مالیات سلیقه ای در بازار خودرو

اخذ این نوع مالیات که معمولا برای کاهش فاصله طبقاتی اتخاذ می‌شود در سال ۱۳۹۹ کلید خورد و پیش‌بینی‌ها در آن سال حاکی از آن بود که سازمان امور مالیاتی بتواند ۹۰۰ میلیارد تومان از این محل اخذ کند و قرار بود این مالیات از خودروهای با قیمت بیش از ۷۰۰ میلیون تومان گرفته شود.

با این حال با توجه به عدم اراده دولت دوازدهم بر اجرای این قانون، مالیات سالانه خودروهای گران‌قیمت در سال ۱۳۹۹ اجرا نشد و مجلس شورای اسلامی آن را با پلکانی کردن این قانون و تعیین سقف یک میلیارد تومان برای آن دوباره در قانون ۱۴۰۰ آورد.

آمارها نشان می‌دهد در این سال به طور کلی  ۱۷۷ هزار خودروی لوکس شناسایی شد، درحالی که تکلیف بودجه شش همت و مالیاتی که تشخیص داده شد بالغ بر دو همت بود، ولی آمارها گویای آن است که میزان اخذ شده مالیات بسیار کمتر از این میزان است.

در سال ۱۴۰۱ طبق قانون بودجه، قرار شد به صورت کلی خودروهای زیر یک میلیارد تومان معاف از مالیات شوند. همچنین خودروهای سواری یا وانت دو کابین از یک تا ۱.۵ میلیارد تومان نیز نسبت به مازاد یک میلیارد تومان مشمول یک درصد مالیات شوند. 

همچنین خودروهای ۱.۵ تا سه میلیارد تومانی نسبت به مازاد ۱.۵ میلیارد تومان مشمول ۲‌درصد مالیات شده و به خودروهای گران‌قیمت سواری و وانت دو کابین از سه تا ۴.۵میلیارد تومانی هم ۳‌درصد مالیات نسبت به مازاد سه میلیارد تومان تعلق گیرد. خودروهای لوکس بالای ۴.۵میلیارد تومانی نسبت به مازاد این رقم مشمول ۴‌درصد مالیات شوند.

با این حال طبق قانون بودجه سال جاری سه میلیارد تومان به‌عنوان مبنای اخذ مالیات بر خودروی لوکس در نظر گرفته شده است؛ به عبارت دیگر می‌توان گفت خودروهایی که ارزش آنها کمتر از سه میلیارد تومان باشد، مالیات ندارند.

با این حال به نظر می‌رسد هر خودرویی که ارزش آن بیش از سه میلیارد باشد، به‌عنوان لوکس و لاکچری قلمداد شده و از ابتدای سال جاری مشمول یک‌درصد مالیات می‌شوند.

اخیرا نیز محمدهادی سبحانیان، رئیس سازمان امور مالیاتی درباره مالیات خودروهای لوکس گفت: درست است که لوکس بودن خودرو با قیمت تعیین می‌شود اما اگر قیمت پایین‌تر بود هم، قیمت پایین مبنای لوکس بودن خودرو قرار می‌گرفت.

درآمد سازمان امور مالیاتی  از خودروهای لوکس

 براساس آمارهای منتشر شده در سازمان امور مالیاتی؛ عملکرد درآمدهای مالیاتی کل کشور در مجموع سال گذشته نشان می‌دهد ۵۱۹ میلیارد و ۵۵۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان از صاحبان خودروهای لوکس و گران‌قیمت اخذ شده، این در حالی است که در سال ۱۴۰۰ تنها ۲۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان مالیات از خودروهای لوکس دریافت شده بود.

با این حال به نظر می‌رسد مالیات‌ستانی از خودروهای لوکس در سال جاری رشد داشته به‌طوری که عملکرد درآمدهای مالیاتی کل کشور تنها از ابتدای امسال تا خرداد ماه ۴۹۳ میلیارد و ۴۴۱ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان از صاحبان خودروهای لوکس و گران‌قیمت اخذ شده است.

نحوه مالیات‌ستانی از خودروهای لاکچری

علی ملک‌زاده، کارشناس امور مالیاتی در‌خصوص آخرین وضعیت مالیات خودروهای لوکس به جام‌جم می‌گوید: در تعیین مالیات بر خودروهای لوکس و گران‌قیمت به هیچ عنوان رقم معاملاتی خودروهای لوکس لحاظ نمی‌شود و ملاک نیست.

وی در پاسخ به این سؤال که نحوه مالیات‌ستانی از خودروهای لوکس دست دوم به چه صورتی است، بیان می‌کند: سازمان امور مالیاتی هر ساله دفترچه‌ای در‌خصوص مالیات بر‌ارزش افزوده و نقل‌و‌انتقالات خودروها دارد که در آن نوع و مدل‌ها و سال تولید خودروهای لوکس در بازار منتشر می‌کند که به‌طور مثال عنوان می‌شد اگر یک مدل خودروی تویوتا قرار است خرید و فروش شود قیمتش از نظر این سازمان یک عددی است که برمبنای آن عدد نیز مالیات‌ستانی صورت می‌گیرد.

این کارشناس امور مالیاتی خاطر نشان کرد: با این حال امسال مالیات‌ستانی از خودروهای لوکس بر مبنای قانون بودجه سال گذشته صورت می‌گیرد، به صورت کلی برای این امر قانون دائمی‌ای وجود ندارد و هر سال در قانون بودجه مالیات‌ستانی از خودروهای لوکس لحاظ می‌شود.

ملک‌زاده تصریح کرد: با آن‌که مالیات‌ستانی از خودروهای لوکس در سال ۱۳۹۹ به تصویب مسئولان رسید، ولی تا اواخر تابستان سال ۱۴۰۰ شاهد آن بودیم که آیین‌نامه مجزای برای آن تدوین نشده بود.وی با بیان این‌که یکی از کارکردهای اصلی وضع مالیات بر خودروهای لوکس تنظیم‌گری است، می‌افزاید: درآمدهای به‌دست آمده از طریق مالیات بر خودروهای لوکس می‌تواند توسط دولت صرف طرحی تولیدی، به‌خصوص برای اشتغال‌زایی در صنعت خودرو یا اشتغال اقشار کم‌درآمد شود.

عملکرد شفاف بر ای  تنظیم بازار

به نظر می‌رسد سازمان امور مالیاتی در این زمینه شفاف عمل کند و توضیح دهد که چگونه قرار است از لوکس‌سواران مالیات اخذ کند. بیان این نکته هم اهمیت دارد که دولت‌ها مسئول کنترل تورم هستند و زمانی که قیمت کالاها ناشی از تورم افزایش می‌یابد باید نرخ تورم ایجاد شده در قیمت نهایی کالا کسر و پس از آن مالیات اخذ شود. همچنین باید توجه داشت به جای دریافت مالیات از خودروهای لوکس اگر مالیات بر عایدی سرمایه در بخش خودرو مورد توجه قرار می‌گرفت، سوداگران در بازار خودرو حضور پر رنگ نداشتند. به این صورت، افرادی که دارای خودروی دوم هستند باید مالیات بپردازند اما دولت اکنون تنها بحث خودروهای لوکس را در نظر گرفته است.