چراغ‌سبز آموزش‌وپرورش به رشد شهریه غیردولتی‌ها

به گفته وی، البته فقط دو مدرسه ما مجاز به دریافت شهریه ۴۸میلیون تومانی هستند. بااین‌حال طبق توضیحات آقای رئیس، شهریه مدارس غیرانتفاعی یک‌جورهایی با پایان باز طراحی شده است.

امسال هم قرار است ۳۸درصد از شهریه تعیین‌شده برای هر مدرسه جهت فعالیت‌های فوق‌برنامه در نظر گرفته شود. فعالیت‌های تابستانی مدارس هم به شهریه‌ ثابت اضافه می‌شود که البته با ۳۸درصد شهریه این فوق‌برنامه‌ها نهایتا باید ۶۵میلیون و ۴۰۰هزار تومان شهریه بگیرند.

رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی وزارت آموزش‌وپرورش در حالی سقف و کف شهریه مدارس غیرانتفاعی را اعلام کرده که سال تحصیلی گذشته بسیاری از مدارس غیرانتفاعی شهریه‌شان از سقف اعلامی ۱۴۰۳ ــ ۱۴۰۲ به‌مراتب بیشتر بود و در برخی مدارس به‌ویژه مدارس خاص تا صدمیلیون و بیشتر هم می‌رسید.

شهریه مدارس غیرانتفاعی و تعرفه پزشکان انگار تابع هیچ قانون و قراری نیست. هر سال فصل ثبت‌نام مدارس که می‌رسد شهریه‌های رسمی از سوی سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی وزارت آموزش‌وپرورش اعلام می‌شود اما میان شهریه‌های اعلامی و شهریه‌های مدارس هیچ تناسبی وجود ندارد. هرچند سامانه‌ای برای شکایات مردمی طراحی شده و مسئولان امر تاکید می‌کنند دریافت شهریه‌های بالاتر تخلف است و مردم می‌توانند گزارش دهند و حتی سامانه‌ای برای این گزارش‌های مردمی طراحی شده اما واقعیت این است که مدارس غیرانتفاعی کارشان را خوب بلدند و با گزینه‌هایی همچون تغذیه، فعالیت‌های فوق‌برنامه، سرویس یا اردوهای آموزشی سقف شهریه‌های‌شان را تا سقف توان والدین بالا می‌برند. والدین دانش‌آموزان هم ناگزیرند یا این شهریه‌ها را بپذیرند و بپردازند یا قید آموزش و تربیت فرزندان‌شان را بزنند و به مدارس دولتی مراجعه کنند.

پرونده‌ای که گشوده شد

سال گذشته شهریه ثابت مدارس غیردولتی حداقل چهارمیلیون تومان و حداکثر ۳۵میلیون تومان اعلام شد اما همان‌طور که قید شده این شهریه فقط قسمت ثابت شهریه است و متغیرهای گوناگونی بر این مسأله اثر می‌گذارند تا شهریه‌های دریافتی از والدین به مبالغ نجومی برسد. امسال اما شهریه‌های رسمی اعلام‌شده چیزی حدود ۲۵ درصد رشد داشته است و روز گذشته با اعلام این شهریه‌ها هرچند انتظار می‌رود پرونده شهریه مدارس غیرانتفاعی برای سال آینده بسته شود اما در عمل از امروز مدارس غیرانتفاعی در سراسر کشور شهریه‌های جدیدشان را به والدین دانش‌آموزان اعلام می‌کنند و در این میان والدین می‌مانند و شهریه‌هایی که از سقف درآمد آنها بالاتر است و آینده فرزندان‌شان!

رشد دوبرابری شهریه‌ها

کافی است سری به مدارس غیرانتفاعی بزنید و پای درددل والدین بنشینید تا متوجه شوید این مدارس از مدت‌ها قبل شهریه‌های‌شان را برای سال تحصیلی جدید اعلام کرده‌اند. شهریه‌هایی که چیزی نزدیک به دوبرابر شده است. خانم قاسمی دخترش در پایه دهم درس می‌خواند و ساکن منطقه شهرری است. وی سال تحصیلی گذشته ۳۵میلیون تومان بابت شهریه دخترش پرداخت می‌کرده اما امسال مدرسه اعلام کرده شهریه‌های سال تحصیلی آینده به ۷۰میلیون تومان افزایش یافته است! آقای حسنی هم که فرزندش در پایه نهم درس می‌خواند به‌دلیل جابه‌جایی، مدرسه دخترش را تغییر داده است. حالا مدرسه جدید ۳۰میلیون تومان علی‌الحساب خواسته و قرار است بقیه شهریه در طول سال پرداخت شود. خانم مهرانی هم دو فرزند دارد، یکی دومی و دیگری چهارمی؛ آن‌طور که این مادر می‌گوید شهریه مدرسه فرزندش که در پایه چهارم تحصیل می‌کند از مبلغ ۱۸میلیون تومان به ۴۵میلیون تومان رسیده است. ثبت‌نام دختر دیگرش در پایه دوم هم چیزی حدود ۴۰میلیون تومان آب می‌خورد.

سقف باز قانونی!

فلسفه فاصله معنادار میان شهریه‌های اعلامی و شهریه‌های دریافتی مدارس را می‌توان در سقف باز قانونی برای این مدارس جست‌وجو کرد. طبق قانون موجود شهریه‌های اعلامی فقط قسمت شهریه ثابت را شامل می‌شود و قانون با گزینه‌هایی همچون کلاس‌های فوق‌برنامه و موضوعات این‌چنینی، دست مدارس غیردولتی را برای رشد دلخواه شهریه‌ها باز گذاشته است.

طبق اظهارات رسمی محمودزاده، در قانون سازمان مدارس و مراکز غیردولتی مصوب است که شهریه‌های مربوط به آموزش، پرورش و اوقات‌فراغت و برنامه‌های تابستانی باید در نظر گرفته شود. همچنین هزینه‌های مربوط به ارائه خدمات جانبی از قبیل سرویس ایاب‌وذهاب، میان‌وعده و ناهار و ... صرفا تابع نظام نرخ‌گذاری ستاد تنظیم بازار است. ۳۸ درصد شهریه فوق‌برنامه درسی، همراه با شهریه مکمل و برنامه‌های تابستانی که اختیاری هستند، به عدد شهریه مصوب اضافه می‌شود که این میزان را در سامانه مدارس و مراکز غیردولتی می‌توان مشاهده کرد.

نظارتی که نیست!

نظارتی دقیق بر گردش مالی مدارس غیرانتفاعی وجود ندارد بااین‌حال سال گذشته این رقم بیش از ۹۰۰۰ میلیارد در طول ۹ ماه سال تحصیلی اعلام شد. متولیان وزارت آموزش‌وپرورش می‌گویند بیش از ۵۰درصد از این مدارس طبق تعرفه‌های اعلام‌شده اقدام به جذب و نام‌نویسی دانش‌آموزان می‌کنند و برای رسیدگی به تخلفات دیگر مدارس نیاز به گزارش مستقیم از سوی والدین دانش‌آموزان داریم. والدین اما حاضرند برای آینده فرزندان خود از همه زندگی‌شان بزنند و شهریه مدرسه را جور کنند. به‌خصوص وقتی وضعیت نابسامان آموزش‌وپرورش در مدارس دولتی را مشاهده می‌کنند.

قصه قدیمی تعارض منافع

ماجرای تخلف مدارس غیرانتفاعی و دریافت شهریه‌هایی تا دوبرابر مقدار مصوب و پیگیری رسانه‌ها از این داستان آن‌قدر تکراری شده که نشان دهد این قصه در تعارض منافع ریشه دارد؛ مدیران مدارس غیرانتفاعی اغلب مدیران سابق و فعلی آموزش‌وپرورشند و بعضی هم چهره‌های شناخته‌شده سیاسی و فرهنگی. با چنین سازوکاری هرقدر هم دراین‌باره بگوییم و بنویسیم، به نتیجه نمی‌رسیم!