کشور، آن طور که انتظار میرود کاهش نیافتهاست. نتایج پایش آلودگی خاک انجام شده توسط سازمان محیط زیست گویای آن است که بالغ بر ۶۰درصد مواد آلاینده، در خاکهای دارای کاربرد صنعتی و کشاورزی شناسایی شدهاست. در خصوص منابع آلاینده هم نتایج نشان میدهد عامل آلودگی خاک در بیش از ۶۰ درصد موارد پایش شده، ناشی از پسماند است. پس از آن منبع فاضلاب با تعداد موارد آلودگی ۲۱ درصد از تعداد کل آلودگیهای کشف شده، در جایگاه دوم منابع آلاینده خاک گزارش شدهاست. در رابطه با وضعیت فرشایس یا آلودگی خاک هم فرمولی شبیه وضعیت آلودگی هوا در ایران اجرا شدهاست! به این معنا که پس از کش و قوسهای فراوان، وقتی خلأ قانونی این موضوع رفع شد، باز هم تاثیری در روند موجود نداشت. قانون حفاظت از خاک در ایران، پیشینهای نسبتا طولانی را طی کرده و سرانجام در خرداد ۱۳۹۸ به تصویب رسید و ابلاغ شد. از زمان تصویب این قانون، با وجود تلاش برای تحقق قانون حفاظت از خاک، نتایج بررسیها حکایت از آن دارد که اثربخشی قابل مشاهدهای از قانون مذکور در خصوص کاهش فرسایش و آلودگی خاک، حاصل نشدهاست.
