تقویت سفره مردم از مسیر تجارت

این تاکید به این موضوع اشاره می‌کرد که تجارت خارجی باید پشتیبان تولید باشد و فقط به منزله تنظیم بازار به آن نگاه نشود. در همین راستا علیرضا پیمان‌پاک، قائم‌مقام وزیر جهاد کشاورزی در امور تجارت با اشاره به تاکید رهبر معظم انقلاب بر این موضوع، شش محور عملیاتی برای پشتیبانی تجارت از تولید را در گفت‌وگویی بیان کرد. در این گزارش قصد داریم به راهکار‌های موجود در تقویت تجارت خارجی و محور‌های عملیاتی پشتیبانی تجارت از تولید بپردازیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

تجارت خارجی یکی از مؤلفه‌های وابسته به تولید است. بخشی از اثرگذاری این تجارت بر بازار بوده که موجب تنظیم بازار خواهد شد و بخشی افزایش تولید را به دنبال دارد. این موضوع در دهه ۹۰ مغفول مانده و در نبرد با تجارت نفتی، قافله را به نفع صادرات نفتی باخته بود. با این حال، اما با آغاز فعالیت دولت سیزدهم، صادرات غیرنفتی نیز مورد توجه قرار گرفت و توانست در سال ۱۴۰۱ رکورد ۵۳ میلیارد دلار را ثبت کند. این موضوع نشان می‌دهد که دولت سیزدهم تمرکز خود را تنها منوط به صادرات نفتی نکرده و در حوزه‌های دیگری همچون کشاورزی نیز سرمایه‌گذاری کرده است.

با این حال به صورت کلی، سه راهکار اصلی برای افزایش تجارت خارجی کشور وجود دارد. اولین راهکار هدف‌گذاری تجاری است. این هدف‌گذاری باید هم برای میزان صادرات، هم برای گروه‌های کالایی و هم برای کشور‌های مقصد صادراتی انجام شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که دولت موضع خود درخصوص تجارت خارجی را مشخص کرده و همین موضوع سبب هدف‌گذاری جامعی برای افزایش میزان صادرات کشور بوده است. تلاش برای معرفی ظرفیت‌های تولیدی کشور به بازار‌های خارجی، راهکار دوم افزایش میزان صادرات است. دولت سعی کرده از طریق حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی، ظرفیت‌های خود را به منصه ظهور برساند. گفتنی است، می‌توان سومین راهکار افزایش میزان صادرات را تدوین برنامه‌ای جامع برای پشتیبانی از تجارت خارجی دانست. این محور نسبت به سایر محور‌های بیان‌شده، مهم‌تر تلقی شده و می‌تواند عامل سرایت تجارت بر تمامی حوزه‌ها باشد.

پشتیبانی تجارت از تولید

دولت سیزدهم براساس تاکیدات رهبری، اقداماتی در جهت پشتیبانی تجارت از تولید انجام داده است. اولین اقدامی که از سوی دولت برای پشتیبانی از تجارت انجام شد، ارتقای زیرساخت‌های حمل و نقل بوده است. در همین راستا وزارت راه و شهرسازی و سازمان بنادر و کشتیرانی با اقداماتی همچون تقویت خطوط دریایی دریای خزر، ارتباط با خط مستقیم به قاره آفریقا، ایجاد خط ارتباطی مستقیم با عمان، تقویت خطوط ارتباطی با جنوب‌شرق آسیا و ارسال بار به روش کارگو هواپیمایی، به این موضوع پاسخ داده است. اقدام دومی که از سوی دولت انجام شد، تقویت توان رقابت کالا‌های ایرانی بود که در همین راستا موافقت‌نامه‌های تجارت آزاد امضا شده است. برای مثال موافقت‌نامه تجارت ترجیحی با اندونزی که حدود ۱۵ سال روی زمین مانده بود، در سفر رئیس‌جمهور به اندونزی امضا شد. همچنین تجارت ترجیحی با پاکستان فعال شد. موافقت‌نامه تجارت آزاد با سوریه نیز امضا و بعد از سال‌ها توقف اجرا شد. همین‌طور مراحل فنی موافقت‌نامه تجارت آزاد با کشور‌های اوراسیا نیز انجام شد که اکنون در مرحله تصویب است. اقدام سوم، تضمین پرداخت‌ها بود که با توجه به وجود تحریم‌های گسترده آمریکا، نه‌تن‌ها موجب تضمین‌خاطر صادرکنندگان می‌شد، بلکه ریسک آن‌ها را نیز کاهش می‌داد. تسهیل در پرداخت‌ها نیز اقدام دیگری از سوی دولت تلقی می‌شود که احیای شبکه پرداخت رسمی و تقویت سازوکار تهاتر در همین راستا بوده است. ارتقای استاندارد‌های تولید، اقدام پنجم دولت در راستای پشتیبانی تجارت از تولید است. این اقدام موجب شد، کالا‌های تولیدشده از لحاظ کیفی ارتقا یابد. همچنین یکی دیگر از اقداماتی که دولت در این راستا انجام داد، تکمیل زنجیره تامین بود. با این اقدام هم قیمت تمام‌شده محصولات کاهش پیدا کرد و هم رقابت‌پذیرتر شد.