سفر به سمت هراس

در حملات عصبی، فرد تپش قلب، تنگی‌نفس، احساس گیجی و از دست‌دادن تعادل را تجربه می‌کند. درست است که این علائم معمولا چند دقیقه بیشتر به طول نمی‌انجامد اما گاه چنان شدید و گسترده است که فرد به اشتباه تصور می‌کند دچار سکته قلبی شده است. معمولا اغلب افراد در طول زندگی خود ممکن است چند بار حمله عصبی را تجربه کنند؛ شنیدن اخبار ناگواری چون مرگ نزدیکان یکی از شایع‌ترین دلایل وحشت‌زدگی برای افراد عادی جامعه است. اما افرادی که از سایر اختلالات روانی رنج می‌برند یا تحت انواع فشارهای خانوادگی، کاری یا اقتصادی زندگی می‌کنند، ممکن است حملات عصبی بیشتر و گاه متناوبی را تجربه کنند. در چنین شرایطی فرد علاوه بر انواع مشاوره‌های روان‌درمانی، نیاز به دارودرمانی نیز دارد. دنیای پیشرفته امروز شاید از بسیاری جهات به راحتی زندگی انسان‌ها کمک کند اما حرکت سریع زندگی و تغییرات پیوسته و انواع ناآرامی‌های جهانی و مشکلات مختلف اقتصادی اجتماعی و حتی زیست‌محیطی سبب افزایش انواع اختلالات روانی خصوصا حملات عصبی شده است. این یک مشکل جهانی است. به همین دلیل ۲۸ خرداد روز جهانی حمله پانیک نامگذاری شده است. این روز سعی دارد با افزایش آگاهی عمومی در خصوص این اختلال، مردم را تشویق کند که پیچیدگی‌های زندگی را بپذیرند و تصدیق کنند که اگر چه زندگی گاهی طاقت‌فرسا می‌شود اما باید راه‌هایی برای کاهش و مدیریت اضطراب خویش بیابند:

مضر برای سلامتی
اضطراب همیشه چیز بدی نیست. در کوتاه‌مدت اضطراب پاسخ طبیعی بدن به انواع تهدیدات است. هورمون‌های مرتبطی که در بدن ترشح می‌شود، ضربان قلب و جریان اکسیژن به مغز را افزایش می‌دهد و به فرد کمک می‌کند تا به طور مناسب به هر نوع تهدیدی واکنش نشان داده و پاسخ دهد. با این حال در درازمدت، اضطراب شدید و بروز پیوسته حملات پانیک می‌تواند برای سلامت جسمی، روانی و اجتماعی فرد مضر باشد. حملات عصبی می‌تواند بر قلب، سیستم ایمنی و دستگاه گوارش تاثیر منفی بگذارد. افراد مبتلا به استرس مزمن بیشتر از دردهای جسمی و روان‌تنی رنج می‌برند و ممکن است در معرض خطرات بیشتری برای بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، دیابت نوع ۲ و سیستم ایمنی ضعیف باشند.

تاثیرات اجتماعی منفی
فردی که قادر به کنترل احساسات و درک درست شرایط پیرامونی خود نیست و مدام به وحشت‌زدگی و حمله عصبی مبتلا می‌شود، به مرور به اضطراب مزمن و در پی آن افسردگی و سایر مشکلات سلامت روان نیز دچار می‌گردد. بسیاری از افراد برای کنترل حملات عصبی خویش به جای درمان اصولی و ریشه‌یابی مشکل، گوشه‌نشینی و انزوا را برمی‌گزینند. مطالعات نشان داده افرادی که اضطراب زیاد دارند از نظر اجتماعی منزوی هستند و در ایجاد روابط جدید و حمایتی مشکل دارند. این می‌تواند به یک چرخه معیوب منجر شود؛ یعنی افرادی که از اضطراب مزمن رنج می‌برند برای مقابله با اضطراب خود به حمایت اجتماعی و شخصی نیاز دارند، اما همین اضطراب‌ها و حملات عصبی پی‌درپی به آنها اجازه ایجاد پیوندهای اجتماعی قوی و حمایتی نمی‌دهد.

راهکار چیست؟
مدیریت اضطراب و جلوگیری از بروز حمله عصبی کار آسانی نیست، اما با کمی اراده و حمایت می‌توان آن را انجام داد. کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که اولین قدم برای جلوگیری از حمله عصبی، شناخت منابع اضطراب شما است. پیش از کمک‌گرفتن از روان‌درمانگرها هر آنچه به شما استرس وارد می‌کند یا هر محیطی که به وحشت‌زدگی‌تان می‌انجامد را یادداشت کنید. زمان‌هایی که دچار حمله عصبی شدید را به یاد بیاورید و سعی کنید بفهمید چه چیزی علت اصلی آن بوده است. گاه حملات عصبی در همان لحظه بروز اضطراب پدید نمی‌آید و ممکن است چند روز بعد در حالی که مثلا در حین استراحت هستید بروز کند. با پیداکردن علت‌ها، راه‌هایی برای حذف یا کاهش آنها پیدا کنید. اگر امکان حذف یا کاهش عوامل موجود را ندارید، از روان‌درمانی جهت پذیرش و کنارآمدن با آن بخش از زندگی خود استفاده کنید.

هنگام بروز حمله عصبی
زمانی که دچار حمله عصبی می‌شوید همه چیز آنقدر سریع و ترسناک اتفاق می‌افتد که کنترل آن اصلا کار راحتی نیست. پس نباید انتظار داشت که بتوانید چنین موقعیت عذاب‌آوری را به درستی مدیریت کنید. نخستین کمکی که می‌توانید به خود کنید، تنظیم تنفس‌تان است. سعی کنید نفس‌های عمیق بکشید و در صورت امکان آنها را شمارش کنید. اگر تنظیم تنفس برایتان سخت است از یک پاکت کاغذی یا پلاستیکی استفاده کنید. چشمان‌تان را ببینید و به افراد یا چیزهایی که بیشتر از همه دوست دارید فکر کنید. تجسم و تصویرسازی صحنه‌های دلنشین در آرا‌م‌شدن و رفع حمله عصبی بسیار موثر است. پس از کمی آرام‌شدن به مقدار کافی آب بنوشید و مدام برای خود تکرار کنید که این یک موقعیت موقت و گذرا است و شما رو به بهبود هستید.