مثلا همین دیروز مقر منافقین موسوم به «اشرف ۳» در شهر بندری «دورس» آلبانی شاهد درگیری میان عناصر این گروهک تروریستی با پلیس آلبانی بوده و ظاهرا منجر به کشته شدن دو نفر و زخمی شدن حدود ۱۰۰نفر از اعضای گروهک تروریستی منافقین در آلبانی شده است. این یعنی وضعیت ضدانقلاب پیش از بلوای۱۴۰۱ خیلی بهتر بود؛ چراکه در سوی دیگر این داستان هم تلاشها برای منزوی کردن ایران شکست خورده و روزی نیست که پرچم دیپلماسی منطقهای و همسایگی بر زمین بماند، بالاخره یا مهمانی از منطقه در تهران است یا نمایندگان ایران در کشورهای همسایه هستند یا در هر دو حالت به صورت همزمان، مهمان و میزبان کشورهای منطقه هستیم! مثال این موضوع هم رویدادهای دیروز است، درحالی که اسماعیل هنیه، رئیس و جمعی از اعضای بلندپایه دفتر سیاسی حماس برای دیدار رئیسجمهور به تهران آمدند، همزمان وزیر خارجه هم راهی قطر و عمان شد تا کارهای ناتمام سفرهای اخیر را نهایی کند.
ظاهرا همهچیز بعد از بنای جدید روابط ایران و عربستان خیلی تغییر کرده و ضرورت دارد که در سطح اجتماعی هم این تغییرات ساخته شود. البته در اینجا سطح اجتماعی، یعنی همان پیشبرد روابط همسایگی با بهرهمندی از بازیگران غیردولتی و چنین سازهای حتما در آینده مقابل طوفانها مقاوم خواهد بود و این اصل حالا در حال پیریزی است. دیروز اسماعیل هنیه به ایران آمده و سید ابراهیم رئیسی در دیدار رئیس و جمعی از اعضای بلندپایه دفتر سیاسی حماس، با تبریک موفقیتهای اخیر جبهه مقاومت فلسطین، تاکید کرده ابتکار عمل در دست این جبهه است و سپس افزوده امروز جبهه مقاومت، نه فقط در سرزمینهای اشغالی، بلکه در منطقه و حتی در عرصه بینالمللی، در حال تغییر موازنه قدرت و شرایط به نفع خود و به زیان جریان سلطه است. اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس هم در این دیدار با ابراز قدردانی خود و مردم فلسطین از حمایتهای مستمر جمهوری اسلامی ایران از آرمان آزادی قدس شریف گفته که امروز جبهه مقاومت نه فقط در غزه بلکه در کرانه باختری، سرزمینهای اشغالی سال ۱۹۴۸ و حتی در میان فلسطینیان و دوستداران فلسطین در خارج از این سرزمین در حال گسترش و تقویت است.
از سوی دیگر وزیر خارجه کشورمان با هیاتی دیپلماتیک راهی قطر و عمان شده تا با مقامات عالیرتبه دوحه و مسقط دیدار و گفتوگو کند. البته سفر حسین امیرعبداللهیان به قطر، بنا به دعوت همتای قطری او انجام شده؛ هفته گذشته نیز محمدرضا فرزین، رئیسکل بانک مرکزی با هدف تقویت همکاریها و رایزنیهای پولی، بانکی و اقتصادی در سفر به قطر با مقامات بانکی این کشور دیدار و گفت وگو کرده بود.
قول و قرار اقتصادی با قطر
وزیر خارجه دیروز ۳۰ خرداد با تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر در محل دیوان امیری دیدار و گفتوگو کرد و ضمن ابلاغ سلامهای گرم رئیسی به امیر قطر، با اشاره به تلاشها و ابتکارات خوب قطر در سالهای اخیر در کمک به حل و فصل مشکلات منطقه، از این تلاشها قدردانی کرد. رئیس دستگاه دیپلماسی با اشاره به روابط سیاسی ممتاز ایران و قطر، بر ضرورت گسترش روابط اقتصادی ایران و قطر همپای سطح روابط سیاسی نزدیک دو کشور تاکید کرد.
امیرعبداللهیان برگزاری نشست کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور در آینده نزدیک را مورد اشاره قرار داد و آن را فرصت مناسبی برای سرعت بخشیدن به همکاریهای تجاری و اقتصادی برشمرد. موضوع حمل و نقل و ترانزیت دریایی از طریق بنادر دو کشور از دیگر موضوعات مورد گفتوگو در این دیدار بود که با پاسخ مثبت امیر قطر همراه شد.
وزیر خارجه درباره مسائل منطقهای بر ضرورت همکاریهای مشترک در راستای صلح و ثبات و امنیت در منطقه و همچنین منافع ملتهای منطقه تاکید کرد. تحولات افغانستان، موضوع فلسطین و دیگر موضوعات منطقه هم از دیگر موضوعات مورد گفتوگو در این دیدار بود. امیر قطر نیز ضمن ابلاغ سلامهای گرم خود به سید ابراهیم رئیسی، تأکید کرد که ایران در منطقه برای این کشور از جایگاه ویژهای برخوردار است و به روابط موجود دو کشور افتخار میکنیم. تمیم بن حمد آل ثانی بر اهمیت توسعه روابط اقتصادی دو کشور تاکید و روابط ایران و قطر را مستحکم و صادقانه خواند.
همچنین حسین امیرعبداللهیان دیروز با شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخستوزیر و وزیر خارجه قطر هم دیدار و گفتوگو کرد. وزرای خارجه پس از آن هم دیداری خصوصی داشتند. ناصر کنعانی سخنگوی دستگاه دیپلماسی که امیرعبداللهیان را در این سفر همراهی میکند در توییتی نوشت که منطقه شاهد پویایی مثبت از مسیر ارتباط و گفتوگوی بیشتر کشورها با یکدیگر است و سفر منطقهای دکتر امیرعبداللهیان به حوزه خلیجفارس، نویدبخش آیندهای روشن مبتنی بر همکاری سازنده کشورهای منطقه با یکدیگر است.
ادامه میانجیگری عمانیها
امیرعبداللهیان دیروز در مقصد دوم سفرش به حوزه خلیجفارس، دوحه را به مقصد مسقط پایتخت عمان ترک کرد و این چهارمین سفر وزیر خارجه به مسقط پس از تصدی وزارت خارجه است. این در حالی است که بعد از سفر سلطان عمان به ایران، مسقط در هفتههای اخیر میزبان گفتوگوی غیرمستقیم ایران و آمریکا هم بوده و حتی بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان گفته است که جمهوری اسلامی ایران و آمریکا در حال نهایی کردن توافق برای آزادی آمریکاییهای زندانی در تهران هستند؛ البته به جز این کشور، امارات هم محل دیگر سفر معاون سیاسی وزیر خارجه برای دیدار با تروئیکای اروپایی بوده است.
گروههای مقاومت، برنده محوریت ایران در دیپلماسی منطقه
همزمان با آغاز فعالیتهای دیپلماتیک ایران و عربستان در دو کشور، گروههای فلسطینی به تهران سفر کردهاند تا نمایش قدرت گروههای مقاومت منطقه کامل شود. بسیاری از صاحبنظران براین باورند که ریاض با عقبنشینی در برابر گروههای مقاومت در عمل هژمونی محور مقاومت را پذیرفته و میکوشد خود را با ساز کوک مقاومت همنوا کند. البته اصل احیای روابط ایران و عربستان در نیم قرن گذشته نیز مانند ادوار گذشته، ریشه در تصمیمات نخبگان سیاسی و اهمیت ژئوپلتیک دارد اما در این بازه زمانی از یک سرمایه اجتماعی نیز برخوردار و این سرمایه اجتماعی، هویت نوظهور جهان اسلام است که بر مبنای ارزشهای وحدت، ثبات و صلح شکل گرفته.از سوی دیگر ریاض که این روزها بیش از پیش از صهیونیستها فاصله میگیرد، بهخوبی دریافته که باید با ملتهای مسلمان منطقه علیه اسرائیل همراه شود. تلآویو که در ماههای اخیر با شدیدترین اعتراضهای تاریخ خود دست به گریبان بوده، هر روز بیشتر در موضع ضعف قرار گرفته و متحدانش را حتی در غرب از دست میدهد.همزمان با بحران در اراضی اشغالی، گروههای مقاومت فلسطینی روحیه بالایی دارند. آنها با وزیر خارجه عربستان به تهران سفر کرده و رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی نیز به چین رفته تا شاید ایده دو دولت را در این اراضی دنبال کنند. با نگاهی به این تحولات بهخوبی روشن است که اتحاد شوراهای اسلامی و ایجاد جبههای واحد علیه اسرائیل، این کشور را دچار انزوا کرده و در همین حال فلسطینیها پس از مدتها، دست برتر را در این مناقشات دارند. اگر این روند تداوم یابد بهتدریج باید شاهد فروپاشی داخلی اسرائیل و پیروزی نهایی گروههای مقاومت فلسطینی بود.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد